Beoogd Palestijns premier lijkt op zijn voorganger

De mogelijk nieuwe Palestijnse premier Ahmed Qureia en de afgetreden Mahmoud Abbas zouden op heel veel terreinen zo met elkaar te verruilen zijn. Beiden zijn veteranen van de Fatah-beweging, ingewijden die met Yasser Arafat in ballingschap waren en met hem zijn teruggekeerd in 1993. Beiden hebben ook een rol gespeeld bij het totstandkomen van de Oslo-akkoorden. Het is dan op het eerste gezicht ook onduidelijk wat er zal veranderen.

Uit gesprekken met Fatah-insiders komt echter al snel een verschil naarboven. Terwijl Abbas alom wordt gerespecteerd vanwege zijn morele standpunten wordt van hem ook gezegd dat hij weinig flexibel is. De morele statuur van Qureia, die ook bekend staat onder zijn nom de guerre Abu Ala, zou iets minder zijn onder de Palestijnen, maar hij staat bekend als iemand waarmee zaken kunnen worden gedaan. Dat is belangrijk voor het helen van de interne Palestijnse wonden na de onzalige confrontatie tussen de eerste premier en de president.

Qureia heeft de afgelopen jaren als voorzitter van het parlement zich ook veel directer beziggehouden met de interne politiek. Abbas was op een gegeven moment tijdens de intifada vrijwel onzichtbaar geworden, ondanks zijn rol als nummer twee in de PLO.

Een voorproefje van het andere politieke (of in ieder geval tactische) spel dat Qureia zal spelen, is het eisenpakket dat de potentiële premier aan zo'n beetje de hele wereld heeft voorgelegd. Hij eist de steun van Yasser Arafat en van Israël eist hij een verandering in de benadering van de Palestijnse leider. Zowel Israël als de VS willen Arafat isoleren. Bovendien eist Qureia van de internationale gemeenschap dat die Israël houden aan de routekaart, het internationale vredesplan.

De verlanglijst lijkt vooral bedoeld voor zijn achterban en om hem te onderscheiden van zijn voorganger. Tegen Abbas werd binnen de Palestijnse Autoriteit een campagne gevoerd waarin werd beweerd dat hij zich te makkelijk had opgesteld tegenover Israël. Qureia probeert dat imago te vermijden nog voordat hij de baan van premier heeft aangenomen.

Politiek gezien staat Qureia dicht bij Abbas. Beiden staan bekend als gematigd en beiden zijn nauw betrokken geweest bij de vredesonderhandelingen. Toen Qureia in 1995 een hartaanval kreeg, zat hij midden in gesprekken met Shimon Peres. De toenmalige Israëlische minister van Buitenlandse Zaken reed met hem mee in de ambulance naar een Israëlisch ziekenhuis. Dat zou een diepe indruk hebben gemaakt op Qureia.

Qureia is al lid van de PLO sinds 1965, kort na de oprichting van de beweging. Hij ging vooral over de financiële kant van de organisatie. Momenteel is hij de nummer drie in de PLO, maar binnen de PA is hij als parlementsvoorzitter de eerste opvolger van Arafat.

Hij is een telg van een rijke familie uit Abu Dis bij Jeruzalem en wordt soms door zijn eigen mensen gezien als een Palestijnse aristocraat. Mede daardoor heeft hij mogelijk nog minder steun onder het volk dan Abbas had.