Bedreigde rechtbanken blijven 'volwaardige locaties'

Eind augustus werd het bezuinigingsplan bekend: zeven zittingsplaatsen, namelijk die in Assen, Almelo, Alkmaar, Lelystad, Dordrecht, Zutphen en Maastricht, mochten voortaan alleen nog maar 'een uitgebreid pakket van de meest voorkomende zaken' behandelen. Strafrechtzaken met gedetineerden en complexe civiele zaken horen daar niet bij. Deze zware zaken stellen extra eisen aan rechtbanken, zoals grote zittingszalen, extra beveiligingspersoneel en cellenblokken. Dit zou de kleine locaties duur en inflexibel maken.

In de betreffende steden was groot verzet tegen de plannen. Eind 2013 werd er ook al bezuinigd op het Nederlandse rechtssysteem: het aantal rechtbankarrondissementen ging van negentien naar elf, 23 fysieke rechtbanken werden gesloten en het Gerechtshof in Leeuwarden verdween. Destijds beloofde minister van Justitie Opstelten dat de resterende rechtbanken volwaardige zittingslocaties zouden blijven, met een breed pakket aan taken.

Afgelopen donderdag kreeg het CDA in de Tweede Kamer een meerderheid voor een motie tegen inperking van de rechtbanken. Het kabinet moet in het voorjaar ook genoeg geld gaan vrijmaken om alle 32 rechtbanken als volwaardige zittingsplaatsen te behouden. Het voorstel werd mede ingediend door de meeste oppositiepartijen en de coalitie.

'Nu de politiek onze roep om extra geld gehoord en gehonoreerd heeft, kunnen we gaan kijken hoe we de huisvestingsparagraaf van ons toekomstplan kunnen herschrijven', zegt Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak maandag.

Burgemeesters verheugd

De burgemeesters van gemeenten waarin de zeven rechtbanken staan hebben verheugd gereageerd op het nieuws dat de rechtbanken volledig blijven draaien. Dat heeft de woordvoerster van de Dordtse burgemeester Arno Brok maandag gezegd. Brok treedt op als woordvoerder namens de burgemeesters van de betreffende gemeenten.

'De rechtspraak moet in de samenleving aanwezig blijven. Mensen moeten ernaartoe kunnen gaan. Zo is het bedoeld en zo moet je dat willen in Nederland', aldus de woordvoerster. Er is wel een kleine 'maar', voegt ze hieraan toe. 'De Raad voor de Rechtspraak heeft duidelijk gezegd dat ze geen leegstand willen financieren. Daar moeten we het nog over hebben.'

Volgens haar komt het helemaal goed. 'We hebben allemaal wel onze ideeën over wat we kunnen met lege kamers in rechtbanken. We kunnen bijvoorbeeld regelen dat daar partners van ons of organisaties in komen te zitten die op zoek zijn naar ruimte. Ik ben zeker dat we elkaar hierin zullen kunnen vinden.'

Ontslag

President Evert van der Molen van de rechtbank Noord-Holland diende in augustus zijn ontslag in omdat hij zich niet kon vinden in het besluit dat bij de rechtbank in Alkmaar en nog zes andere locaties in het land voortaan alleen nog plaats was voor eenvoudigere zaken.

Van der Molen (60) werd in 2013 president van de rechtbank Noord-Holland. Die ontstond door een fusie van de rechtbanken Haarlem en Alkmaar. Van der Molen gaat nu weer als rechter aan de slag.

Het gerechtsbestuur van de noordelijke rechtbank zei toen dat de veranderingen 'ingrijpend maar noodzakelijk' zijn om de Rechtbank Noord-Nederland 'goedkoper en efficiënter te laten werken'.