3 vragenhoge benzineprijzen
Benzineprijzen voor het eerst boven de 2 euro, en het plafond is nog niet bereikt
Niet eerder waren de benzineprijzen zo hoog: de gemiddelde adviesprijs is de 2 euro per liter gepasseerd, meldt vergelijkingswebsite United Consumers. Wat is de oorzaak van de dure benzine en is er zicht op een daling?
De hoge benzineprijzen zijn voor een deel te wijten aan de stijgende olieprijs. Hoe komt dit?
De wereldhandel komt op gang, autowegen stromen weer vol: nu de pandemie in veel landen op zijn einde lijkt te lopen, stijgt ook de vraag naar olie. De olieproductie, tijdens de coronacrisis nog flink teruggeschroefd omdat de vraag was ingestort, is intussen niet voldoende op peil om die vraag bij te benen.
Persbureau Reuters meldt dat Nigeriaanse en Angolese oliebedrijven moeite hebben de productie op te voeren door gebrekkige investeringen en onderhoud. Of neem de Verenigde Staten: daar zou, volgens het oliebedrijf Baker Hughes, nog maar tweederde van de boortorens die voor de coronacrisis olie oppompten actief omdat de rest tijdens de crisis is stilgelegd. Het heeft niet geholpen dat het zuiden van Amerika deze zomer werd geteisterd door zware orkanen, waardoor boorplatformen, pijpleidingen en raffinaderijen beschadigd raakten.
Intussen schiet de aardgasprijs wereldwijd nog harder de lucht in dan de olieprijs, opnieuw een gevolg van de rap gestegen vraag. Hierdoor stappen sommige gasverbruikers over op olie, bijvoorbeeld voor het opwekken van elektriciteit, en dat drijft weer de olieprijs op. ‘Ik heb zelfs als een paar klanten uit de Nederlandse tuinbouw gehad die werd aangeboden hun gasketel aan te passen zodat er olie in kan worden gestookt’, zegt analist Sjors de Bruijn van energieadviseur Nife.
Tussen 2011 en 2014 lag de olieprijs zelfs ruim boven de 100 euro per vat, toch was de benzineprijs toen lager. Hoe kan dat?
Ten eerste staat de euro zwakker ten opzichte van de dollar dan in de jaren voor 2014. Destijds was 1 euro rond de 1,30 dollar of meer waard, nu is dit nog maar 1,17 dollar. Hierdoor is olie relatief duurder dan de prijs voor een vat in dollars laat zien.
Maar niet alleen de prijs van een vat ruwe olie bepaalt wat de klant aan de pomp betaalt. Ook de tijdens de crisis teruggeschroefde raffinagecapaciteit om de gewonnen olie te verwerken kan de toegenomen vraag nog niet bijbenen, zegt hoogleraar energie-economie Machiel Mulder (Rijksuniversiteit Groningen). ‘Dat is nu de bottleneck.’ Tel daar de gestaag stijgende accijnzen bij op, en benzine kost al snel zo’n 10 cent per liter meer dan tien jaar geleden.
Is er al zicht op dalende benzineprijzen?
Op dit moment verwachten veel analisten dat de olieprijzen blijven stijgen. Zo gaat de bank Goldman Sachs voor eind dit jaar uit van een prijs tot 90 dollar per vat Brentolie.
Het weer heeft een grote invloed op de vraag en daarmee de prijzen: een koude winter op het noordelijk halfrond kan volgens Bloomberg een verschil maken van honderdduizenden tot twee miljoen vaten olie per dag door een grotere vraag naar brandstoffen, bijvoorbeeld voor de verwarming van huizen.
Hoogleraar Machiel Mulder verwacht dat zowel de oliewinning als de raffinage op den duur de vraag weer kunnen bijbenen. Volgens hem is een belangrijke factor daarin Amerikaanse schalie-olie, die uit moeilijk doorlatend gesteente wordt gewonnen. Dat is relatief duur, maar is inmiddels weer rendabel door de gestegen olieprijzen.
Veel zal ook afhangen van wat de Opec doet. Het verbond van olieproducerende landen van onder meer Saoedi-Arabië en Irak maakt onderling afspraken over olieproductie en beïnvloedt zo de prijs. Met name Saoedi-Arabië wordt in staat geacht de productie snel op te voeren als het daarvoor kiest, zegt Mulder. Begin oktober komen de Opec-landen weer bijeen om afspraken te maken.
De vraag is of dit de automobilist op korte termijn soelaas zal bieden. Sjors de Bruijn van Nife vreest dat het nog zeker maanden duurt voordat vraag en aanbod weer in balans zijn.
