Begrip 'verwarde persoon' blijkt niet te bestaan, term schept vooral verwarring
De 'verwarde persoon' die geregeld opduikt in discussies over de zorg, blijkt niet te bestaan. De term is door een veranderd registratiesysteem van de politie een vergaarbak geworden voor alles wat afwijkend is.
Dat het aantal verwarde mensen onrustbarend stijgt door bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg mist dan ook elke feitelijke onderbouwing, schrijft GGZ-onderzoeker Bauke Koekkoek in zijn boek Verward in Nederland, dat vandaag verschijnt. Zijn verhaal wordt grotendeels bevestigd door GGZ Nederland, de politie en het Schakelteam Personen met Verward Gedrag.
Verwarde personen zijn 'in zekere zin een hype', zegt GGZ Nederland. Onno Hoes, voorzitter van het Schakelteam: 'Licht en zwaar worden op één hoop gegooid. Het is een beetje een modewoord geworden, dat aan inflatie onderhevig is, ook doordat het voortdurend opduikt in de media.'
Containerbegrip
De politie begon in 2011 op verzoek van het Rijk 'incidenten personen met verward gedrag' apart te registreren. De vrees was dat de zorgverlening anders de greep zou kwijtraken. Maar 'verward' blijkt een containerbegrip te zijn: een demente oudere valt eronder, een verslaafde, een verstandelijk gehandicapte, iemand die door het lint gaat na het verliezen van een baan of een relatie. Slechts 30 procent heeft een psychische stoornis.
Hoes onderstreept dat 'er mensen zijn die hulp nodig hebben en die niet krijgen'. Zijn team wil een sluitende aanpak. 'Er moet voor iedereen met problemen een instantie zijn die hem verder helpt. Wij kunnen ons voorstellen dat er een meldtelefoonnummer komt voor verwarde personen. Dat mensen kunnen bellen voor zichzelf of als iemand in hun omgeving zich verward gedraagt. Dan kan bijvoorbeeld een medewerker van de wijk-GGD of wijk-GGZ gaan kijken of er hulp nodig is.'
Samenleving netter
Dat de indruk bestaat dat het aantal verwarde personen schrikbarend toeneemt, komt volgens Koekkoek ook 'doordat de samenleving nu netter, veiliger, preciezer en waarschijnlijk minder tolerant is geworden voor afwijkend gedrag'.
'In de jaren tachtig en negentig waren er vooral in de grote steden bijvoorbeeld veel meer verslaafden op straat. Waarschijnlijk belden toen mensen minder snel de politie als er iemand stond te tieren op straat. Nu zouden die mensen in de categorie verwarde personen vallen.' Ook speelt volgens hem de economische crisis mee, die veel mensen in problemen heeft gebracht.
Hype
In 2015 kreeg de politie 66 duizend meldingen over verwarde personen. Het aantal meldingen zegt weinig over het aantal echt verwarde personen, bevestigt de politie.
'Ze zijn een hype, in zekere zin', zegt Jacobine Geel, voorzitter van GGZ Nederland. 'Doordat mensen met zeer verschillende problemen en kwetsbaarheden tot dezelfde groep worden gerekend met de gedachte dat er één oplossing moet worden gezocht. Maar die hype bood ons wel een kans om met alle relevante partijen bij elkaar te zitten om de problemen gezamenlijk op te pakken.'
