Arie Boomsma: ‘Dat mijn haar en mijn baard grijs worden, laat ik lekker gebeuren. Kaalheid is anders’

'Veel mensen herkennen het wel', schrijft Arie Boomsma - mede-eigenaar van twee sportscholen in Amsterdam onder de naam Vondelgym - in zijn nieuwe boek Fit, over slaap, voeding en beweging. 'De knagende overtuiging dat je iets moet gaan doen. Ontevreden over hoe je jezelf voelt, met hoe je eruitziet misschien ook. Pijntjes die je niet bij je leeftijd vindt passen, een veranderend lichaam. Lusteloosheid. Toch is het niet eenvoudig het roer om te gooien. Waar begin je? Hoe begin je?'

Het antwoord: maak de Arie in uzelf wakker.

'Arie doet áltijd een squat (diepe kniebuiging) als hij de kinderen van de grond oppakt. Overal. En ook echt een perfecte squat, hè?', vertelde je vrouw Romy.

'Ja, dat doe ik bij alles wat ik oppak. Ik deadlift en squat de hele dag door. Als ik bijvoorbeeld speelgoed opraap of als ik met mijn 2-jarige dochtertje Bobby in de kamer lig te spelen, ga ik een paar keer bankdrukken met haar.'

Romy vertelde dat je laatst tijdens een vergadering opstond om wat push-ups te doen.

'Ja, ik doe elke dag een uitgebreide training, maar die dag had ik die gemist en dan kan ik eigenlijk alleen nog maar denken aan hoe ik nog even wat kan bewegen. Uiteindelijk biedt je dagelijks leven veel mogelijkheden. Met kleine aanpassingen in je dagelijkse routine kun je, ook als je het heel druk hebt, je leven gezonder maken. Je kunt bijvoorbeeld zittend tegen de muur je tanden poetsen. Dat moet je vanavond echt eens proberen. Gewoon je rug tegen de muur drukken en je knieën op 90 graden zetten, precies zoals je op een stoel zou zitten. Na een tijdje gaan je bovenbenen héél erg branden. Maar doordat je onderwijl je tanden poetst, krijgt die pijn niet zo veel aandacht. Ik doe dat soort oefeningen altijd in een vast trainingsprogramma. Dus: beginnen met tandenpoetsen tegen de muur, dan wat push-ups, lunges, een plank, en wat dips vanaf de badrand. Na 15 minuten rond ik het wel af hoor. Ik doe dat bijvoorbeeld als ik op reis ben, in de hotelkamer. Sommige oefeningen doe ik om een goede houding te behouden. De commode is hoog en de luiers staan op de grond, dus als je niet uitkijkt, buig je met een kromme rug ernaartoe. Een heel verkeerde beweging. Daarom ga ik altijd squatten. Mijn dochter ziet dan mijn hoofd verdwijnen en weer verschijnen. Kinderen vinden dat leuk.'

Ben je niet bang dat je dochter later bij de therapeut op de divan klaagt: mijn vader zag mij vooral als een gewichtje?

'Nee, want ik doe het spelenderwijs. En ik doe het soms ook met haar samen. Kinderen kunnen perfect squatten, hun mobiliteit is nog zo goed.'

In Fit adviseer je de lezer die op vakantie gaat van tevoren te onderzoeken wat de sportmogelijkheden op het vakantieadres zijn, zodat ze alvast een trainingsprogramma voor zichzelf kunnen bedenken.

'Ja. Zelf heb ik een vaste routine, dus ik onderzoek geen andere mogelijkheden voordat ik boek, maar ik vind het gek dat als je op vakantie gaat, je ook vakantie van beweging neemt. Zo van: ik werk even niet, dus dan hoef ik ook niet te sporten. Ik vind dat negatief gedacht over sport. Het heeft wel iets dwangmatigs hoor, bij mij, iets dat anderen misschien neurotisch zouden noemen. Maar op andere vlakken heb ik dat niet. Al vind ik het fijn met lijsten te werken, in alles. De voldoening van een lijstje afvinken, is groot. Als er te veel losse eindjes zijn, word ik een beetje kribbig, minder optimistisch en minder aardig.'

Je schrijft dat je elke dag doucht met ijskoud water en dan probeert normaal te blijven ademen. 'Korte adem-stoten, hoog in mijn keel. Een beetje paniekerig, klonk het.' Ik denk dan: wat doe je jezelf aan?

'Ik geloof dat je gemoedstoestand grotendeels wordt bepaald door dat soort kleine momenten van overwinning. Ik vind dat een heel positieve sensatie.'

Één van de oefeningen in het hoofdstuk over aandachts-training is om je handelingen te benoemen. Hardop. Dus: ik pak mijn mes en vork, neem een hap. Ik proef zoete aardappel, slik de hap door. Zo kom je in het nu. Doe je dat zelf ook echt?

'Als je ze het zo allemaal achterelkaar opnoemt, klinkt het wel gek. Maar die oefening kan je veel opleveren. Als ik veel dingen tegelijkertijd aan het doen ben en veel in mijn hoofd zit, ben ik nooit echt aanwezig. Dan helpt zo'n oefening.'

Volgens Romy ben je 'een sucker voor supplementen'. Zij had speciale zwangerschapsvitaminen gekocht en zelfs die waren niet veilig voor je.

'Haha, ja. Ik zag een hele pot met van die zakjes met zes of zeven verschillende pillen erin. Dat zag er vrolijk uit, en ik vind het altijd leuk om dingen uit te proberen. Totdat Romy me erop wees dat er 'multi mama' op het etiket stond.'

Wat drink je nu?

'Dit is een hersteldrankje met vitamine C, D, B1, B2, B6 en creatine, op dit moment het meest gebruikte sportsupplement. De spiercellen nemen er meer bloed door op. Als het lichaam denkt: het is klaar, dan zorgt creatine ervoor dat je kunt doorgaan. Zo klinkt het als doping, maar het zijn zeer kleine doseringen, het zit onder meer in vlees en vis. Het is het meest gebruikte sportsupplement onder sporters. Ook in de topsport.'

Sporten is volgens je broer voor jou een manier om de tijd te bezweren, de dood op afstand te houden.

'Ja. Het is een strijd tegen de eindigheid. Die kun je nooit winnen, maar je kunt 'm wel beïnvloeden. Mensen gaan er snel vanuit dat als ze boven de 30 zijn, ze minder kunnen of vaker last van pijntjes hebben. Maar dat hoeft niet. Je hoeft niet moe te zijn aan het einde van een werkdag. Fysiek kan ik nu dingen die ik vijf of tien jaar geleden niet kon. Maar sporten heeft bij mij niet te maken met het verlangen er jong uit te zien. Ik vind rimpels of grijs haar prima. Ik heb ook nog nooit mijn haar geverfd of zo.'

Alleen maar even een haartransplantatie genomen.

'Ja, ja dat wel, maar dat vind ik iets anders. Toen mijn kruin kaal werd, vond ik het vervelend dat er iets weg was. Bij rimpels is het je huid die ouder wordt. Ook bij grijs haar is het hetzelfde haar, dat er nog zit. Maar iets dat weggaat, daar zit ik niet op te wachten.'

Aparte theorie.

'Voor mij niet. Dat mijn haar en mijn baard grijs worden, laat ik lekker gebeuren. En mijn rimpels laat ik ook lekker. Maar kaalheid is anders. En gelukkig kun je die met een haartransplantatie tegengaan. Officieel duurt het vijf tot negen maanden voordat het haar gaat groeien en na een jaar kun je het echt goed zien. Ik zit nu op 4,5 maand ongeveer. Kijk, hier is het nog kalig, zie je?'

Was het een pijnlijke ingreep?

'Ik vond het meevallen. Maar er zijn wel ruim tweeduizend wondjes in mijn hoofd gemaakt. Ze oogsten aan de ene kant haar en planten het op de kale plek terug, alsof ze een akkertje aanleggen. Dat gebeurt met pincetten, daar maken ze gaatjes mee. Ik vond het nog het meest lijken op zo'n ding waarmee je vroeger het klokhuis uit de appel haalde.'

'Het had ook een beetje met ijdelheid te maken', zei je hier eerder over. Romy moest erom lachen. Ze zei: 'Een beetje? Alles! Arie is totáál ijdel.'

'Ja, daar ben ik nu inderdaad wel over uit, het is moeilijk anders te motiveren dan door ijdelheid. Als ik in een restaurant onder een lamp zat, ging ik bewust met mijn rug naar de muur zitten. Dat vond ik geen fijne gedachte. Dus als er iets tegen kaalheid te doen is, ja, dan doe ik dat.'

Toch lijkt het alsof je er moeite mee hebt om toe te geven dat je ijdel bent. Schaam je je daarvoor?

'Nee, ik heb er alleen een andere theorie over. Ik denk dat het mij meer om erkenning gaat voor wie ik ben, dan puur om mijn uiterlijk. Ik laat bijvoorbeeld ook af en toe een baard staan die iedereen heel lelijk vindt. Het grappige is dat anderen het toch vaak over mijn uiterlijk hebben. Op Wikipedia staat er bijvoorbeeld nog altijd: model. Terwijl ik dat maar drie jaar ben geweest. Maar goed, ik speel er ook mee. Ik vind de tegenstrijdigheid tussen werken aan inhoudelijk mooie projecten en, ogenschijnlijk, op een oppervlakkige manier bezig zijn met mijn uiterlijk wel leuk. Ik hou ervan als mensen me niet goed kunnen plaatsen.'

Daardoor, zei je onlangs in Linda, hebben mensen de neiging je lijf tot een object te maken. Vrouwen grijpen naar je kruis, trekken je shirt omhoog. En je bent meerdere malen door castingdirectors uitgenodigd op hun hotelkamer, waar ze je vervolgens in een seksuele richting probeerden te duwen.

'Ja, dat heb ik vaak meegemaakt. Van dat kruisgrijpen heb ik minder last sinds ik getrouwd ben en vader ben geworden. Maar op straat wordt er nog wel eens 'lekker ding' naar me geroepen. Als ik met Romy en de kinderen ben, is dat vervelend. Of als ik met zo'n vriendinnengroep op de foto ga en er altijd wel eentje is die ergens aan gaat zitten. Alsof je niet echt bent of zo.

'Zowel bij mannelijke als vrouwelijke castingdirectors heb ik het vaak meegemaakt dat ze probeerden verder te gaan dan ik wilde. Ik heb het twee keer meegemaakt bij de casting voor een Amerikaans project. Ik ben er overigens nooit in meegegaan. Ik ben ook wel eens op een hotelkamer geweest omdat ik dacht dat we een video zouden opnemen, maar dan bleek er een heel ander scenario klaar te liggen. Ik ben van nature geneigd het leuk te houden, maar zodra ik me met mijn rug tegen de muur gezet voelde, ben ik altijd sterk geweest. Het gebeurt trouwens veel hoor, in de wereld van mode en acteren. Meer dan mensen denken.'

Hebben die ervaringen je beschadigd?

'Nee. Ik heb ook nooit de neiging gehad er melding van te maken of aangifte van te doen. Wat me wel heeft dwarsgezeten, is dat ik op mijn 14de ben misbruikt door een jongen uit mijn vriendengroep. Jarenlang heb ik me afgevraagd waarom hij dat had gedaan. Hij bleef in die vriendengroep en ik zag dat hij vriendinnetjes had. Hij is dus geen homo, dacht ik dan. Ik vroeg me af of het een bewuste strategie van hem was geweest. Zo van: ik ga hem dronken voeren en daarna dwingen tot orale seks. Tot ik een andere jongen sprak die precies hetzelfde met hem had meegemaakt. Toen dacht ik: fjieuw, het lag dus niet aan mij. Dat was een opluchting.'

Want je hebt destijds wel gedaan wat hij wilde?

'Ja, ik was dronken.'

Werd je fysiek gedwongen tot die orale seks?

'Niet gedwongen gedwongen. Als ik het niet had gedaan, had hij mij niet geslagen ofzo. Hij bracht het onder het mom dat een meisje dat straks ook bij mij ging doen en dat het daarom goed was te weten hoe het werkte. Daardoor heb ik lang getwijfeld of hij het echt als voorlichting bedoelde. Naïef natuurlijk. Maar ik had nog nooit wat gedaan op dat gebied, ik had nog niet eens haar op mijn lijf.'

Waarin zat zijn macht?

'Hij was ouder, hij was 18, ik 14. Maar het heeft me niet beschadigd in de zin dat het later mijn seksleven in de weg zat. Al kan ik me goed voorstellen dat je dat wel hebt als er echt sprake is van misbruik. En ik kan me ook voorstellen dat het je beschadigt als je iets tegen je zin doet bij een castingdirector omdat je bang bent anders nooit meer werk te krijgen. De walging en het schuldgevoel die je erna voelt, kunnen je wel echt breken, vermoed ik. Ik heb er gelijk wat van gezegd toen Job Gosschalk tijdens een casting zei: 'Stel je voor dat je thuis bent, alleen, je zit een film te kijken en wordt opgewonden. Je raakt jezelf aan.' Desondanks heb ik me daarna een tijd heel ongemakkelijk en ook boos gevoeld. Maar gaandeweg konden we elkaar weer aankijken. En daarna heb ik met veel plezier een paar projecten met hem gedaan. Ik kreeg laatst een mail van hem. Die heeft hij naar veel mensen gestuurd, want volgens mij is hij nu bezig met een soort louteringsronde. Dat vind ik ook wel dapper. Want ik kan me voorstellen dat veel mensen daar niet positief op reageren.'

Heb je iets teruggemaild?

'Hij vroeg of hij me mocht bellen, dus ik heb alleen maar teruggemaild: 'Ja, dat is goed.' Dus dat zal binnenkort gebeuren. Vooropgesteld dat het dom, fout, verkeerd, gemeen en beschadigend is wat hij heeft gedaan, betekent dat bij mij niet dat ik nooit meer met hem kan omgaan. Juist als iemand alle pijlen op zich gericht krijgt, heb ik de behoefte zo iemand niet te laten vallen. Natuurlijk hebben de slachtoffers alle recht om woedend te zijn, maar ik denk dat er voor alles een tijd is, voor woede, voor vergeving en voor nieuwe kansen. Maar ja, je mag het niet voor hem opnemen, hè?'

De mannen van VI vonden het in elk geval walgelijk dat je het voor hem opnam. 'Die Arie heeft dan waarschijnlijk weer een hoofdstuk uit het Nieuwe Testament gelezen en dan strijkt hij weer over z'n hart', spotte Johan Derksen.

'Ja. Op de een of andere manier heeft Johan Derksen al heel lang iets tegen mij en die andere mensen in dat programma hebben natuurlijk zelf niet veel visie, die praten hem na. Wat ik daar storend aan vind, is dat ze nóóit de eigen doelgroep tegen de schenen durven te schoppen. Het is soms best vermakelijk, zelfs als ze het over mij hebben, maar zij zijn niet bepaald voorbeelden voor mij. Ik zou het mooi vinden als die mannen eens manieren bedachten om dingen echt te veranderen. Ze kunnen ook iets zeggen wat bijdraagt aan een betere sfeer op het veld of iets dat leidt tot minder discriminatie op de tribune of tot meer vrijheid voor homo's in het voetbal. Maar daar kiezen ze niet voor.'

Hoe komt het dat jij makkelijker kunt vergeven?

'Dat heb ik van huis uit meegekregen. Mijn moeder haalde weleens een zwerver in huis, die woonde dan een paar weken bij ons. Altijd waren er mensen over de vloer, andere culturen, andere geloven. Je moet kijken naar de persoon, niet naar waar iemand vandaan komt of wat iemand heeft gedaan, zei ze. Als wij ruzie hadden met een vriendje zei mijn moeder: 'Misschien heeft die jongen het thuis moeilijk en doet hij daarom zo.' Dat empathische werd er soms tot vervelens toe ingeduwd. Ik snap wel dat de massa soms een object nodig heeft om op te spugen, alleen heb ik die neiging niet. Dat krijg je misschien ook eerder als je opgroeit in een domineesgezin. Je groeit op in een glazen huis. Van jongs af is er een buitenwacht die van alles vindt en ziet. Daardoor voel je een zekere druk en zijn er verwachtingen, en word je, soms, een soort wereldverbeteraar.'

Mag je wel zo bezig zijn met je biceps?

‘Waarom niet?’

Je zou kunnen denken dat het vrij oppervlakkig is zoveel met jezelf bezig te zijn. Alle tijd die je in de sportschool staat, kun je ook inzetten voor goede doelen.

'Dan vergeet je dat sporten wel degelijk maatschappelijk relevant is. Sterker: ik denk dat je in deze tijd niet zonder kan. Er komt zo veel op ons af, we willen zo veel uit het leven halen; als je daarbij niet beweegt, kun je het niet meer aan. Dan krijg je twintigers met een burn-out, dertigers die kromlopen, muisarmen, slechte ruggen, noem maar op. Ik denk dat sport ook iets biedt wat op andere vlakken weg is. Namelijk doorzettingsvermogen. Ondanks je pijn een doel proberen te bereiken, in plaats van bij de eerste tegenslag omkeren.

'Ik merk ook aan mezelf dat ik snel onrustig ben. Als ik bij een bushalte sta, pak ik mijn telefoon. Als ik een liedje niet leuk vind, shuffle ik door. Op YouTube kies ik een video van 4 minuten en niet een van 12. Sport gaat tegen al die dingen in. Ik geef veel les op scholen en dan zie je hoe waardevol sport voor kinderen is. Daarnaast hebben we voor de gemeente Amsterdam programma's tegen obesitas, doen we een mooi project bij het OLVG-ziekenhuis met borstkankerpatiënten en bieden we gratis beweging aan voor alle jongeren die stadspashouder zijn in Amsterdam.'

Volgens bioloog Midas Dekkers moet gezondheid tegenwoordig voor bijna alles wijken, het is een haast religieus doel geworden, de termen goed en kwaad zijn vervangen door gezond en ongezond. 'Het doel dat je nastreeft, is net zoiets als vroeger het eeuwige leven nastreven', zei hij. 'Hardlopers denken van de dood weg te kunnen rennen.'

'Ik denk dat zoiets alleen maar door die generatie gezegd kan worden. Je ziet iemand als Midas Dekkers kromtrekken, dat is niet bepaald een gezonde man. Ik geniet van de toon in zijn boeken hoor, alleen denk ik wel dat het een bijzonder ouderwetse gedachte is.'

Je broer en je vrouw vertelden dat je erg hypochondrisch bent. Speelt dat mee in je sportdrive?

'Misschien wel, ja. De laatste keer dat ik het even echt stevig te pakken had, was toen ik 's nachts vaker naar de wc moest. Prostaatkanker, dacht ik. Uiteindelijk bleek er niks aan de hand. Het was de combinatie van supplementen, koffie en licht slapen door een slecht bed. Verder heb ik een vrij grote, lichtbruine moedervlek achter mijn knie zitten waarvan ik al meerdere keren heb gedacht dat het huidkanker is. En laatst had ik in mijn oor een beetje pijn als ik mijn kaak wijd opendeed, bij de buis van Eustachius, weet je wel, en dacht ik: ah, ik word doof, nu is het klaar.'

Is het toeval dat je vriendin zeventien jaar jonger is?

'Ja, want als ze 40 was geweest, was ik ook op haar gevallen. Ik ben lang onrustig geweest in de liefde, dacht dat een lange relatie niks voor mij was. Ook nog toen ik vóór Romy iets had met een meisje dat zwanger was van een ander op het moment dat ik verliefd op haar werd en tijdens onze relatie het kind kreeg kreeg. Die relatie heeft maar kort geduurd, een paar maanden. Maar toen ik Romy tegenkwam, voelde ik me meteen kalm. Dat is gek, dat iemand die echt een stuk jonger is een kalmerend effect op je heeft, dat is iets wat normaal eerder gebeurt bij wijze, oudere mensen. Ik heb bij Romy nooit het gevoel dat ze zo jong is. Eigenlijk een keer maar. We waren op vakantie in Florence en hadden het over kinderen krijgen. Romy zei dat ze het wel leuk vond om daaraan te beginnen. Waarop ik reageerde met: 'Vind je jezelf daar niet te jong voor?' Zij was op op dat moment amper 24. Toen werd ze echt woedend.'

Je broer vroeg zich af wat jou beweegt niet alleen fit te willen zijn, maar heel je leven om dat sporten heen te bouwen.

'Als kind was ik al erg bezig met sport. Nadat ik de film Rocky had gezien, ging ik zodra ik thuis was mezelf optrekken. Die wereld sprak me gewoon heel erg aan. Later hielp het me ook mijn droom om profbasketballer te worden, te verwezenlijken. Maar het moment dat ik bedacht mijn leven om de sport heen te bouwen, kwam toen ik nog bij de KRO werkte. Daar maakte ik zes of zeven programma's, waarvan er altijd wel twee of drie waren waarover ik niet zo tevreden was. En er waren producties bij waarin ik eigenlijk niet meer zo veel zin had. Daar begon het mee. Als ik zo veel tijd ergens in steek, moet ik er wel meer van genieten, dacht ik. Dus begon ik een gym. Toen merkte ik dat ik dat toch het leukste vond. En de onafhankelijkheid die het brengt, is ook fijn. Daardoor kan ik mijn televisieprogramma's scherp kiezen en vooral veel 'nee' zeggen.'

Twee van je broers zijn aan drugs en drank verslaafd geraakt. Is dat een medaille waarvan zij de ene kant zijn en jij de andere?

'In ons gezin hebben we daar veel gesprekken over gehad. Mijn boers zijn nu alle twee zes jaar clean, maar mijn ouders hebben zich een tijd schuldig gevoeld. Het is ook opvallend, twee verslaafden in een gezin.

'Ik denk dat meespeelt dat we als domineesgezin in zo'n glazen huis zaten en ons daardoor erg bewust waren van de buitenwereld. In die zin is het, denk ik, wel de keerzijde van dezelfde medaille. Bij mij heeft dat besef als wind in de zeilen gewerkt, als aanjager. Ik kan daardoor goed spelen met het publiek en voel me op mijn gemak op het podium. Mijn broers hebben die druk anders ervaren. Mijn broer Klaas, die ogenschijnlijk een prima leven had met een relatie, een baan en een huis, heeft in Zuid-Afrika, waar hij in de afkickkliniek zat, in tranen aan het water gestaan, denkend dat zijn leven was mislukt. Ik denk dat mijn broers een plaatje voor ogen hadden hoe je moest zijn en als je dat niet was, was je mislukt. Zoiets had ik nooit. Ik creeërde mijn eigen kansen.

'Ik krijg ook vaak de vraag of er een gelijkenis is tussen mijn dwangmatigheid om te sporten en hun verslaving, maar daarin zie ik geen keerzijde van dezelfde medaille. Ik zie een verslaving echt als een dodelijke ziekte. Mijn beide broers hadden het, als ze waren doorgegaan, niet overleefd. Mijn vrouw grapt weleens dat als ik een trainingsdag mis, ik nukkig word, en dus ergens onder lijd. Maar ik zie sport vooral als een verrijking en niet als een verslaving.'

In het hoofdstuk over beweging op vakantie waarschuw je de lezer drie keer: bedrijf de liefde, maar kijk uit dat je het geen work-out noemt.

‘Haha, ja.’

Ligt dat zo bij je op de loer? Denk je zelfs tijdens seks: als ik nu mijn billen aanspan, train ik ze gelijk even?

'Nee, nee, nee. Maar ik kan wel denken: ik heb vandaag getraind, een flink stuk gefietst, de trappen op- en afgelopen en ook nog seks gehad. Maar het is niet zo dat ik van tevoren denk: oh, ik ga vanavond even flink mijn best doen om ervoor te zorgen dat we weer seks hebben, want dan kan ik een rondje hip thrusts meepakken.'