Besturing voor durvers

Er zijn meer van die namen: Douglas Engelbart (uitvinder van Windows, de muis en meer van die dingen), Steve Jobs en Steve Wozniak van Apple, Heinz Nixdorf, Niklaus Wirth (uitvinder van Pascal). Het zijn maar enkele voorbeelden en vrij willekeurig gekozen.

De een is steenrijk geworden van zijn vinding, de ander verbitterd. Allemaal hebben ze naam gemaakt in de snel veranderende wereld van de pc. Ze hebben allemaal ook dat gevoel gehad van: 'Ik heb nu iets belangrijks in handen.'

Dat gevoel moet ook de Finse student Linus Torvalds hebben gehad toen hij een paar jaar geleden met Linux aan de slag ging. Linux is een besturingssysteem voor personal computers, net als DOS en Windows 95 dat zijn. Besturingssystemen zijn tamelijk belangrijk voor pc's want zonder zo'n systeem geen applicaties en zonder applicaties (programma's) is de pc niet meer dan een vrij dure lamp op het bureau waarbij nog niet eens goed de krant kan worden gelezen.

Er zijn een paar aardige dingen te zeggen over die Torvalds en het zich snel ontwikkelende besturingssysteem. Linux lijkt op dat andere besturingssysteem, Unix, maar komt niet voort uit dezelfde broncode. En nu we toch met wat techniek bezig zijn: het is 32 bits, multi-tasking en multi-user. Met andere woorden: het werkt snel, je kunt meerdere taken tegelijk uitvoeren op dezelfde pc en meerdere gebruikers kunnen tegelijk ermee werken op dezelfde machine.

Maar het is een ingewikkeld programma. Taco Hoekwater heeft een boek geschreven over Linux en waarschuwt dat het geen programma is voor mensen die liever een Mac hebben omdat 'DOS toch best wel ingewikkeld is'. Het is dus ook niet bestemd voor gebruikers die het telefoonnummer van de helpdesk op hun monitor hebben geplakt.

Wie overblijven, zijn degenen die wat durven op pc-gebied. Zij die bijvoorbeeld aanlopen tegen de beperkingen van hun huidige besturingssysteem of met Unix-computers moeten communiceren.

Niet bekend

Torvalds had als hobby het onderzoeken van de mogelijkheden van de Intel-processor. Daarvoor had hij een besturingssysteem nodig, het liefst goedkoop en eenvoudig. Hij kon er geen vinden en besloot er zelf een te maken. In oktober 1991 kwam de eerste versie.

Het briljante van Torvalds is dat hij de broncode van het programma vrij ter beschikking stelt aan een ieder die hem wil hebben. Tegelijk vraagt hij iedereen, zoveel mogelijk verbeteringen erin aan te brengen. Om er geen rommeltje van te maken, bepaalt hij in hoge mate zelf welke wijzigingen worden aangebracht in de kernel van het programma, het meest essentiële deel.

Gevolg is dat honderden programmeurs over de hele wereld werken aan Linux zodat de ontwikkeling snel gaat. Zo zijn er nieuwe drivers geschreven om hardware te besturen zoals printers en cd-rom-spelers. Fouten werden opgespoord, bestaande code verbeterd, nieuwe toegevoegd, software aangepast voor Linux, enzovoort.

Uitgangspunt van de Linux-groep is dat de code misschien niet fout-vrij is, maar dat door de manier waarop de distributie is opgezet, de bugs snel worden opgespoord en de correcties even snel ter beschikking staan van de gebruikers. Vaak worden fouten al binnen enkele uren na de laatste wijziging van het programma geconstateerd, omdat zoveel mensen eraan meewerken.

Wat ook aanspreekt, is het besluit van de groep de regels te onderschrijven van de Free Software Foundation. Volgens Hoekwater bestaat het gevaar dat de grote bedrijven uiteindelijk een monopolie krijgen op de softwaremarkt, zodat zij helemaal zelf kunnen uitmaken hoeveel een programma moet kosten en wie mag bijdragen aan verdere ontwikkeling daarvan.

'Zo'n ontwikkeling onderdrukt initiatieven van programmeurs en zou ten koste gaan van consumenten met een krappe beurs'. Vandaar dat Linux is vrijgegeven op voorwaarde dat de gebruiker ervoor zorgdraagt dat de code ervan beschikbaar blijft.

Basiscursus Linux van Hoekwater doet niet meer, maar zeker ook niet minder dan de titel belooft. Het is een beginnershandleiding die voldoende inzicht geeft in de stof om te bepalen of Linux iets is om te proberen.

Taco Hoekwater: Basiscursus Linux

Academic Service; ¿ 29,50

ISBN 90 395 0371 0