Apart loket nodig voor arbeidsmigrant

In de politieke discussie over immigratie speelt de zogeheten tweelokettengedachte een belangrijke rol. Het idee daarachter is dat mensen die om economische redenen naar Nederland vluchten, nu niet anders kunnen dan asiel aanvragen. Er is namelijk geen ander loket. Zet naast het asielloket een loket voor economische immigranten, en de druk op de dure asielprocedure neemt vanzelf af.

Daarbij geldt dat wie zich bij het ene loket heeft aangemeld, niet meer bij het andere terecht kan. Anders zou het systeem alleen maar aanzuigend werken.

De PvdA lijkt inmiddels voor die gedachte gewonnen. Dat blijkt uit een artikel van de fractiespecialisten Middel en Albayrak in het juni-nummer van Socialisme & Democratie. Erg concreet zijn ze daarin nog niet. 'We hebben met dat verhaal al genoeg onze nek uitgestoken', zegt Middel.

In een voetnoot staat zelfs dat het niet de bedoeling is een tweede loket te openen voor afgewezen asielzoekers. Die moeten terug naar hun land. Maar uit het stuk en een mondelinge toelichting blijkt dat zij 'de deels nu al bestaande (illegale) arbeidsmigratie' in goede banen willen leiden. Ook illegalen kunnen voor een tijdelijke werkvergunning in aanmerking komen. De arbeidsmigra.tie wordt gebonden aan een vooraf vastgesteld quotum.

Coalitiegenoot VVD en oppositiepartij CDA gruwen van die gedachte. 'Ik snap absoluut niet waar we het over hebben', zegt VVD-Kamerlid Kamp. 'Er is al een tweede loket.' Hij doelt op het huidige beleid voor economische immigratie, waarbij werkgevers gericht werknemers mogen werven in landen buiten de Europese Unie. Die krijgen dan een werkvergunning variërend van enkele maanden (Poolse seizoenarbeiders) tot drie jaar (Indiase computerspecialisten).

Vrijdag erkende het kabinet dat het immigratiebeleid aanpassing behoeft. Daarover gaan de ministers na de zomer brainstormen. Vooruitlopend daarop werd een versnelde toelatingsprocedure geintroduceerd voor bedrijfstakken met knellende personeelstekorten, zoals de ICT-sector.

Dat laatste is opmerkelijk, omdat het de eerste versoepeling is van de strenge Wet Arbeid Vreemdelingen (WAV). Twee jaar geleden nog besloot de toenmalige minister van Sociale Zaken tot een verscherping. Werkgevers moesten al aantonen dat zij geen personeel in de Europese Unie kunnen vinden. Daarbij kwam de verplichting om voor elke aangetrokken buitenlandse vakman een Nederlander op te leiden die na enkele jaren diens baan kan overnemen.

VVD'er Kamp wijst erop dat via de WAV-regeling, waarmee overigens vooral hoger opgeleiden uit landen als de VS en Japan worden aangetrokken, dit jaar al 25 duizend immigranten binnenkomen. Dat is een verdrievouding vergeleken met vijf jaar geleden. 'In Duitsland met zijn vijf maal grotere bevolking praten ze nu over het toelaten van 50 duizend arbeidskrachten per jaar. Nederland laat verhoudingsgewijs al veel meer mensen toe.'

Aan extra immigratie van laag opgeleide allochtonen (bovenop de 60 duizend immigranten die jaarlijks via de asielprocedure of gezinshereniging binnenkomen) heeft Nederland volgens hem al helemaal geen behoefte. Er zijn al genoeg problemen met de integratie. Bovendien is er voldoende arbeidspotentieel in Nederland.

Met het CDA valt wel over verruiming van het beleid te praten, maar alleen voor specifieke sectoren als de ICT. Het PvdA-plan leidt er volgens Kamerlid Wijn alleen maar toe dat 'nog meer mensen op de bonnefooi naar Nederland komen'.

D66 is wel voor een 'beperkt tweede loket', maar blijkt daar toch iets anders onder te verstaan dan de PvdA. Evenals zijn CDA-collega Wijn voelt D66-Kamerlid Hoekema namelijk wel voor een jaarlijks te bepalen quotum 'greencards' voor 'nuttige nieuwkomers'. Bij dit van de Verenigde Staten afgekeken systeem krijgt een geselecteerde groep buitenlanders een immigratievergunning, waarna zij dan zelf werk mogen zoeken. Zowel D66 als CDA benadrukt het systeem restrictiever te willen toepassen dan de Amerikanen doen.