Bevend riet treft zwartschrijver

De zeventigste Boekenweek is - als vanouds - gevuld met lezingen, evenementen en feestjes. Maar sommigen hebben aan tien dagen literair plezier niet genoeg....

Judith Janssen

In de novelle ontmoet Tirza Danz, een jonge schrijfster, op een etentje bij haar uitgever de Duitse auteur Axel Andel. Hij is een 'zogenaamde zwartschrijver', een auteur wiens nihilisme en verachting voor het publiek alleen maar bijdragen aan zijn populariteit. Axel, de tegenpool van de neurotische Tirza, 'een bevend riet', heeft een roman geschreven met exact dezelfde titel als Tirza's eersteling. Bij de Nederlandse vertaling van zijn boek was hij gedwongen zíjn vondst op te geven. Met het alternatief, het nietszeggende Familie, is hij nog steeds ontevreden. Axel blijkt een kinderachtig mens te zijn, want hij schuift de schuld van het voorval volledig in Tirza's schoenen.

De overeenkomende boektitels vormen niet het enige toeval in Schrijvers!. Tirza ontvangt een stapeltje vreemde e-mails van iemand met dezelfde naam als haar hoofdpersoon en stuit in haar baan als schrijfdocent op de protagonisten van haar volgende boek. Fictie, waarheid en verbeelding raken steeds meer vermengd, totdat de grenzen tussen de wereld buiten Tirza's boek en die van haar personages steeds vager worden.

In Tirza en haar man zijn eenvoudig Durlacher en Leon de Winter te herkennen. En in het debuut De vader zien we zonder veel moeite Durlachers roman De dochter terug. Zelfs de buitenliteraire werkelijkheid doet op die manier in de maskerade mee. Niet voor niets staat er onheilspellend op het omslag: 'Geen enkele overeenkomst met bestaande personen en of gebeurtenissen is denkbeeldig.'

Hoe vaak deze thematiek ook is gebruikt, het blijft interessant. Maar Durlachers uitwerking ervan is dat niet. Spannend wordt het boekje nergens, en de ontknoping is ook al geen verrassing. Dat etentje en die Duitse schrijver kruisten nu eenmaal niet zomaar al in een van de eerste hoofdstukjes Tirza's pad.

En dan is er nog een stilistisch euvel. Emoties en ontwikkelingen worden in Durlachers proza niet getoond, maar uitgelegd. Zinnetjes als 'ik besefte', 'ik voelde', 'ik schrok' komen veel te vaak voor en schermen het zicht af op wie die Tirza nu werkelijk is. Voor een eigen inbreng van de lezer laat Durlacher geen ruimte. Met zo'n tekstbehandeling kun je alleen maar onaangedaan deze levenloze poppetjeswereld bezien. En 'm ook meteen weer vergeten.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden