reportagecoronamaatregelen Antwerpen
Antwerpen mist zijn toeristen: ‘Onze mooie stad is veranderd in een spookstad’
Het virus laait op in België, en speciaal in de stad en provincie Antwerpen. De horeca en winkeliers hebben begrip voor de afgekondigde coronamaatregelen, maar het wegblijven van de toeristen hakt er wel in. ‘Dit is zwaar, want alle winkeliers lopen na de lockdown op hun tandvlees.’
Het is stil in het centrum van Antwerpen. De straatjes rond de Grote Markt, waar je normaal gesproken over de hoofden kunt lopen, doen denken aan zo’n zondagmiddag in de tijd dat de winkels op zondag nog gesloten waren. Alleen zijn die nu wel open.
‘Vorige week was het nog goed’, vertelt Ilse Cooreman, die met een katoenen handschoentje achter een vitrine vol prachtige bonbons staat. ‘Toen zaten de terrassen vol en kwamen hier in de winkel veel toeristen. Maar na alle negatieve publiciteit over corona durven de mensen niet meer naar Antwerpen te komen, hè.’ Ze zucht, en haalt moedeloos haar schouders op. ‘Dat is zwaar hoor, maar wat kunnen we ertegen doen?’
Die woorden klinken als een refrein door de hele binnenstad: het is vreselijk dat de toeristen wegblijven, en dat inwoners hun reservering in de restaurants afbellen, maar zo’n oplaaiend virus, daar moeten we voor buigen.
De afgelopen weken heeft covid de kop in België weer flink opgestoken, en Antwerpen is het centrum van de besmettingen: bijna 55 procent van alle gevallen komt uit deze provincie. Dat begon in de stad, en breidde zich razendsnel uit over de randgemeenten. Deze week waren er 1.028 nieuwe besmettingen en ook het aantal ziekenhuis- en intensivecareopnames stijgt snel.
‘Sinds maart is er in Antwerpen geen dag voorbijgegaan zonder nieuwe besmettingen’, zei de Antwerpse gouverneur Cathy Berx in de Vlaamse krant De Morgen. ‘De stad was onderhuids aan het smeulen en we hadden maar één vonk nodig om weer in lichterlaaie te staan. Dat is helaas gebeurd.’ Volgens Berx is dat mede te wijten aan gebrekkige contactopsporing.
Afgelopen weekeinde heeft het lokale bestuur de teugels flink aangetrokken, maandag kwamen daar nog strengere maatregelen overheen. De stad krijgt voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog een avondklok: om 23.00 uur moet alle horeca sluiten, een half uur later wordt iedereen geacht thuis te zijn en tot 6.00 ’s morgens binnen te blijven.
Mensen mogen bovendien niet meer samen naar de winkel, en funshoppen is verboden. Het winkelen moet sowieso beperkt blijven tot maximaal dertig minuten, behalve op afspraak, voor wie bijvoorbeeld een nieuwe keuken of auto willen kopen.
En dan is er het verhaal van de sociale bubbel die voor heel België geldt. Volwassenen mochten eerder nog per week en per gezin met maximaal vijftien verschillende mensen afspreken, nu is dat teruggebracht tot vijf per vier weken. De maatregel moet de verspreiding van het virus beperken, en het contactonderzoek na eventuele besmettingen vergemakkelijken.
Spookstad
De horeca zit ondertussen met de handen in het haar. Nadat ze maandenlang alleen maar afhaalmaaltijden of ‘coffee-to-go’ konden verkopen, wordt hun keel met deze nieuwe maatregelen opnieuw dichtgeknepen. Sommige ondernemers dreigen zelfs gerechtelijke stappen te ondernemen tegen Marc Van Ranst, de viroloog die een leidende rol heeft bij het Belgische crisismanagement rondom het coronavirus, omdat hij afgelopen weekeinde twitterde dat iedereen voor zijn eigen veiligheid weg moest blijven uit Antwerpen. ‘Onze mooie stad is veranderd in een spookstad’, klinkt het in een persbericht van de organisatie Help de Horeca. ‘Annuleringen zijn niet meer te tellen, de cafés zijn leeg, de restaurants sluiten vroeger, gewoon omdat de angst erin zit.’
Antwerpen is een bruisende en fantastische stad, en een bezoek meer dan waard.
— Marc Van Ranst (@vanranstmarc) 25 juli 2020
Maar niet nu.
Antwerpen strijdt momenteel tegen een grote Covid19-uitbraak. Plan graag uw bezoek aan Antwerpen wanneer deze uitbraak weer onder controle is. pic.twitter.com/C8eXiSyjs8
‘Die woede begrijp ik wel’, zegt Karolien Van Dijck, manager van wijnbistro Patine in Het Zuid. ‘Zo’n uitspraak zet natuurlijk kwaad bloed. Maar nee, ik stap niet mee naar de rechter, want dat virus is natuurlijk een probleem, en zo’n viroloog kijkt weer vanuit zijn perspectief.’
Al houdt ook Van Dijck haar hart vast voor de komende weken. ‘Toen we in juni weer open mochten, was er echt een stormloop, want een Belg mist zijn getapte pinten. Maar dit weekeinde sloeg het om. Normaal gesproken begint de drukte bij ons ver voor het middaguur, maar zondag zaten pas tegen het eind van de middag een paar buurtbewoners op het terras.’
Mosselen
Hetzelfde vertelt Liesbeth Theunissen van het Elfde Gebod, een restaurant dat in de schaduw van de kathedraal in het centrum zetelt, en het voornamelijk van toeristen moet hebben. Normaal sta je hier in de rij voor een plekje, nu zijn er twee tafels bezet. ‘Dat brengt nieuwe vraagstukken met zich mee’, zegt Theunissen. ‘Hoe kopen we bijvoorbeeld in? Als er een klant is, moet hij alles kunnen bestellen wat op de kaart staat. Maar als niemand die mosselen komt eten, moet ik ze weggeven.’
Zolang het Elfde Gebod genoeg omzet om de personeelskosten te kunnen betalen, blijft Theunissen open. ‘Normaal zijn dit de drukste maanden van het jaar, dus in de contracten van ons personeel staat dat zij in deze periode geen vrij kunnen krijgen.’ En dan, met een wrang lachje: ‘Maar misschien kunnen ze dit jaar eindelijk eens in augustus op vakantie.’
Sofie Peeters, psycholoog, ondersteunt mensen met een beperking (30)
‘Ik begrijp heel goed dat we onze sociale bubbels moeten verkleinen, want het virus grijpt weer om zich heen. Voor mij persoonlijk is dat geen probleem: ik houd mensen sinds maart flink op afstand. Dat komt deels omdat ik astma heb, en zeker in het begin vrij angstig was, maar ik wil ook mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving nemen. Veel van mijn vrienden begrijpen dat niet, en in het begin werd ik ook wel belachelijk gemaakt – zij zijn mensen die zelfs lockdownfeestjes gaven. Ik werd ook uitgenodigd, maar ging er natuurlijk niet naartoe.
‘Ik deel mijn keuken, woonkamer en badkamer met een huisgenoot, en op een andere verdieping woont een stel waarmee we de hal delen, dus voor de regels zijn deze mensen nu mijn gezin. Voorheen gingen wij helemaal niet zoveel met elkaar om, maar door de crisis is dat veranderd. Het voelt echt alsof ze mijn familie zijn geworden – als ik me rot voel, kan ik tegen hen aanleunen om uit te huilen. En ja, zij zijn net zo voorzichtig als ik, daar heb ik enorm veel geluk mee.
‘Ik zie wel collega’s en vrienden hoor, maar dat blijft op afstand. Daarnaast heb ik een vriend waar ik regelmatig mee fiets, en een collega die ik ook buiten het werk om vaak zie – die twee vormen dus mijn bubbel. Formeel heb ik dus nog drie plekjes over. Zaterdag heb ik een date, en als dat leuk is, kan hij er dus gemakkelijk bij.’
Stan Desmet, manager van een keten juicebars (22)
‘Ik vind die bubbels gruwelijk. Stel je voor, je bent een gezin met kinderen ouder dan twaalf, en je mag gezamenlijk maar vijf anderen zien. Dat kun je toch niet van mensen verlangen? Hoe moet het met de vriendjes van de kinderen? Opa’s en oma’s? Beste vrienden van de ouders? Of neem mijn grootouders. Zij hebben zes kinderen: moeten zij één van hen dan schrappen?
‘Ik ben echt voorzichtig: ik ga zelfs met handschoenen aan naar de supermarkt. Daarnaast draag ik een mondkapje, houd afstand, was mijn handen regelmatig en betaal contactloos. Ha, dat is ook zoiets: in België betaalden we voorheen liever contant, maar dat is door corona veranderd.
‘Al die regels zijn lastig, maar ik zie er wel het nut van in. Maar ik ga dus niet aan tafel zitten om eens een lijstje te maken van welke vijf mensen ik de komende vier weken ga zien, en de anderen te vertellen dat ze helaas mijn lijstje niet gehaald hebben. Gelukkig ken ik ook geen verhalen van mensen die dat wel is overkomen. Een berichtje met: ‘Helaas vriend, jij zit niet in mijn bubbel.’
‘Gelukkig wordt niet gecontroleerd of deze regels worden nageleefd, en daarom zul je mensen er niet veel over horen. Zo zijn wij Belgen. Jullie Nederlanders zouden misschien boos roepen dat het niet klopt, wij knikken vriendelijk en zoeken in stilte naar de achterdeur.’
Lees ook:
‘Mensen zijn bang: liggen er straks betonblokken rond Antwerpen?’
Nederland verscherpte dinsdagavond zijn reisadvies voor de provincie Antwerpen naar code oranje: alleen noodzakelijke reizen. Buitenlandredacteur Sacha Kester was dinsdag in een vrijwel uitgestorven centrum van de stad Antwerpen. De autoriteiten hebben de maatregelen aangescherpt en een avondklok ingesteld.
