Afwijzende reacties op 'VU Israël-vrij'-debat

'Zorg ervoor dat je op de hoogte bent, zorg ervoor dat je de feiten op een rijtje hebt, zorg ervoor dat je ieder argument voor Israël kunt pareren met een tegenargument.' In het Mandela Centrum in Amsterdam, een zaal met een rijke actiegeschiedenis, waarschuwt feministe en activiste Anja Meulenbelt (70) de leden van de SRP, de Studenten voor Rechtvaardigheid in Palestina (SRP), voor wat hen te wachten staat. 'Geloof me, jullie betreden een mijnenveld.'

Iets daarvan hebben de organisatoren van het debat al mogen ondervinden. De discussie over een universitaire boycot van Israël zou plaatsvinden in een zaal van de Vrije Universiteit. Maar op het laatste moment, maandagavond, maakte het college van bestuur bekend zijn toestemming in te trekken. Het debat, onder de naam 'VU Israël-vrij', heeft volgens de universiteit gevoelens van onveiligheid en uitsluiting opgeroepen.

Volgens een woordvoerster zijn er honderden afwijzende reacties binnengekomen van studenten, medewerkers en hoogleraren. 'Als dit op de VU gebeurt, voel ik me niet meer thuis', luidde een ervan. De woordvoerster: 'In het licht van wat er in Parijs is gebeurd, is het nu volgens ons niet mogelijk een constructieve discussie te voeren.'

Kritiek op Israël

Vandaar dat de kennisoverdracht aan een nieuwe generatie actievoerders voor de Palestijnen niet op de Vrije Universiteit, maar aan de rand van het Amsterdamse centrum plaatsvindt. Dat de term 'VU Israël-vrij' een nare bijsmaak kan hebben, begrijpt mede-organisator Thomas Hofland, student politicologie, niet. 'Dat wordt nu juist zo vaak met elkaar verward, kritiek op Israël en antisemistisme.' De onder een Arabische naam geplaatste reactie 'VU Joden-vrij!' op de Facebookpagina van de studenten was volgens hem nep, bedoeld om de SRP zwart te maken.

In het Mandela Centrum zit Meulenbelt aan een tafel met achter zich de Palestijnse vlag, en naast zich Ronnie Barkan, een Israëliër van de organisatie Boycott From Within en Abulkasim Al-Jaberi. De zaal krijgt in drie kwartier tijd een tour d'horizon langs het Palestijns-Israëlische conflict. Kernwoorden: kolonialisme, racisme, bezetting. Gaza, waar Meulenbelt twee tot drie keer per jaar komt, is volgens haar de grootste openluchtgevangenis ter wereld.

Tot een echte discussie komt het nauwelijks. 'Waarom spreekt u van genocide op de Palestijnen, terwijl er steeds meer bijkomen', luidt de eerste vraag uit de zaal. Er wordt verontwaardigd gesist en honend gelachen. De vraag is een puur staaltje racisme, zegt Al-Jaberi. 'Geef nou antwoord', roept een meisje. 'Er zijn 1,8 miljoen Palestijnen. Wat denkt u dat die doen als de elektriciteit weer eens uitvalt?', zegt Meulenbelt.

Academische boycot

Ze is somber over een oplossing. 'Het enige wat helpt is zo veel mogelijk druk van buitenaf.' Dat is wat de SRP hoopt te bereiken op de VU, en ook op andere universiteiten. Er moet een academische boycot van 'apartheidsstaat' Israël komen. Zo zou de VU de jaarlijkse studiereis naar het land moeten schrappen en moeten wetenschappers samenwerking met Israëlische universiteiten opschorten. 'Net zoals in het verleden gebeurde met Zuid-Afrika', zegt Hofland. 'Ook toen heeft de VU alle contacten verbroken.'

Volgens Israëliër Barkan is de omgang van Israël met de Palestijnen misdadig. De universiteiten in zijn land hebben allemaal banden met de overheid, allemaal krijgen ze geld van het leger, en daarom zijn het criminele organisaties. 'Die moeten we boycotten. Niet personen, maar organisaties. Zo vechten we tegen het racistische zionisme.'

Het is aan de zionistische propagandisten te danken dat de SRP een droomstart heeft gemaakt, klinkt het vanuit de zaal. 'Als zij niet zoveel lawaai hadden gemaakt, had de VU dit debat niet verboden en hadden we nooit zoveel publiciteit gekregen.' Vier studentes in hijab zeggen na afloop dat ze de avond interessant vonden. Maar iets meer heden en iets minder verleden hadden ze fijner gevonden. 'Dit was net een hoorcollege. Ik wil weten wat ik eraan kan doen.'