Beven voor de BLEVE, een enorme vuurbal

Wat is lpg?

Lpg staat voor liquefied petroleum gas. Dat komt vrij bij het verwerken van aardolie en bij de winning van aardgas. Lpg is onder hoge druk vloeibaar gemaakt. Het wordt als vloeistof getankt, maar komt als gas in de motor. De bekendste lpg-producten zijn propaan en butaan. Naast autobrandstof wordt lpg gebruikt als flessengas of als drijfgas in spuitbussen. Het kan ook worden gebruikt om afgelegen woningen te verwarmen. Lpg wordt op 2137 plaatsen verkocht, meestal buiten de bebouwde kom.

Is lpg gevaarlijk?

Ja, want lpg is uiterst brandbaar en explosief. Het gas is zwaarder dan lucht en verspreidt zich langzaam. Het kan dus lang blijven hangen. Als vloeibaar lpg na een ongeluk vrijkomt dijt het tot 270 keer zijn oorspronkelijke volume uit. Zodra deze gaswolk vlam vat wordt die nog eens zeven keer groter. Hierbij kan een drukgolf ontstaan die schade aan de omringende gebouwen veroorzaakt. De kans op branden in de omgeving is groot. Het ergst denkbare is de zogenoemde BLEVE (boiling liquid expanding vapour explosion), een vuurbal die in een straal van vierhonderd meter enorme materiële schade veroorzaakt en levens eist.

Hoeveel ongelukken met lpg zijn er gebeurd?

Weinig. Sinds de jaren vijftig (toen lpg naar Nederland kwam) zijn er in ieder geval geen grote ongelukken gebeurd. Wel is er een aantal bijna-ongelukken bekend. Zo ontsnapte Eindhoven aan een ramp toen een tankauto met lpg kantelde en in de brand vloog. De chauffeur kwam daarbij om het leven, de gastank ontplofte niet.

Hoe beperkt de overheid de kans op een ramp?

Allereerst moeten het vervoer, de opslag en de verkoop aan strenge eisen voldoen (zie graphic). Maar die maatregelen dringen de gevaren onvoldoende terug. Tweehonderd exploitanten moeten daarom binnen drie jaar hun vergunning inleveren. Voor het uitkeren van schadevergoedingen heeft VROM 15 miljoen euro uitgetrokken. De overige tankstations worden na 2010 aangepakt. Omdat hierover discussie ontstond is uitgerekend hoe gunstig een algeheel lpg-verbod zou zijn.

Hoe wordt de kans op ongelukken gemeten?

De rijksoverheid bekijkt ieder jaar de risico's van gevaarlijke stoffen. Verschillende 'soorten risico's' worden onderscheiden. Allereerst is er de kans dat iemand slachtoffer wordt van een ongeluk, het zogeheten plaatsgebonden risico. Bij de berekening gaan de onderzoekers ervan uit dat een persoon gedurende een jaar steeds op dezelfde plaats verblijft. De kans op overlijden mag dan niet groter zijn dan één op een miljoen. Bij zo'n vijfhonderd tankstations wordt deze norm overschreden.

Daarnaast is er de kans dat er een grote ramp gebeurt, het zogeheten groepsrisico. Ook hierbij overschrijden zo'n vijfhonderd tankstations de norm. Daarnaast is het groepsrisico te groot langs drukbereden spoorroutes en snelwegen. De overheid heeft hier veel gebouwd, wat de kans op rampen heeft vergroot.

Hoe milieuvriendelijk is lpg?

Lpg heeft een schoon imago, maar dat milieuvoordeel valt in werkelijkheid mee. Nieuwe lpg-auto's scoren slechts iets beter dan benzineauto's. Wie een lpg-tank laat inbouwen, stoot vaak meer vervuilende stoffen uit dan een benzinerijder. Wel zijn lpg-auto's een stuk milieuvriendelijker dan dieselauto's. Dat is de reden waarom een lpg-verbod nadelig is voor het milieu. Als echte kilometervreters zullen lpg-rijders in groten getale overstappen op diesel. Overigens zullen dieselauto's dankzij roetfilters steeds schoner worden.

Is lpg rijden voordelig?

Ja, voor veel automobilisten is lpg goedkoper. Dit komt door de lage literprijs die rond de 40 cent ligt. De wegenbelasting is slechts enkele tientjes per kwartaal meer. Met de modernste lpg-installaties verbruikt de auto hooguit 15 procent meer dan een benzine-auto, terwijl de apparatuur (gastank, computer plus injectoren) nagenoeg onderhoudsvrij is geworden.

Dieselauto's zijn weliswaar steeds zuiniger maar de wegenbelasting is vele malen hoger, ook de aanschafbelasting is meer. Het omslagpunt voor lpg-rijden ligt rond vijftienduizend kilometer per jaar, afhankelijk van de afschrijvingstermijn. Gastanks zijn tegenwoordig doorgaans onder de auto gemonteerd. Ze nemen dus niet meer de halve kofferbak in.