nieuws
Amerikanen herdenken einde slavernij in het vervolg met jaarlijkse nationale feestdag
Omringd door zwarte parlementariërs heeft president Biden donderdag de wet ondertekend voor een nationale vrije dag waarop het einde van de slavernij wordt gevierd. De roep om ‘Juneteenth’, zoals de feestdag al jaren heet, toe te voegen aan de elf federale vrije dagen werd sterker na de dood van George Floyd.
‘Grote naties negeren niet hun meest pijnlijke momenten, zo omarmen ze’, zei Biden in het Witte Huis nadat de wet de afgelopen dagen al met brede steun was aangenomen door het Congres. ‘Grote naties lopen niet weg, ze komen in het reine met de fouten die ze hebben gemaakt. Door die momenten te herdenken, worden we sterker.’
De eerste Juneteenth is morgen al. De vrije dag is ter ere van de gebeurtenissen op 19 juni 1865 toen een federale generaal in Galveston in Texas een besluit uitvaardigde dat de laatste slaven in de staat hun vrijheid schonk. Ze hoorden toen voor het eerst dat ze vrij waren. Dit kwam ruim twee jaar nadat president Abraham Lincoln, midden in de Burgeroorlog, met een presidentieel decreet de slaven in de rebellerende zuidelijke staten vrij had verklaard.
Juneteenth wordt nu in vrijwel alle staten herdacht, maar pogingen om er een nationale vrije dag van te maken liepen tot voor kort op niets uit. Onder de aanwezigen in het Witte Huis die instemmend keken hoe Biden de wet ondertekende, was de 94-jarige Opal Lee uit Texas die zich jaren sterk maakte voor de vrije dag. Lee, die de ‘Oma van Juneteenth’ wordt genoemd, kreeg een staande ovatie in het Witte Huis. ‘Een ongelooflijke vrouw’, zei Biden terwijl hij haar toesprak. ‘Zij maakte er een missie van om ervoor te zorgen dat deze dag ooit kwam.’
Situatie Nederland
In Nederland wordt op 1 juli, tijdens Keti Koti (‘Breek de ketenen’), de afschaffing van de slavernij officieel herdacht. De laatste jaren pleiten organisaties die zich bezighouden met het Nederlandse slavernijverleden ervoor om van Keti Koti een officiële nationale feestdag van te maken. Het kabinet wil nog niet zo ver gaan. Ook excuses voor het slavernijverleden gaat de regering uit de weg. Keti Koti is wel toegevoegd aan het venster Slavernij in de Canon van Nederland, een chronologisch overzicht van de Nederlandse geschiedenis.
Gelijke rechten
De president benadrukte dat het uitroepen van Juneteenth opnieuw duidelijk maakt dat de strijd van de zwarte Amerikanen voor gelijke rechten nog altijd niet voorbij is. Hij haalde uit naar de Republikeinse bestuurders van diverse staten die de laatste maanden strengere regels doorvoerden voor stemprocedures. Volgens Biden en de Democraten wordt zo geprobeerd om het moeilijker te maken voor zwarte kiezers, die overwegend Democratisch zijn, om te gaan stemmen.
‘De belofte van gelijkheid zal niet worden vervuld zolang het recht om te stemmen wordt aangevallen’, betoogde de president. ‘We kunnen niet rusten voordat de belofte van gelijkheid is vervuld voor ons allemaal, in elke uithoek van dit land. Dat is voor mij de betekenis van Juneteenth.’
Vicepresident Kamala Harris, Amerika’s eerste zwarte vicepresident, wees erop dat Juneteenth werd uitgeroepen in het Witte Huis dat ooit mede door slaven werd gebouwd. Harris: ‘We zijn stappen verwijderd van waar president Lincoln de verklaring ondertekende. Wij zijn van ver gekomen en we moeten nog een lange weg afleggen.’
I was honored to welcome Miss Opal Lee to the White House today. A daughter of Texas. And the grandmother of the movement to make Juneteenth a federal holiday. pic.twitter.com/pl3tFSxGds
— President Biden (@POTUS) 18 juni 2021
Martin Luther King
De laatste keer dat in de VS tot een nationale vrije dag werd besloten, was in 1983. Ook die feestdag, Martin Luther King Dag, was belangrijk voor zwart Amerika omdat dan de geboortedag van de zwarte burgerrechtenleider wordt gevierd. King werd vermoord in 1968.
De afgelopen jaren strandden diverse pogingen in het Congres om Juneteenth te eren met een nationale vrije dag. In resoluties werd de noodzaak benadrukt om de dag te herdenken maar het kwam nooit tot een wetsvoorstel dat kans maakte om te worden aangenomen.
Vorig jaar zomer, toen de VS werden opgeschrikt door de dood van George Floyd, werd de roep luider om Juneteenth uit te roepen tot twaalfde nationale vrije dag. Een wetsvoorstel van twee Democraten liep echter op niets uit.
2021 is the first year that #Juneteeth is being recognized as a holiday in New York. Here are 9 ways to celebrate it this weekendhttps://t.co/Br1YKQe0oz
— Vogue Magazine (@voguemagazine) 18 juni 2021
Tegenstem Republikeinen
Begin dit jaar werd geprobeerd het wetsvoorstel opnieuw leven in te blazen, wat deze week eindelijk lukte vlak voor de viering van de dag. Op dinsdag ging de Senaat unaniem ermee akkoord, gevolgd op woensdag door het Huis van Afgevaardigden. Opvallend was dat 14 Republikeinen tegen stemden. Dit zorgde voor ergernis onder de Democraten en zwarte leiders. Een deel van de Republikeinen vond dat veel Amerikanen de dag zouden verwarren met Onafhankelijkheidsdag.
Officieel heet de nieuwe vrije dag Juneteenth Nationale Onafhankelijkheidsdag. Een poging om dit te veranderen stuitte op verzet van Democraten. ‘Het zal Amerikanen ertoe aanzetten om een van die twee dagen als hun Onafhankelijkheidsdag te kiezen op basis van hun raciale identiteit’, betoogde de Republikein Thomas Massie. Een andere Republikein deed het wetsvoorstel af als een poging van links Amerika om hun ‘identiteitspolitiek te vieren’.
