ReportageAspergerobot
Aspergerobot moet arbeidsmigrant loef afsteken
Een tumultueus aspergeseizoen eindigde deze week. De sector leunt zwaar op arbeidsmigranten, die door corona in kleinere getale uit Oost-Europa kwamen. Arno van Lankveld, zoon van een aspergeteler, denkt met zijn aspergerobot de oplossing te hebben. ‘Gedoe met arbeiders op het erf, daar had ik geen zin in.’
In dit verhaal vanaf een Limburgs aspergeveld komt geen teler voor. Ook geen seizoensarbeiders. Wel een octrooigemachtigde en wat technische jongens. De hoofdrol is voor AvL Compact S1560 - een tot de tanden bewapende aspergerobot. Een machine die met twaalf messen in potentie het werk van evenveel (Oost-Europese) aspergestekers kan overnemen.
De robot is het antwoord op de alsmaar ingewikkeldere zoektocht naar arbeidskrachten die bereid zijn voor dag en dauw asperges te steken. Het tekort ontstond niet in de coronacrisis - waardoor veel Polen en Roemenen niet konden, wilden of mochten komen werken - maar verergerde het probleem wel. Ondanks allerlei initiatieven is dit jaar volgens boerenorganisatie LTO grofweg een kwart minder asperges gestoken.
LTO ziet de problemen niet alleen bij aspergetelers groter worden. In bepaalde sectoren is de afhankelijkheid van arbeid ‘wellicht het grootste thema voor de komende jaren’, staat in het Verkiezingsmanifest 2021 van de lobbyclub. De huidige crisis benadrukt nog eens hoe afhankelijk voedselproducten zijn van de 170 duizend arbeidsmigranten die volgens LTO jaarlijks deze kant op komen. Voor minimumloonwerk waar Nederlanders al veel langer hun neus ophalen.
Als de uitzendbureaus niet leveren, kijkt men naar de techniek voor een oplossing. Octrooigemachtigde Rudi Riemens van patentenbureau EP&C ziet het in coronatijd meer dan ooit terug aan zijn bomvolle agenda. Voor het vastleggen van de nieuwste landbouwsnufjes, die een belangrijk onderdeel moeten gaan vormen van systemen waarbij met minimale menselijke inmenging kan worden geoogst.
Robotisering is een noodzaak, vindt boerenzoon Riemens. Hij verwijst naar een bericht over Roemenen en Polen, die zes weken lang iedere dag acht tot veertien uur zouden hebben gewerkt bij een aspergeteler. ‘En het is al heel zwaar werk’, zegt Riemens. ‘Niet fraai.’
Om te laten zien wat techniek vermag, wil Riemens de aspergerobot van Arno van Lankveld - geen klant van hem - laten zien. Na vier jaar testen is de AvL Compact S1560 de eerste machine die de zoon van een aspergeteler met zijn bedrijf AvL Motion verkocht aan een teler.
Gedoe
‘Ik zag vroeger al dat gedoe met arbeiders bij ons op het erf’, zegt Van Lankveld. ‘Daar had ik geen zin in.’ Hij ging automotive studeren aan de hogeschool van Arnhem. Toen hij in 2016 naast zijn 40 uur bij DAF ook een hele werkweek kwijt was aan het uitdenken van zijn aspergerobot, was het tijd om met zijn baan te stoppen. Inmiddels is hij drie octrooien en 1 miljoen euro uit investeringsfondsen verder.
Met een camera detecteert de machine of een aspergekop boven de grond uitkomt. Door een sensor weet een van de messen waar gestoken moet worden. Dit gaat niet, zoals bij handmatig steken, in de zijkant van het aspergebed. Het robotmes gaat pal naast de asperge recht de grond, knipt en tilt de stengel vervolgens uit de grond om via een lopende band in een groene kist te eindigen. ‘Bij handmatig steken worden ondergronds vaak ook andere asperges geraakt’, legt Van Lankveld uit. ‘Door ons ontwerp gaat het steken veel preciezer.’
Naast AvL Motion heeft ook Cerescon uit Heeze een aspergerobot ontwikkeld. ‘Wie het eerste komt, heeft het recht om een octrooi vast te leggen’, zegt Riemens. Van Lankveld schouderophalend: ‘Zij hebben een heel ander ontwerp, ik verwacht niet dat het problemen gaat opleveren’.
Softwareproblemen
Inmiddels staat zijn AvL Compact S1560 wel stil op de arme zandgronden van het Limburgse Grashoek. Van Lankvelds techneuten proberen met een laptop de machine weer aan het steken te krijgen. Aspergetelers met arbeiders die halverwege het seizoen ziek worden of afhaken, hebben dan weer geen last van softwareproblemen. ‘Hij is nog aan het bijkomen van de update van gisteren’, zegt Van Lankveld.
Volgend jaar wil hij vijf van zijn machines autonoom over aspergevelden zien rijden en dat aantal dan ieder jaar erop verdubbelen. Prijs: een kleine 400 duizend euro per stuk. 24 uur per dag te gebruiken en dan in een jaar of vier terug te verdienen.
Maar nu het aspergeseizoen deze week, traditioneel op feestdag Sint Jan, eindigt, is het eerst terug naar de werkplaats. Acht maanden sleutelen. Volgend voorjaar moet het gebeuren.
Telers kijken steeds vaker naar mechanisatie
De coronacrisis zorgt voor een groeiende drang naar mechanisatie onder tuinbouwbedrijven in Europa, blijkt uit een rondvraag van het Nederlandse groenteveredelingsbedrijf Rijk Zwaan onder groentetelers, voedselverwerkers en retailers. Vooral bij bladgewassen is de wens groot mensenarbeid te vervangen.
Boerenorganisatie LTO Nederland pleit voor ‘een tweede mechaniseringsslag en robotisering’ om zo de afhankelijkheid van arbeid in de sector te verminderen. Nederland is al voorloper op dit gebied. Wageningen Universiteit wil die kennis laten samenkomen op de Boerderij van de Toekomst, die donderdag in Lelystad opent. Het is een akkerbouwbedrijf volgens duurzame agro-ecologische principes, maar waar ook de nieuwste technologie wordt uitgetest.
Met name de glastuinbouw is in Nederland al hoogtechnologisch. Voorbeelden zijn de Sweeper, een paprikaplukrobot, die autonoom door de kas rijdt. Ook zijn er machines die stekjes planten en verpoten of geoogste producten sorteren. De verwachting is dat kassen op basis van artificiële intelligentie op termijn geheel autonoom werken.
Meer over landbouw en technologie
Bieslook kweken in de supermarkt als begin van high-tech landbouwrevolutie
Groente zo dicht mogelijk bij de consument produceren, dat is het idee van vertical farming. Het Duitse bedrijf Infarm doet dit wereldwijd in grootstedelijke supermarkten. In Nederland had Nijmegen deze week de primeur. Lossen we zo het voedselprobleem in een verstedelijkte wereld op?
Een minder vervuilende koe kan best – zeker met een snufje technologie
De koe heeft het gedaan, de laatste tijd. Ze stoot stikstof uit, methaan en CO2. In de discussie over het redden van het milieu wijzen experts op de noodzaak boerderijen met koeien te sluiten. Maar het kan ook anders.
Nooit meer een kronkelende rups tussen de blaadjes: sla die op water groeit is in opmars
Het tandenknarsen, vanwege die vervelende zandkorrels, moet straks definitief tot het verleden behoren. Sla gekweekt in een waterbassin − dus zonder aarde − is aan een gestage opmars bezig. Albert Heijn kan vanaf deze week het hele jaar rond sla uit Nederland halen.
Minister Schouten in gesprek met tegenpolen Boersma en Lohman: ‘Voor duurzamere landbouw moeten we nú over onze dogma’s heen stappen’
Woensdag verdedigt landbouwminister Carola Schouten haar begroting in de Tweede Kamer, na haar aantreden een jaar geleden. Eén tegenstelling definieert haar ministerschap en de boerendochter gaat in gesprek met de exponenten ervan.‘Mijn eigen beeld was veel te beperkt.’
