Bestaat er zoiets als links landschap? Als het bestaat dan is het in Groningen

Ik was Groningen binnengedenderd zonder introductie. Welnu, Groningen. Land van wierden en niet van terpen, land van 'dikke' herenboeren uit de 19de eeuw, en van communistische (land)arbeiders. Het land dat Frank Westerman beschreef in De graanrepubliek. Het land van Sicco Mansholt, socialistische herenboer, minister, en de Eurocommissaris die de schaalvergroting van de landbouw oplegde aan Europa - en daar later spijt van kreeg. En het land van de NAM en de aardbevingen natuurlijk, maar dan zijn we al in het heden.

Bestaat er zoiets als links landschap? Als het bestaat dan is het in Groningen. Dat hoeft niet per se een beter landschap te zijn, het kan ook een reflectie zijn van armoede door de eeuwen heen. Of het landschap van Mansholt, met gesubsidieerde boeren die in rechte lijnen door een strakgetrokken landschap ploegen. Dat zou je ook links kunnen noemen, al regeert nu de wereldmarkt.

Waar ik nu ben, in Kloosterburen, voel ik een ander soort links landschap, dat dateert uit de jaren zestig en zeventig, toen stedelingen naar het platteland trokken om het kleinschaliger, vriendelijker, milieubewuster te doen. De economie van het genoeg, waartoe Sicco Mansholt zich uiteindelijk ook bekeerde. Veel zie je er niet van terug, maar toch, een biologische fruitplantage en winkel hier, een wilde tuin daar, een slootrand die niet tot op de bodem is gemaaid. Zelfs de voormalige boerenpaleizen, de statige boerderijen van de herenboeren, passen er goed bij. Maar dan is het weer uitwijken geblazen op de landbouwweggetjes, felle lampen op de akkers, groepjes tractoren die op uitrukken staan, het Hoge Land op, Bob de Bouwerland.

Ik heb mijn uitvalsbasis een paar dagen in hotel Het Klooster, een voormalig nonnenklooster dat nu gedreven wordt door een vrouw die alles wat mooi was intact heeft gelaten en het her en der nog iets mooier heeft gemaakt. Een diepe, prettig rommelige tuin met fruitbomen, een restaurant met een krantentafel, de Volkskrant bovenop, de NRC, Vrij Nederland en De Groene Amsterdammer eronder, Leonard Cohen humt op de achtergrond. Ik krijg hier zin om sjekkies te draaien.