Bieden op maat gefreesde cabines uitkomst voor 350 vluchtelingen?
Gaat een computergestuurde freesmachine de redding bieden voor het leegstaande ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en behuizing voor 350 toegelaten vluchtelingen? Architect Pieter Stoutjesdijk heeft binnen het lege kantoorgebouw een 'geheim wapen' ontwikkeld: de Comfort Cabin. Dat is een inbouwmeubel waarin een badkamer, keuken, kastruimte en een uitklapbaar bureau zijn opgenomen.
Het meubel kan de uitkomst zijn voor een pand, te koop gezet door de Rijksgebouwendienst, waar makelaars het eerste gezicht hun vingers bij aflikken. Het is gunstig gelegen in het tweede zakencentrum van Nederland en prima bereikbaar, want het staat pal naast station Den Haag Laan van NOI. 'Onder architectuur gebouwd' bovendien, door een van Nederlands beroemdste architecten: Herman Hertzberger.
Er is alleen een 'maar': voordat de koper het pand mag ombouwen tot huur- of koopwoningen (voor de particuliere markt), moet hij eerst vijf jaar 'sobere woonruimte' verhuren aan 350 toegelaten vluchtelingen. Voor veel geïnteresseerden een reden om af te haken. Het renoveren van een pand uit de jaren tachtig, met veel geveloppervlak en hoeken, kost al snel 50 duizend euro per woonunit. Dat valt met de inkomsten uit sociale huur niet binnen vijf jaar terug te verdienen.
Architect Stoutjesdijk biedt mogelijk de oplossing. Zonder er ruchtbaarheid aan te geven, heeft hij gewerkt aan zijn Comfort Cabins. In een tot modelwoning omgebouwd kantoor op de zesde verdieping toont hij het inbouwpakket, bestaand uit panelen, vervaardigd met een computergestuurde, ofwel CNC-freesmachine.
De panelen zijn met behulp van enkel een inbussleutel in elkaar te schroeven tot een kubusvormig 'meubel'. Dat is met een systeem van flexibele buizen gemakkelijk aan te sluiten op de bestaande waterleiding en riolering. Een gas- en warmwateraansluiting - in de meeste kantoorgebouwen niet aanwezig - zijn niet nodig: koken gebeurt elektrisch en er is een ingebouwde boiler.
Op het moment dat de Cabins overbodig zijn, is het eenvoudig ze te demonteren en op een andere locatie weer op te bouwen. Enkele tientallen inbouwpakketten zijn binnen enkele weken te produceren. Kosten: nog geen 10 duizend euro per unit. Dit maakt het tekoopbord ineens weer interessant.
De Comfort Cabin is ontworpen in opdracht van Rijksbouwmeester Floris Alkemade, die onlangs ook een ontwerpprijsvraag lanceerde voor huisvesting voor asielzoekers. De overheid gaat niet zelf bouwen, dat moet de markt doen. In de praktijk gebeurt dat nog nauwelijks, vanwege de hoge investeringskosten en onzekerheid over de afschrijftermijn.
Volgens Stoutjesdijk is het probleem dat oplossingen meestal óf vanuit de architectuur worden bedacht, óf vanuit een economisch oogpunt. Het is ofwel een hip paviljoen, of een container. 'Doordat wij met een team het ontwerp, de techniek en de productie doen, kunnen we technische en economische aspecten beter integreren. Daarbij werken we met digitale productiemethoden. Dure mallen zijn niet meer nodig. De freesmachine die wij gebruiken, is een standaardapparaat. Het maakt de machine niet uit of hij honderd unieke of honderd identieke units produceert. Daardoor kun je goedkoper en flexibeler werken, en worden tijdelijke oplossingen ook rendabel.'
Tot nog toe heeft Stoutjesdijk de publiciteit niet opgezocht. Hij wilde zich ervan verzekeren dat hij, op het moment dat bedrijven zouden bellen om Comfort Cabins te bestellen, hij ook daadwerkelijk zou kunnen produceren. 'Daar zijn we nu klaar voor.'
Ondertussen werkt hij verder aan de ontwikkeling van nieuwbouwwoningen voor asielzoekers, gemaakt met dezelfde CNC-gefreesde panelen. De pilot zal dit voorjaar op het terrein van de faculteit Bouwkunde in Delft worden neergezet.
