Alle ogen gericht op PvdA en Zorreguieta
De morele druk op de PvdA stijgt om een standpunt in te nemen in de kwestie-Zorreguieta. Omdat de partij een band heeft met links in Zuid-Amerika....
Wanneer zegt de PvdA hardop dat Jorge Zorreguieta niet op het bordes mag staan bij het huwelijk van zijn dochter met een Nederlandse kroonprins?
Precies op tijd, zullen Wim Kok en Ad Melkert, de meesters van de politieke timing, zeggen. Hún tijd welteverstaan. Het moment dat de grootste regeringspartij de koningin moet meedelen dat het niet anders kan. Dat komt steeds dichterbij. De morele druk neemt toe nu ook de erfenis van Joop, maar vooral die van Liesbeth den Uyl in stelling is gebracht.
Het Tweede-Kamerlid Saskia Noorman-Den Uyl greep de dagboeken van haar moeder aan om een moreel appèl op de natie te doen: die misdadiger hoort hier niet thuis. Ze verwoordde zowel haar particuliere als een gezamenlijke PvdA-worsteling. Eind jaren zeventig was heel links Nederland geestelijk nauw betrokken bij de strijd in Zuid-Amerika. Ze stonden naast, om en in de omgeving van Liesbeth den Uyl.
Ad Melkert vertegenwoordigde de PPR op een bijeenkomst van Europese Boycot-comité's. Wim Kok sprak zich, als voorzitter van de FNV, in ondubbelzinnige bewoordingen uit tegen Videla's regime. Toen de cabaretiers van Neerlands Hoop, Bram en Freek, in 1978 hun campagne tegen het voetbalkampioenschap in Argentinië organiseerden, zei hij: 'Het WK wordt misbruikt ter meerdere eer en glorie van het Argentijnse bewind.' Niet toevallig opereerden de twee cabaretiers vanuit warmhartig ter beschikking gestelde PvdA-burelen in de Kamer.
De strijd van links in Zuid-Amerika behoort tot het geestelijk erfgoed van de PvdA. Ook andere partijen worstelen in zekere mate met de rol van Máxima's vader. Maar op het standpunt van de PvdA zijn alle ogen gericht. Vanwege die speciale band, vanwege die extra complicatie dat haar premier de boodschap aan het koninklijk huis moet doorgeven.
Noorman-Den Uyls betoog brengt de PvdA iets dichter bij het antwoord op de beginvraag. Ze is niet naar de studio's gestuurd door Melkert, maar haar woorden hadden zijn instemming.
Al enkele maanden proberen PvdA-Kamerleden in plenaire vergaderingen van de fractie het onderwerp ter sprake te brengen. De fractie duwt, voelt de druk van buitenaf om stellingname. Telkens wees Melkert het verzoek af met het argument dat het nog niet nodig is een standpunt in te nemen.
Dat Melkert met Kok het onderwerp bespreekt, is zonneklaar. Waartoe die gesprekken leiden en wat het standpunt van de premier is, is onduidelijk. Kok heeft de ministers van zijn kabinet verboden er in het openbaar over te spreken. Op zijn wekelijkse persconferenties zegt hij telkenmale dat de kwestie-Zorreguieta wordt behandeld als dat noodzakelijk is. Namelijk als een huwelijk zich aankondigt.
Langzaam maar zeker komt dat moment nu toch dichterbij. En het wordt onvermijdelijk voor de PvdA een standpunt in te nemen. Melkert zelf refereerde onlangs bij Barend & Van Dorp aan zijn persoonlijke banden met Zuid-Amerika. Zijn vrouw is Chileense. Hij zei dat Zorreguieta niet deugt. Nu vindt de fractie dat er voor de vader 'publiekelijk geen plek is'.
Of dat betekent dat Zorreguieta niet op het bordes mag staan of zelfs Nederland niet in mag, daar wilde Noorman-Den Uyl niets over zeggen. Dat zal ook Melkert nu niet doen. Alles op zijn tijd, want elk woord gaat in de boeken. Elke stap in deze kwestie is een onuitwisbare, die niet zonder gezichtsverlies kan worden hernomen, juist vanwege het verleden.
