Ajax kiest met Jol voor nieuwe successen in plaats van oude tijden Bart Jungmann

De selectiespelers mochten in afzonderlijke portretjes zeggen wie landskampioen zou worden. Eén hield het op PSV, één op AZ, drie op Twente, vier op Feyenoord en 24 voetballers voorspelden Ajax. Het dorp ligt tussen Rotterdam en Amsterdam, dat zal de hoge score van Feyenoord verklaren.

Ook Voetbal International vroeg de eredivisietrainers zich deze week uit te spreken over de afloop van hun competitie. Slechts een klein aantal waagt zich concreet aan een titelkandidaat, maar ook daarvan schat een meerderheid Ajax als sterkste in. Die trainers zijn Ruud Brood (RKC), Ton du Chatinier (FC Utrecht) en Alfons Groenendijk (Willem II). Alle drie voeren ze collega Martin Jol als belangrijkste reden op en dat was bij die 24 amateurvoetballers niet anders. Martin Jol krijgt de zaak aan de gang, dat is in samenvatting de redenering.

Het zou mooi zijn als dat gebeurde, niet zozeer vanwege Ajax als wel vanwege Martin Jol. In 2004 kreeg hij Tottenham Hotspur ook aan de gang. De Spurs waren al generaties aan lager wal en in november van dat jaar werd hoofdtrainer Santini ontslagen. Jol, aangenomen als assistent, nam het roer over en dat werd meteen een succes.

Hij kneedde talenten als Lennon en Jenas tot international, en ook doelman Robinson was onder Jol eventjes goed genoeg voor het Engelse team. Carrick verdiende in die periode een transfer naar Manchester United. De spitsen Keane en Berbatov speelden nooit meer zo goed. Zelfs het talent van Edgar Davids flikkerde bij Jol een laatste maal op.

Tottenham Hotspur speelde soms sensationeel goed, werd de schrik van de topteams en het belangrijkste van al: er straalde zoveel plezier van af.

Niettemin moest Jol drie jaar later het veld ruimen omdat de voorzitter te weinig geduld had na een aarzelende start in de competitie. Daarna vielen de Spurs onder leiding van Ramos en later Redknapp terug in nietszeggendheid. Nog altijd is the big man een gekoesterde herinnering onder de supporters als een doodgewone kerel die goed was in zijn vak en liefde voor de club uitstraalde.

Met de keuze voor hem lijkt Ajax zowaar een knieval te hebben gemaakt. Altijd moest een trainer bij de status van de club passen en het liefst was dat een icoon zoals Marco van Basten. Oude tijden dienden immers te herleven. Martin Jol is in alle opzichten een breuk met dat verleden. Geen oude tijden, maar nieuwe successen.

Bij zijn aantreden dit voorjaar stond er een mooie foto in de kranten. Daar zat-ie dan, Martin Jol, in het palazzo di prozzo dat de Arena heet en hij stak een wijsvinger op naar een bekende.

Het was zo’n begroeting als onder buschauffeurs. De rechterhand rust op het stuur, de wijsvinger gaat even omhoog tot een hoek van 45 graden. Meer is niet nodig, behalve een vluchtige glimlach en ogen die een bepaalde verstandhouding verraden. Ik stuur, jij stuurt, wij sturen.

Op Youtube circuleert ook nog een videoclip als herinnering aan de goede oude tijd bij Tottenham Hotspur. Het popliedje I love Rock N Roll, in de jaren zeventig een hit van Joan Jett, is daarin verbasterd tot een liefdesverklaring aan Martin Jol. Daarin heet hij geen buschauffeur te zijn, maar een zware jongen van de maffia.

Daarmee hebben we heel de mens Martin Jol in één klap. Twee jaar mocht ik voor de krant de verslaggeving in Den Haag verzorgen en heb ik de autochtone bewoners in beide hoedanigheden leren kennen. Laconiek als een buschauffeur in een verkeersopstopping, dodelijk direct als ze zich persoonlijk tekortgedaan voelden.

In die zin is Martin Jol het evenbeeld van de acteur James Gandolfini, hoofdpersoon in de tv-serie The Sopranos. Sterker nog, in slobberige trainingsbroek en met pet op het hoofd is het Tony Soprano zelf, die de leiding heeft gekregen bij Ajax.

Met dat beeld voor ogen ontrolt het komende seizoen zich als een gangsterfilm. Feyenoord-trainer Mario Been is Ray Liotta, het springerige boefje in Goodfellas, maar dan wel graag in de gewatteerde regenjas waarin hij NEC leidde. PSV’s Fred Rutten vertolkt Johnny Depp als de outlaw John Dillinger in de spiksplinternieuwe film Public Enemies.

Steve McClaren van Twente gaat door voor zijn landgenoot Bob Hoskins als de heetgebakerde bendeleider in The Long Good Friday. Ten slotte kan Ronald Koeman, nieuw aangetreden bij AZ, direct in de huid kruipen van Ronald Biggs, ook zo’n struikrover die geen trein zomaar laat passeren.

Voetbal zal niet langer oorlog zijn, maar een vete die tot op het bot uitgevochten moet worden. Wie wordt de baas der bazen? Of duikt opeens Trond Sollied namens Heerenveen op in de persoon van Kevin Costner als de rechtschapen politieman in The Untouchables?

Mail: jungmann@volkskrant.nl