Afschaffen, die literatuurlijst

Er is nogal wat te doen over de literatuurlijst op middelbare scholen. Sommige schrijvers die er niet opstaan willen hem graag afschaffen. Veel schrijvers die er wél opstaan houden wijselijk hun mond, waarschijnlijk vooral omdat ze al geruime tijd dood zijn. Kluun, vooralsnog springlevend, zei van de week dat zo'n leeslijst met allerlei verplichte en verboden boeken alleen maar averechts werkt op de leeslust van scholieren; hij heeft gelijk.

Zelf was ik al heel jong dol op lezen. Ik ben nog van de generatie die door haar moeder naar buiten werd geschopt omdat al dat geneus in die boeken 'mijn ogen maar bedierf' (wat wáár was: ik was de enige in mijn gezin die een bril moest) en dan stiekem een boek onder mijn jas meenam om in een portiek verder te lezen.

Dat boek was dan nóóit de Camera Obscura of Max Havelaar of Anna Blaman, laat staan Karel ende Elegast of Arthur van Schendel. Net als andere jonge mensen las ik graag over dingen die me bezig hielden, dus seks, liefde, geestverruimende middelen, warme vriendschap, puissante rijkdom; kortom, alles wat je als puber hebben wilt en niet krijgen kunt.

Ik was dól op de bouquetreeks, u weet wel die boekjes waarin liefde opbloeit tussen de heldin die heel mooi is zonder het zelf te weten en een zeven jaar oudere man met een kaaklijn, een terloops verworven imperium en een stijve lul. (Dit laatste wel omschreven als 'het kloppende bewijs van zijn verlangen' of 'zijn brute mannelijkheid') 50 shades dus, maar dan niet zo ontzettend láng.

Die boekjes mochten wij niet lezen van school. Mijn juf Nederlands legde met opgetrokken neus het verschil uit tussen 'literatuur' en 'lectuur', een bespottelijke, volkomen kunstmatige indeling die mij vooral duidelijk maakte dat ik moest zwijgen over mijn voorkeuren. 'Literatuur' las ik trouwens ook wel, want vriendschap, liefde, seks, drugs en rijkdom lieten nogal op zich wachten dus ik had toch niets beters te doen. Ja, Jan Cremer 'mochten' we lezen, als we maar beseften dat dit nu een 'schelmenroman' was, schreeuwerig en slecht geschreven. Ja, Turks fruit 'mochten' we lezen, als we ons maar realiseerden dat het thema niet 'neuken en kanker' was maar 'Eros en Thanatos'.

Dit alles maakte mij het lezen behoorlijk tegen. Als internet toen bestaan had, had ik nooit meer een boek ingezien, maar wat moest je? Dus worstelde ik me door Mulisch en Hermans en Bordewijk en Couperus en Frederik van fucking Eeden, wachtend tot het ware leven een aanvang zou nemen, liefst in de vorm van een man met een imperium en een stijve lul.

Daarna ging ik nog Nederlands studeren ook, want dat sprák ik al, dus die studie viel vast mee en je kreeg een beurs die je kon opzuipen. En verdomd als het niet waar was, het werd alleen maar érger, al die Esmoreiten en de Glorianten, 'abele spelen', 'sotternieën' en Hultemse handschriften. En Rhijnvis Feith. Het was niet te harden.

Daarbij vergeleken vielen Bordewijk en Couperus eigenlijk nog enorm méé. Sterker nog, toen ik opgroeide tot volwassenheid, ging ik al die 'moeilijke' schrijvers uit eigen beweging lezen. En dat doe ik nog steeds. Dat is niets om prat op te gaan want ik doe het voor mijn lol. Niet dankzij, maar ondanks die leeslijst.

Je hebt toch ook geen verplicht vak 'chocolade eten' of 'comedyseries kijken'? Scholieren moeten al zo veel. Wie lezen niet leuk vindt, kan het beter láten.

Afschaffen, die lijst.