Allochtonen dupe van werkloosheid

Het wordt druk op de arbeidsmarkt. Een op de tien jongeren zit inmiddels werkloos thuis, blijkt uit de laatste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook onder 'oudere jongeren' en ouderen loopt de werkloosheid snel op.

Tegelijkertijd heeft het kabinet besloten om Nederlanders die nu nog rustig thuis zitten, de arbeidsmarkt op te sturen. 'De arbeidsparticipatie tussen 55 en 65 jaar moet fors worden verhoogd', schrijven de coalitiepartijen in het regeerakkoord. WAO'ers onder de 45 jaar moeten zich daarnaast laten herkeuren. En Melkertiers, die nu nog met steun van de overheid conducteur of stadswacht zijn, moeten ook al op zoek naar een reguliere betrekking.

Wie helpt al deze mensen aan een baan?

'Ik zou het niet weten', zegt Ton Wilthagen, hoogleraar Arbeidsmarkt in Tilburg. 'De markt zal geen banen scheppen nu het zo slecht gaat, en de overheid is ook aan het bezuinigen.' Het offensief van de regering komt laat, vindt hij. 'Tot twee jaar geleden was er een overmaat aan vacatures, maar toen deden de regering en de sociale partners te weinig.'

Ook arbeidsmarktkenner Paul de Beer heeft zijn twijfels bij de haalbaarheid van de kabinetsplannen. 'De afgelopen jaren is het aantal werkende ouderen snel gestegen. Je mag allang blij zijn als het op het huidige niveau blijft.'

Jan van Zijl, voorzitter van de Raad van Werk en Inkomen (RWI), is veel optimistischer. 'Er zijn nog veel te veel vacatures, zeker gezien de snel oplopende werkloosheid.' Als laatste wapenfeit van het RWI - het nieuwe kabinet heeft de Raad wegbezuinigd - is hij een vacature-offensief begonnen.

'Als we de helft van de 100 duizend openstaande banen een maand sneller invullen, levert dat tientallen miljoenen euro's op, hebben we berekend. Bovendien zal het bijdragen aan de economische groei.' In de horeca, de bouw, de detailhandel en de zakelijke dienstverlening zijn volgens Van Zijl nog voldoende banen. Elke werkgever die meedoet aan het vacature-offensief, krijgt de garantie dat hij binnnen twee dagen een kandidaat heeft.

Haast is geboden, want uit de laatste cijfers blijkt dat de bouw nu ook al last begint te krijgen van de economische tegenwind. Voor de jongeren die de arbeidsmarkt de komende jaren betreden, dreigt langdurige werkloosheid, net zoals in de jaren tachtig.

Volgens Wilthagen hoeven werkzoekenden echter nog niet te wanhopen. 'In de jaren tachtig gingen hele sectoren ten onder, zoals de scheepsbouw. Nu zie ik geen sectoren die op instorten staan. Bovendien treedt de recessie nu niet over de hele linie op. In het onderwijs en de zorg is nog steeds veel behoefte aan mensen.'

De Beer ziet nog een verschil: 'Het aantal instromende jongeren is veel kleiner. De kans dat er weer een ''verloren generatie'' ontstaat, is daarom klein.' Hoogopgeleiden hoeven zich volgens De Beer nog niet druk te maken: 'De dienstensector blijkt minder gevoelig te zijn voor een recessie.'

Hij maakt zich vooral zorgen over de allochtonen. 'In het verleden vielen de hardste klappen in de industrie en dan vooral bij de lagere functies. Allochtonen zijn daar oververtegenwoordigd. Ik ben bang dat de vooruitgang die deze groep de afgelopen jaren heeft geboekt, in één keer teniet zal worden gedaan.'