AFBEELDING VAN STALIN VOOR DE ZEKERHEID TUSSEN HET ONDERGOED

Deze uitgeverij was ook de oprichtster van De Oude Mol. Natuurlijk voor haar eigen, sterk links gerichte uitgaven, maar de winkel was in de terminologie van die tijd tevens een plaats 'waar groepen hun eigen materiaal, waarin hun eigen problemen werden verwoord, konden slijten'; een plaats van politieke bewustwording.

Het zilveren jubileum van De Oude Mol - tegenwoordig Boekhandel Roelants/v.h. De Oude Mol - wordt gevierd met een in eigen beheer uitgegeven boekje dat is geschreven door Paul Arnoldussen (Wroeten - Kleine geschiedenis van boekhandel De Oude Mol; voor een tientje verkrijgbaar bij de jubilaris, of door ¿ 12,50 over te maken op rekening 681245840 van de ING-bank in Nijmegen onder vermelding van 'Wroeten').

De winkel heeft in de kwart eeuw van zijn bestaan menige storm moeten trotseren. Dikwijls waren die eerder van bedrijfseconomische dan van links-revolutionaire aard. Het kwam zelfs, begin 1994, tot een faillissement, waarbij R. de Quaij, nota bene een kleinzoon van de vroegere KVP-leider, curator was en die rol voor De Oude Mol glanzend vertolkte.

Zoals altijd in gedenkboeken zijn de sterke verhalen uit het verleden het mooist, vooral de verhalen waarin het sektarische karakter van links Nijmegen tot uitdrukking komt. Willem van Rooij, die de zaak in het begin van de jaren zeventig leidde, weet te vertellen dat de klanten met het zweet in de handen bij de kassa stonden te wachten 'uit angst dat ze het verkeerde boek hadden aangeschaft'.

Te sterk verhaal? Het boek Een jaar in scherven van Koos van Zomeren wordt aangehaald in Wroeten: op zeker moment bood De Oude Mol rode vaantjes te koop aan met daarop de koppen van Marx, Engels, Lenin en Mao. Van Zomeren's vriend Henk wilden weten wat ze kostten. ' 'Een tientje,' zei het lieve meisje achter de kassa. 'Mooi,' zei Henk. 'Maar,' voegde hij er meteen aan toe, 'de serie is niet compleet. Zit Stalin er niet bij?' Het lieve meisje achter de kassa bloosde, aarzelde en haalde toen Stalin te voorschijn, alsof het porno betrof.'

Eigenaardig genoeg waagde Henk het toch niet het vaantje met Stalin erop naast de vier andere aan zijn muur te hangen. Hij verborg het tussen zijn ondergoed. ' 'Het merkwaardige is,' verklaarde hij achteraf, 'dat dit zuiver intuïtie was; ik was me van geen enkel redelijk bezwaar tegen Stalin bewust.' '

Te sterk? Van Rooij vertelt dat hij destijd het koopgedrag van prominenten als Henk Hoeks of Hugues Boekraad scherp in de gaten hield. Als zij een boek bestelden, nam hij er meestal meteen drie, want er waren altijd volgelingen die wilden lezen wat de voormannen lazen. Er werd geworsteld met de vraag of De Oude Mol ook literatuur zou mogen verkopen. 'De Toverberg van Thomas Mann werd aanvankelijk vaker uit de kast getrokken om te vragen wat dat boek hier deed dan om het af te rekenen bij de kassa.' Daar stond tegenover dat zich soms een rij voor de winkel vormde als een nieuwe uitgave van de SUN verkrijgbaar was.

Kees Los