Als VVD en PvdA vooruit willen is het tijd om politieke moed te tonen

Nadat Mark Rutte en Diederik Samsom in 2012 besloten dat zij het zonder meerderheid in de Eerste Kamer gingen proberen, droegen zij dat vol bravoure uit. Nu zou het democratisch debat tussen kabinet en parlement pas echt tot wasdom komen. Het kabinet zou met goede plannen komen en daar mocht de oppositie dan vanalles aan bijdragen. Leve het dualisme!

Minder dan een jaar later was van dat zelfvertrouwen weinig over. Oppositiepartijen hoefden slechts te dreigen dat het lastig kon worden in de Eerste Kamer, of zij mochten al komen meepraten. Binnenskamers, achter gesloten deuren. Alsof er opnieuw een kabinet werd geformeerd.

Dat bracht de boel in beweging. In die zin was het een succes. Maar met dualisme had het weinig te maken. Integendeel: niet eerder verplichtten oppositiefracties in de Eerste Kamer zich zo nadrukkelijk aan de uitkomsten van achterkamerberaad.

Inmiddels staat het kabinet er in de Eerste Kamer nog slechter voor. Het wil graag bewijzen dat het zich daardoor niet laat ontmoedigen. De hervorming van het vermolmde, gedateerde en te complexe belastingstelsel is dé kans te laten zien dat het kabinet nog kracht heeft. De kans ook om wat extra energie in de economie te blazen.

Maar dan zullen Rutte en Samsom wel iets van hun bravoure moeten hervinden. Anders wordt het niks meer. Het is naïef om van oppositiepartijen te verwachten dat zij in het geheim gaan onderhandelen over geheime plannen. Dat maakt het onmogelijk om er een zichtbaar stempel op te drukken. Waarom zouden zij daaraan beginnen? Als het dan ook nog ontbreekt aan een heldere strategie en er om de dag andere berichten uit de coalitie komen, ebt alle welwillendheid bij de oppositie vanzelfsprekend weg.

De coalitie wekt een angstige indruk. Als VVD en PvdA echt vooruit willen, is het nu tijd om te stoppen met het schimmenspel en wat politieke moed te tonen. De moed om het plan te presenteren en er het debat over aan te gaan. Dualisme en openheid dus, zoals Rutte en Samsom ooit van plan waren. Rutte vreest dat de oppositie het plan dan 'verscheurt' en dat hij met zijn kabinet onderuit gaat. Wie weet. Maar dat kan in de achterkamer ook gebeuren. Dan liever strijdend ten onder.