Andes-'kannibaal' wil Uruguay redden

Begin jaren zeventig stortte een vliegtuig dat Canessa en zijn maten van een rugbyteam naar Chili zou vliegen in de Andes neer. Slechts zestien passagiers overleefden de ramp uiteindelijk. Bijna drie maanden bivakkeerden ze met temperaturen tot dertig graden onder nul in het vliegtuigwrak. Na tien dagen zonder eten besloten ze het mes te zetten in hun omgekomen medepassagiers.

Met sneeuw propten ze de stukken rauw vlees naar binnen. Walgend van de aanblik maar vooral van zichzelf. Canessa was degene die de anderen overtuigde. Vakkundig sneed hij met stukken metaal organen, spieren, vet en vingers los. Tenslotte was hij student medicijnen. Tegenwoordig is hij een bekende kindercardioloog.

Canessa wil nu ook senator worden. Zoals hij zijn kameraden heeft gered, wil hij Uruguay redden. 'Ik ben niet bang meer belachelijk gevonden te worden. Het belangrijkst is dat je in jezelf gelooft.' Dat is een levensles die hij naar eigen zeggen zeventien jaar geleden in de sneeuw opdeed.

Veel kans om gekozen te worden heeft de dokter niet. Vijf jaar geleden kwam Canessa uit met zijn eigen, miniscule Blauwe Partij. Hij haalde slechts 2400 stemmen. Omdat hij daarmee volgens de nieuwe kieswet ver onder de kiesdrempel zit, sloot de Held van de Andes zich dit jaar aan bij een coalitie van kanslozen, de Burgerunie.

Sommige van de overlevenden van de vliegramp, onder wie Canessa, dachten dat hun redding een wonder van God was. Sprekend vanaf de laadbak van een vrachtwagen over 'arbeid, studie, waarheid en liefde' heeft de arts veel van een bulderende prediker. Uruguay moet de Coca Cola-cultuur opgeven en technologie maakt een mens afhankelijk. 'Wij zijn capabel, en onafhankelijk. Wij zijn een natie die wetenschappers heeft opgeleverd die op ieder forum kunnen aanschuiven, maar wij worden door politici behandeld als beesten.'

Zijn Blauwe Partij wordt geboycot door de media, zegt Canessa later op de veranda van zijn zelfgebouwde huis in Carrasco, een bosachtige villawijk van Montevideo. 'Niemand wil dat je de waarheid zegt.' Hij rekent er niet op dat hij dit keer wel wordt gekozen. 'Overleven in de bergen is makkelijker dan een politieke partij oprichten', grapt hij.

Voortdurend rinkelt de telefoon: vrienden die hulp aanbieden voor de campagne. Zijn beste vrienden zijn de overlevenden van de Andesramp. 'We zijn een clan', zegt Canessa trots. Het zijn nu advocaten, veehouders en zakenlieden. De meesten wonen in dezelfde wijk.

Nog iedere week krijgt de dokter brieven van bewonderaars. Hij bewaart ze keurig per land geordend. De fans loven hem voor zijn moed, solidariteit, geloof in de mensheid. Een Deense theologiestudente filosofeert over 'wat is zonde?'. Een Spaanse scholiere vraagt aan welke muziek hij dacht tijdens zijn verblijf in de sneeuw.

In het boek Alive, komt Canessa naar voren als een obsessieve doordouwer, degene met de meeste overlevingsdrang. Omdat hij ook fysiek de sterkste was, koos de groep hem en nog een ander uit om hulp te halen. Na acht dagen klimmen en dalen zagen Canessa en zijn maat aan de overkant van een rivier een herder. Naar die plek is de clan twee jaar geleden teruggeweest. Drie televisieploegen, waaronder een van het Nederlandse Netwerk, financierden en filmden de tocht.

Je voelt je de eerste keer een monster als je mensenvlees eet, zegt hij. 'Maar ik schaam me er niet voor. Het was een strijd tegen de natuur. We moesten ons aanpassen aan de omstandigheden.' Hij draagt het drama met zich mee. Hij wilde de beste rugbyspeler en de beste dokter worden om te laten zien dat hij meer was dan een overlevende van de Andes.

Nu debiteert hij levensfilosofietjes zoals 'we hebben meer dan we nodig hebben en geven minder dan we kunnen'. Als hij water inschenkt denkt hij regelmatig aan hoe ze sneeuw probeerden te smelten, zonder zon. Na alle inspanningen gaf je dan een bodempje water weg aan een van je kameraden die het meer nodig had dan jij. Want het is niet zo dat nood een mens egoïstisch maakt, zegt hij. Zelden voelde hij zich zo hecht verbonden met anderen. 'In de hoogste nood komt het beste in de mens boven.'