Anticommunist wil gewichtige rol in EU

Soms kan je als politicus iets te voortvarend zijn. Het overkwam de Poolse minister van Buitenlandse Zaken Radoslaw Sikorski, toen hij afgelopen vrijdag de Oekraïense oppositieleiders voor het oog van de camera voor schut zette: 'Ofwel jullie ondertekenen het akkoord, ofwel jullie krijgen de staat van beleg, het leger, en dan zullen jullie allen dood zijn.'

Zijn dreigement was ongetwijfeld goedbedoeld, maar nog geen dag later was dit door hem en zijn Franse en Duitse collega voorgestelde akkoord alweer achterhaald. Nadat Janoekovitsj het hazepad had gekozen, werd onder druk van de revolutionairen op het Maidanplein een interim-president aangesteld.

Het moet hard zijn aangekomen bij Sikorski (51), die graag de geschiedenis was ingegaan als de man die in Oekraïne een doorbraak wist te forceren. Nu leek het er op alsof hij samen met Laurent Fabius en Frank-Walter Steinmeier de revolutie had willen afremmen.

Niettemin kon hij zijn tevredenheid over de plotselinge afzetting van Janoekovitsj moeilijk verbergen. Zaterdag liet hij zich in Kiev voor het omvergetrokken standbeeld van Lenin fotograferen. Van een man die bij de ingang van zijn kasteeltje een bordje met het opschrift 'verboden voor communisten' heeft hangen, kan je moeilijk anders verwachten.

Zijn anticommunisme dateert uit de tijd dat hij in Groot-Brittannië politiek asiel aanvroeg. Sikorski ging in Oxford studeren, waarna hij als oorlogscorrespondent voor The Sunday Telegraph naar het door de Sovjets binnengevallen Afghanistan trok. Met een foto van de slachtoffers van een bombardement won hij in 1987 een prijs van World Press Photo.

Na zijn huwelijk met de Amerikaanse publiciste Anne Applebaum ging hij de Poolse politiek in. Na een moeizame start werd hij in 2005 minister van Defensie in de regering van de conservatief Jaroslaw Kaczynski. Twee jaar later zou hij overstappen naar het centrum-rechtse Burgerplatform, de partij van premier Donald Tusk. Zijn carrière leed er niet onder. Sinds 2007 is Sikorski onafgebroken minister van Buitenlandse Zaken.

In die functie ontpopte hij zich tot een bekwaam diplomaat, die ondanks zijn patriottisme de vertroebelde betrekkingen met Rusland wist te normaliseren. Ook werden de banden met Duitsland aangehaald. Hoewel Sikorski net als de meeste Poolse politici een zwak heeft voor de Amerikanen, besefte hij beter dan wie ook dat de toekomst van zijn land in de Europese Unie ligt.

De vruchten van die toenadering konden de afgelopen weken geplukt worden. Zonder de groeiende rol van Polen in Brussel, had Sikorski nooit zo'n belangrijke rol in het Europese onderhandelingsteam kunnen vervullen. Ondanks het gemengde succes van zijn missie werd hij met lof overladen. Ook op het Maidanplein hebben ze weinig reden om Sikorski te bekritiseren. Geen ander land heeft in de voorbije jaren zo veel gedaan om Oekraïne bij de Europese Unie te betrekken als Polen. Zelfs op het presidentieel paleis brandden de afgelopen dagen de Poolse solidariteitslichtjes.

Helemaal belangeloos is die liefde voor de oosterburen niet. Sinds Polen in 1991 als eerste land de onafhankelijkheid van Oekraïne erkende, begrijpen ze in Warschau dat een pro-Westers Oekraïne de beste buffer is tegen Rusland. Sikorski denkt er net zo over. Wat hem betreft is de weg vrij is voor de ondertekening van het door Janoekovitsj opgeschorte samenwerkingsakkoord met de Europese Unie.

Behalve de Poolse belangen zou ook de carrière van Sikorski daarmee gediend zijn. Nadat hij eerder al naast het Poolse presidentschap en de post van secretaris-generaal van de NAVO greep, heeft hij deze keer zijn zinnen gezet op de post van EU-buitenlandchef Catherine Ashton. Haar mandaat loopt later dit jaar af. Een beter visitekaartje had de ambitieuze Pool de afgelopen dagen moeilijk kunnen afgeven.

undefined