Alle bezittingen verwoest door het water

Halverwege het dorp Maicanesti gaat de vijf meter brede zandweg over in een enorme massa water. Een jongetje van een jaar of tien komt met zijn schouders net boven het wateroppervlakte uit en sleurt iets met zich mee. Als hij op het droge is geraakt, is te zien wat: een dode geit. Die wordt neergelegd naast een stapel in de uren ervoor op het droge getrokken koeien, varkens en schapen, allemaal de afgelopen dagen verdronken. In de brandende middagzon is de dode veestapel al snel de bron van een penetrante walm.

Even verderop staat het huis van Florea Scutaru nog gedeeltelijk onder water. Zij is een ietwat gezette vrouw van middelbare leeftijd met een gegroefd gezicht. Haar schort zit onder de modder. ‘Alles hebben we verloren’, zucht zij. ‘Ons huis, onze dieren, ons eten.’

Haar bescheiden dorpshuis oogt als een eiland van hout en leem in een smerige ondiepe vijver. Het kippenhok en de moestuin gaan nog onder het wateroppervlak schuil. ‘Wat moeten we nu eten? Al ons voedsel, tomaten uien, paprika, kwam uit de moestuin. En hoe komen we aan melk? De koe is verdronken. Hoe komen we aan eieren? Alle kippen zijn dood!’

Om de deur van het huis te bereiken, moet je tot je knieën het water in. Vrijwel onmiddellijk komt je de geur van verspochte spullen tegemoet. Uit de meeste kamers van het huis heeft het water zich inmiddels teruggetrokken. Aan de bruine spatten halverwege de pilaartjes van de veranda is nog te zien hoe hoog het heeft gestaan.

In een van de kamers heeft Florea al een beetje schoongemaakt en er drijfnatte meubels, tapijten, kleding en beddengoed bijeengebracht. De rest van het huis zit nog onder de modder. In een hoek hangt een verweekte trouwfoto. Als zij de zoveelste scheur in de muur ontwaart, barst zij in huilen uit. ‘We hebben dit huis na ons trouwen zelf gebouwd. Twee jaar hebben we eraan gewerkt. En nu staat het op instorten! En kijk eens wat er is overgebleven van de tegelkachel. Die kunnen we niet meer gebruiken. We zullen deze winter kou lijden!’

Florea Scutaru is niet de enige inwoonster van het dorpje Maicanesti, in de vallei van de rivier de Siret in het oosten van Roemenië, die vandaag haar emoties niet meester is. Buurvrouw Nicolina huilt aan een stuk door als zij haar tuin doorwaadt met drijfnatte tapijten op haar rug. Toen het water kwam, vluchtten de inwoners van Maicanesti in paniek naar de hoger gelegen stukken van het dorp. Sinds vanochtend staat het water laag genoeg om de inwoners de gelegenheid te bieden te kijken wat er van hun huizen en de inboedel daarvan over is. Niet veel, in de meeste gevallen.

Roemeense meteorologen hebben 2005 als een rampjaar bestempeld. In april overstroomde in het zuidwesten van het land de rivier de Timis, begin deze maand in het zuiden de rivier de Olt. Maar het ernstigst waren de overstromingen die vorige week na dagen van hevige regenval ontstonden in het oosten van het land. De wijde omgeving van de rivier de Siret veranderde in een rampgebied. Nu het water zich terugtrekt, kunnen de inwoners van de talloze getroffen dorpen – de meesten in paniek gevlucht of op het nippertje door het leger geëvacueerd – de schade in kaart brengen.

De smalle asfaltweg die het dorpje Nanesti doorkruist, staat vol met smerige tafels, stoelen en allerhande elektronica die kan worden weggegooid: televisietoestellen, ijskasten en stokoude, grote radiotoestellen. Oude vrouwen met hoofddoek zitten voorovergebogen naast bergen vochtige kleding. Mannen sjouwen met bedden en kasten, vrouwen zijn begonnen met de schoonmaak van intact gebleven meubilair.

Gheorghe Chirita, een dertiger in een besmeurde trainingsbroek, heeft uit zijn huis geen meubelstuk meer kunnen redden; het is compleet ingestort. ‘Ik heb niet meer over dan wat ik aan mijn lijf heb hangen’, zegt hij. Samen met zijn broer Vasile en zwager Ion is hij er zojuist in geslaagd een doorweekt fotoalbum en een Maria-icoontje onder het puin vandaan te trekken. Dat is alles. ‘Natuurlijk ben ik niet verzekerd! Niemand is hier verzekerd.’

Het dorpje Vadu Rosca – van alle overstroomde dorpen het dichtstbij de Siret gelegen – was dagenlang alleen per helikopter bereikbaar. Vlak naast de dorpskerk en het ondergelopen kerkhof heeft het Rode Kruis een gaarkeuken geopend. Ernaast verstrekken vrijwilligers uit Boekarest flessen mineraalwater en rollen toiletpapier. Even verderop legt een cameraman van een commercieel televisiestation het praatje vast van een zwaar opgemaakte verslaggeefster. Zij staat op een verhoging en draagt naaldhakken. Dat ook een van de hulptransporten uit Boekarest dozen met naaldhakken bevatte, was voor de dorpsbewoners eens te meer een bewijs dat de stadsbevolking niets van de situatie begrijpt. ‘Idioten!’, snuift Maria, een bijna tandeloze vrouw die met behulp van een houten stok door het water waadt.

Panait Nitu – een vijftiger in een overall die bruin is van de modder – vertelt tijdens een wandeling door een plas water van een halve kilometer hoe hij vorige week op het nippertje uit Vadu Rosca wist te ontkomen. Toen het water kwam, zette hij zijn vrouw en kinderen op de paardenkar van zijn zwager. Zelf bleef bij zijn achter ‘om het huis te beschermen’. Toen het water maar bleef stijgen, slaagde hij er slechts ternauwernood in het dak van de dorpsschool te bereiken. Daarvandaan werd hij per legerhelikopter geëvacueerd. Vanuit de helikopter zag hij mensen in het water liggen.

Vandaag is hij voor het eerst in Vadu Rosca terug. Zijn huis is een door modder omsloten bouwval. ‘Het was het werk van een heel leven’, zegt hij terwijl hij vecht tegen de tranen. ‘Acht kamers had het, een villa bijna.’ Echtgenote Mihaela loopt over het erf, waar je tot je middel wegzakt in het slijk. In beide handen houdt zij een smerige kip omklemd. ‘Zes vogels hebben het overleefd van de honderd. Maar wij moeten God danken dat we geen dierbaren hebben verloren.’