Balkenende hoort met 'grote afschuw' van moord op Van Gogh

Omdat er nog onduidelijkheid is over de toedracht, benadrukte de premier voorzichtig te zijn met het trekken van conclusies. 'Ik wil een beroep doen op iedereen om niet direct vergaande conclusies te trekken. De feiten moeten zorgvuldig op een rij gezet worden; laten wij de opsporingsdiensten hun werk laten doen.'

Balkenende noemde Van Gogh 'een markant voorvechter van het vrije woord'. Het kabinet zegt intensief betrokken te zijn bij de voortgang van het onderzoek. Ook koningin Beatrix heeft dinsdag 'geschokt en ontzet' gereageerd, zo meldde de Rijksvoorlichtingsdienst.

Minister Remkes van Binnenlandse Zaken riep iedereen op het hoofd koel te houden. Remkes zei 'in hevige mate geschokt' te zijn door deze gebeurtenis. Volgens Remkes is er op dit moment geen aanleiding voor extra beveiligingsmaatregelen voor VVD-Kamerlid Hirsi Ali, die samen met Van Gogh de deze zomer uitgezonden film Submission maakte over de koran en vrouwenmishandeling.

'Afschuwelijk voor zijn familie en afschuwelijk voor het land als dit is naar aanleiding van de recente uitzending', zei minister Donner van Justitie met een verwijzing naar die film. Als deze daad het gevolg is van bepaalde uitspraken van Van Gogh valt er volgens Donner in Nederland 'niet meer behoorlijk samen te leven'.

De Amsterdamse burgemeester Job Cohen zei in een korte verklaring dat hij de 'laffe moord' ziet als een 'enorme inbreuk op de vrijheid van meningsuiting'. Cohen zegt ervan uit te gaan dat Van Gogh om zijn ideeën en uitspraken om het leven is gebracht.

PvdA-leider Bos spreekt van een laffe moord en zei dat dit 'ondubbelzinnig veroordeeld moet worden'. CDA-leider Verhagen noemde het 'volstrekt onacceptabel dat iemand in Nederland wordt doodgeschoten vanwege zijn opvattingen en ideeën.'

'Het gebruik van geweld is niet de manier om te reageren als je het niet eens bent met iemands mening', aldus VVD-woordvoerster Griffith. D66-fractieleider Dittrich verwacht dat de impact op de samenleving groot zal zijn en waarschuwt net als anderen voor voortijdige conclusies.

Moorddadig geweld mag geen einde maken aan het vrije woord. De vrijheid van meningsuiting is een groot goed, waarvoor wij ons moeten blijven inzettten. Dat zei voorzitter Weisglas van de Tweede Kamer dinsdag in een korte toespraak naar aanleiding van de dood van filmmaker Theo van Gogh.