‘Als je hem dit weekend of maandag nog doet, geef ik je 80 snel zonder gezeik’: vandaag begint moordproces Eris

Alsof het ‘Brabantse worstenbroodjes’ waren, zo achteloos zouden de verdachten van het liquidatieproces Eris over hun slachtoffers hebben gesproken. Maandag begint het proces dat qua omvang een van de grootste in Nederland is: 21 verdachten staan terecht voor vijf moorden en een hele reeks plannen daartoe.

‘Zijn ze niet meer waard?’ Het is begin 2017 als een veronderstelde moordmakelaar dit bericht via een cryptotelefoon stuurt naar een tussenpersoon. Zojuist heeft deze tussenpersoon, die zichzelf ‘The Wizzard’ noemt, ‘70 de hoofd’ geboden, oftewel: 70 duizend euro voor een liquidatie. Bovendien belooft The Wizzard om zelf de ‘yzers en fietsen’ (wapens en vluchtauto’s) te regelen voor de huurmoordenaars.

De moordmakelaar kan de ‘service’ van deze tussenpersoon wel waarderen. Maar toch hoopt hij op meer geld voor zijn huurmoordenaars. Misschien, laat The Wizzard weten, kan hij zijn aanbod verhogen tot 90 duizend ‘per hoofd’, wie weet zelfs tot een ton per slachtoffer. Maar dan moeten de huurmoordenaars wel zelf zorgen voor hun ‘yzers en fietsen’. ‘Mooi mooi’, antwoordt de moordmakelaar, die er tevens aan toevoegt dat hij aan hun vijanden ­‘alleen de dood’ verkoopt.

Volgens het Openbaar Ministerie is dit één van de vele berichten waaruit blijkt dat de Delano R. – patron van de inmiddels verboden outlaw motorclub Caloh Wagoh – over liquidaties sprak alsof het ‘Brabantse worstenbroodjes’ waren. R. is volgens het OM de moordmakelaar in bovenstaand gesprek, zijn medeverdachte Jermaine B. zou tussenpersoon The Wizzard zijn. Beiden ontkennen.

Vanaf deze week staan ze terecht in de extra beveiligde rechtbank in Osdorp in het Eris-proces, een strafzaak die qua omvang vergelijkbaar is met het Marengo-proces. In totaal worden in Eris 21 verdachten vervolgd, onder meer wegens ‘moord op bestelling’. En er zijn meer overeenkomsten met Marengo: het OM vermoedt dat Ridouan T. achter een groot deel van de moordopdrachten zat. Bovendien speelt, net als in Marengo, een kroongetuige een belangrijke rol. In het geval van Eris is dat Tony de G..

Eris bestaat uit zeventien deelonderzoeken, dertien daarvan gaan over liquidaties, de voorbereiding daarvan of het opdracht geven daartoe. Vijf slachtoffers zijn daadwerkelijk geliquideerd.

Hoofdverdachte: Delano R.

Het schokkendste van deze zaak is volgens de aanklagers vooral de snelheid waarmee de opeenvolgende liquidaties werden besteld, en het gemak waarmee over moorden werd gesproken. Zo zijn er berichten onderschept waarin wordt gezegd: ‘Hun moeten ook weg’ en ‘Die is ook heel makkelijk’. Bovendien zou er extra betaald zijn voor spoedbestellingen: ‘Als je hem dit weekend of maandag nog doet, geef ik je 80 snel zonder gezeik!!!’

De hoofdverdachte is Delano R. – ook wel Keylow genoemd. Hij was in 2016 mede-oprichter van outlaw motorclub Caloh Wagoh, een fusie tussen de Haagse straatbende Crips en motorclub Trailer Trash MC. Volgens het OM fungeerde Delano R. als ­‘onderaannemer’, die de moord­opdrachten vervolgens binnen verschillende ‘cellen’ of ‘moordcommando’s’ uitzette. Ridouan T. zou de belangrijkste opdrachtgever zijn geweest, er zou op enig moment zelfs direct contact zijn geweest tussen ­Ridouan T. en Delano R..

Ridouan T. wordt echter op dit moment niet vervolgd in Eris, omdat hij al terecht staat in het Marengo-proces, aldus het OM. Daar hangt T. – die alle beschuldigingen ontkent – een levenslange celstraf boven het hoofd. Een gelijktijdige vervolging zou bovendien de toch al complexe strafzaken nog ingewikkelder maken.

Tijdens een eerdere, voorbereidende zitting liet de aanklager weten dat het aanvankelijk niet de bedoeling was dat Eris net zo omvangrijk zou worden als het Marengo-proces. Maar gaandeweg het onderzoek stuitte de recherche steeds op nieuwe misdrijven. En uiteindelijk komt het erop neer dat het Eris-proces begint waar het Marengo-proces stopt.

Link met het Marengo-proces

Marengo gaat over de moorden in het drugscircuit, en pogingen daartoe, in de periode tussen 9 september 2015 en 14 januari 2017, de dag waarop kroongetuige Nabil B. uit de organisatie stapte en overstapte naar justitie. Aanleiding voor B. om belastend te gaan verklaren, was de Utrechtse vergismoord waarbij op 12 januari 2017 een goede bekende van hem, Hakim Changachi, werd gedood.

Eris heeft betrekking op de moorden die daarna zijn gepleegd, en begint op 31 januari 2017 met de liquidatie van Justin Jap Tjong. Justitie vermoedt dat Jap Tjong eerder die maand de chauffeur was bij de vergismoord op Changachi. Meteen nadat de veronderstelde criminele organisatie van T. achter deze vergissing was gekomen, zouden er plannen zijn gesmeed om het beoogde doelwit, Khalid H., alsnog te liquideren. Mogelijk wilde Jap Tjong niet meer meedoen met deze nieuwe liquidatie, stelde het OM tijdens een eerdere, voorbereidende, zitting. Maar: hij wist al wel veel over de schutters. ‘Hierin lijkt de kiem te hebben gelegen voor zijn eigen liquidatie’, aldus de aanklager begin 2020.

En er waren nog meer redenen waarom Jap Tjong dood moest, stelde het OM destijds. Er moest een ‘soldaat’ worden ‘geslachtofferd’ voor de fouten die gemaakt waren rondom de vergismoord. Volgens het OM moet de moord op Jap Tjong bovendien gezien worden als het begin van de samenwerking tussen ­Delano R. en Ridouan T.. Delano R. en zijn moordcommando’s zouden zich met deze liquidatie hebben mogen bewijzen aan het criminele kopstuk.

Kroongetuige Tony de G.

Het Openbaar Ministerie baseert de beschuldigingen met name op verklaringen van kroongetuige Tony de G.. Hij was als lid van een van de moordcommando’s onder meer betrokken bij de liquidatie van Jaïr Wessels bij station Breukelen in de zomer van 2017. Na zijn arrestatie sloot De G. in 2018 een deal met justitie. Het is een kroongetuige met een ‘ruim crimineel verleden, vooral in de drugshandel’. In ruil voor halvering van de strafeis (geen 24 jaar cel, maar 12 jaar) legde hij belastende verklaringen af over vier liquidaties en de beschieting van een woning. Ook heeft hij verklaard hoe de criminele organisatie werkte: zo zouden de leden van de moordcommando’s de gewoonte hebben gehad om hun wapens in ­televisies en geluidsboxen te verstoppen.

Als reden om kroongetuige te worden, voerde De G. aan dat hij zijn voormalige criminele vrienden te ver vond gaan, bovendien vreesde hij inmiddels zelf voor zijn leven. Volgens het OM worden zijn verklaringen – die 2.500 pagina’s beslaan – ondersteund door ontsleutelde PGP-berichten (pretty good privacy, red.) en filmpjes en foto’s die justitie aantrof op in beslag genomen harde schijven.

Miljoenen chatberichten

Afgelopen jaren hebben tientallen rechercheurs miljoenen chatberichten doorgespit en honderdduizenden e-mails, films en documenten doorzocht. Tijdens dit onderzoek ontdekte de recherche onder meer dat hoofdverdachte Delano R. de gewoonte had om foto’s en filmpjes te maken van de heimelijke PGP-gesprekken waarin in verhullende termen over liquidaties werd gesproken. Zelf ontkent hij dat hij degene was die de PGP-gesprekken filmde. Maar volgens het OM moeten de foto’s en filmpjes wel door hem gemaakt zijn: zijn duim is op een deel van de foto’s te zien.

Wat het OM betreft rijst uit het Eris-onderzoek een beeld van een strak georganiseerd ‘bedrijf dat contracten aannam voor huurmoorden’. Slachtoffers zouden slechts handelswaar zijn geweest. ‘Na een liquidatie of poging daartoe ontving Delano R. het geld, hij verdeelde vervolgens de buit’, aldus de aanklager tijdens een zitting vorig jaar. ‘Uitvoerders werden door hem na afloop van een succesvolle missie omhelsd en gefeliciteerd. Er was een duidelijke structuur en hiërarchie, en één rode draad: dood en wapens, dood op bestelling, dood in opdracht.’