Australië compenseert ‘gestolen generaties’ Aboriginal-kinderen met 237 miljoen euro
De Australische regering trekt zo’n 237 euro miljoen uit voor herstelbetalingen aan Aboriginal-kinderen die bij hun familie zijn weggehaald. Het geld maakt deel uit van een groter pakket om de slechte sociaal-economische positie van de oorspronkelijke bevolking te verbeteren.
De Australische premier Scott Morrison kondigde donderdag in het parlement zijn plannen aan: met een pakket van in totaal zo’n 680 miljoen euro hoopt hij de schrijnende ongelijkheid in zijn land tussen de inheemse en niet-inheemse Australiërs enigszins terug te dringen. Een belangrijke component daarvan vormen de langverwachte herstelbetalingen aan Aboriginal-kinderen van de zogeheten ‘gestolen generaties’.
Tussen 1910 en 1970 zijn zo’n 100 duizend kinderen van Aboriginals en bewoners van de Straat Torreseilanden bij hun families weggehaald. Zij werden onder het gezag van de staat geplaatst en belandden grotendeels in heropvoedingskampen om ‘beschaving’ bijgebracht te krijgen. Het idee was dat dit de enige manier was om ze te laten assimileren met het witte deel van de Australische samenleving.
De Aboriginals – van het Latijnse ab origine, ‘oorspronkelijk’ – leefden vermoedelijk al zo’n 50 duizend jaar in Australië toen de Engelse kolonisten in 1788 voet aan wal zetten. De inheemse bewoners werden verdreven, vermoord, of stierven in groten getale aan westerse ziekten.
Ook de heropvoedingskampen pakten desastreus uit voor de kinderen. De banden met hun families, cultuur en gemeenschap werden abrupt doorgesneden. Zij mochten hun eigen taal niet meer spreken en kregen een nieuwe naam. Velen maakten de middelbare school niet af.
Vandaag de dag is het slecht gesteld met de sociaal-economische positie van de bijna 800 duizend Aboriginals. Zij maken ongeveer 3 procent uit van de Australische bevolking, maar vormen bijna eenderde van de gevangenispopulatie. Hun levensverwachting ligt ongeveer acht jaar lager dan die van de overige Australiërs.
In 2008 sprak de toenmalige Australische premier Kevin Rudd de langverwachte excuses uit namens de staat aan de ‘gestolen generaties’. ‘Voor het uiteenrijten van families en gemeenschappen zeggen wij sorry’, zei Rudd tijdens een emotionele speech. Toch kwam zijn regering nog niet over de brug met herstelbetalingen, al werd daar sinds een rapport van 1997 op aangedrongen. Wel kwamen er hulpprogramma’s.
Volgens de plannen van de huidige premier Morrison kunnen slachtoffers van de ‘gestolen generaties’ zo’n 50 duizend euro krijgen. ‘We zeggen hiermee formeel dat we niet alleen spijt hebben voor wat er is gebeurd, maar nemen er ook verantwoordelijkheid voor’, aldus Morrison. Het geld is alleen beschikbaar voor inheemse Australiërs die zelf als kind bij hun familie zijn weggehaald, niet voor hun nabestaanden.
De rest van het geld uit het pakket gaat vooral naar gezondheidsorganisaties en scholen voor Aboriginals in de binnenlanden. De premier waarschuwde wel dat de weg naar gelijke kansen voor de inheemse bevolking niet gemakkelijk zal zijn gezien de diepgewortelde problemen en het racisme in het land.
Aboriginal-activist Pat Turner, een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de inheemse bevolking, reageerde positief op de herstelbetalingen. ‘Het maakt het opgroeien zonder familie natuurlijk niet goed’, zei ze. ‘Maar ik hoop dat dit de kinderen van de verloren generaties toch een beetje soelaas zal geven.’
