Anti-Amerikaans nieuws

Wanhopig probeert Bush met een geforceerde goed nieuwsshow het Amerikaanse volk aan zijn kant te houden voor het Irak beleid....

Marcel van Dam

Maar zelfs een eventuele herverkiezing zal niet kunnen voorkomen dat de war on terror zoals die nu wordt gevoerd op een mislukking zal uitlopen. Omdat die oorlog als dekmantel wordt gebruikt voor een heel ander doel: het vestigen van een blijvende Amerikaanse hegemonie in de wereld, militair, economisch en cultureel. Daarom wordt de oorlog tegen het terrorisme voor een deel tegen de verkeerde mensen gevoerd, in de verkeerde landen, met de verkeerde middelen. Met als averechts effect dat het terrorisme nog nooit zo'n bloeiperiode heeft meegemaakt als na de start van de oorlog die bedoeld was om het te bestrijden.

De voorstanders van de oorlog zullen bovenstaande ongetwijfeld als een nieuwe uiting van goedkoop anti-amerikanisme zien. Toch hoeven ze de officiële strategische visie van de regering-Bush maar te lezen om zelf die conclusie te trekken.

Er is trouwens iets merkwaardigs aan de hand met het proamerikanisme. Uit de geschriften van de neoconservatieven was ik, net als vele Amerikanen, al lang voor het uitbreken van de oorlog tot de conclusie gekomen dat de aanslag op het World Trade Center door Bush zou worden misbruikt om Irak aan te vallen, ook al had Saddam Hussein niets met die aanslag te maken. Het enige dat ik mezelf verwijt is dat ik mij in de aanloop naar die oorlog heb laten bedriegen over de massavernietigingswapens.

Het merkwaardige is dat het voor de pro-amerikanen helemaal geen verschil maakt dat ze zijn bedrogen. Of dat de Amerikanen in Irak helemaal niet zijn binnengehaald als de bevrijders, zoals was beloofd. Of dat de regio niet stabieler maar juist minder stabiel is geworden. En dat het conflict tussen Israël en de Palestijnen helemaal niet makkelijker is op te lossen. En dat deze vorm van oorlog voeren tegen het terrorisme de terreur eerder bevordert dan tegengaat. Dag in dag uit wordt het nieuws meer 'anti-amerikaans'. Maar, eenmaal voor de oorlog, altijd voor de oorlog.

De oorzaak is waarschijnlijk dat pro-amerikanen ideologisch zo verblind zijn dat ze de gevaren van de politiek van Bush voor de positie van de VS in de wereld niet zien. Amerika is het enige land dat in staat is de orde in de wereld te handhaven. Voordat de regering Bush aantrad, gebeurde dat binnen het institutionele kader van de wereldrechtsorde.

Niet dat Amerika het internationale recht nooit heeft geschonden. Daar zijn talloze voorbeelden van. Maar iemand die de wet overtreedt kan nog wel het geloof in de rechtsorde behouden. De regering van Bush heeft dat geloof opgegeven en de wereldrechtsorde ondergeschikt gemaakt aan de belangen en de ideologie van de VS.

Dat landen in de internationale politiek prioriteit geven aan hun eigen belangen is jammer maar niet ongewoon. Maar dat men andere landen het eigen geloof wil opdringen is niet zo gewoon en de geschiedenis leert dat die missionaire drang levensgevaarlijk is. Want ook met het grofste geweld zijn mensen niet te bekeren. Het bloed van de martelaren is door gelovigen altijd gezien als een elixer voor nog heviger verzet.

Daarom is het zo gevaarlijk wat er in Irak gebeurt. Als de Amerikaanse bezetting in een mislukking eindigt, eindigt daarmee ook voor de middellange termijn de rol van Amerika als ordehandhaver in de wereld. Met mogelijk desastreuze gevolgen. Daarom moet alles in het werk worden gesteld om die afgang te voorkomen. Dat kan alleen als Amerika het gezag in Irak overdraagt aan de internationale gemeenschap onder leiding van de Verenigde Naties. Die vervolgens zo snel als verantwoord verkiezingen moeten uitschrijven.

Naarmate Amerika in Irak dieper in de shit komt te zitten wordt dat moeilijker. Wie wil er troepen, hulpverleners of geld sturen naar een land waar een guerrilla woedt?

Amerika wil het gezag in Irak niet overdragen omdat het de ambitie niet wil opgeven om in Irak een pro-amerikaans bewind stevig in het zadel te helpen. En de huidige regering wil al helemaal niet de ambitie opgeven om de wereld de American way of life door de strot te duwen.

De rol van Amerika als geaccepteerde ordehandhaver in de wereld kan alleen gered worden als Amerika wordt gered van Bush. Dat is een buitengewoon pro-amerikaans standpunt.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden