Benzine wordt schoner; maar pas als het moet

Nu dient zich een vergelijkbare zaak aan. Er moet meer MTBE (methyl-tertiair-butylether) in de Europese benzine, meent de Amerikaanse producent Arco, natuurlijk niet zonder eigenbelang.

In benzine zit al een paar procent, ter vervanging van benzeen (kankerverwekkend). De stof dient om de klopvastheid - het octaangetal - op peil te brengen. Er kan veel meer in, tot tien à vijftien procent, wat het milieu ten goede komt. Dat stelde Arco-manager dr S. Kulik donderdag tijdens een bijeenkomst op de Amerikaanse ambassade in Den Haag.

Wanneer auto's vuile uitlaatgassen uitstoten, is de verbranding van de benzine onvolledig, bij gebrek aan zuurstof. Koolmonoxyde en onverbrande koolwaterstoffen komen dan via de uitlaat in het milieu. Door aan benzine veel MTBE, een chemische verbinding met veel zuurstofatomen, toe te voegen, wordt de voor een volledige verbranding benodigde zuurstof meegeleverd. Tegelijk is minder benzeen nodig.

De milieuwinst is aanzienlijk: de uitstoot van koolmonoxyde daalt met 25 procent, die van koolwaterstoffen zoals benzeen met tien procent, stelt Arco. Daar komt volgens Kulik bij dat het veel gehoorde argument dat het brandstofverbruik stijgt, pas opgaat bij meer dan vijftien procent MTBE in de benzine.

In de VS is het gebruik van MTBE sinds enige jaren verplicht in smog-gevoelige gebieden, zoals Californië. Waarom volgen we hier in Europa dan niet het Amerikaanse, en inmiddels ook Finse, Italiaanse en Zweedse voorbeeld? Het effect van MTBE-benzine komt tot zijn recht bij auto's zonder driewegkatalysator die de verontreinigingen neutraliseert. Nederland gaat daar massaal op over.

Dus waar maakt Arco zich druk om? Het bedrijf wil alle oude, slecht afgestelde auto's zonder driewegkatalysator schoner maken. Die vormen nog meer dan zestig procent van het wagenpark. Tegen de eeuwwisseling zal dat weliswaar slechts enkele procenten zijn, maar dan wel heel smerige procenten. Arco schat dat omstreeks 2010 enkele procenten van het Europese autopark nog steeds geen katalysator heeft.

Een andere oplossing om het milieu op korte termijn enigszins te sparen, is een betere afstelling van de motoren in oude auto's. De meeste auto's komen tegenwoordig echter nog maar één keer per jaar in de garage, voor de APK. Dan wordt die afstelling gemeten en eventueel verbeterd. Tot de tijd van de volgende keuring verloopt de afstelling, en veel MTBE compenseert dat.

Grootschalige introductie van MTBE-benzine is binnen twee jaar te realiseren, meent Kulik. De huidige automotoren zijn geschikt voor MTBE-rijke benzine, terwijl het transport- en distributiesysteem geen verandering behoeft. De oliemaatschappijen moeten alleen hun raffinaderijen op enkele punten wijzigen.

Kan zijn, zegt Shell, sprekend namens de Europese olie-industrie, maar de toevoeging maakt benzine bijna acht procent duurder. 'Daar zit niemand op te wachten.' Shell gaat vermoedelijk uit van de huidige MTBE-prijs. Stijgt de produktie echter, dan daalt de prijs. Kulik meent dat de pompprijs hooguit met een procent omhoog zal gaan. Shell verkoopt overigens, net als de andere oliemaatschappijen, in de VS wel benzine met veel MTBE. Maar daar moet het van de overheid.

Shell laat voor Europa enige hoop: 'De Europese Commissie, de Europese autobedrijven en de Europese oliemaatschappijen bestuderen hoe de uitstoot van auto's verder kan worden beperkt. Er wordt ook naar de samenstelling van benzine gekeken.' Maar het kost tijd om die drie op één lijn te krijgen. Wetgeving is daarom niet voor de eeuwwisseling te verwachten. En intussen produceren de oude auto's hun uitlaatgassen.

Broer Scholtens