Advies: ent zwangere vrouwen in tegen kinkhoest
Zwangere vrouwen moeten in de laatste periode voor de bevalling worden ingeënt tegen kinkhoest om hun baby's te beschermen. Dat adviseert de Gezondheidsraad vandaag aan minister Schippers van VWS. Het zou de eerste keer zijn dat zwangere vrouwen in Nederland structureel worden gevaccineerd.
Pasgeboren baby's zijn nu de eerste maanden onbeschermd tegen kinkhoest, een ziekte die dodelijk kan zijn. 'Juist een van de kwetsbaarste groepen wordt zo niet beschermd', zegt hoogleraar Pim van Gool, voorzitter van de Gezondheidsraad.
Toch is het 'moeilijk' om te voorspellen hoe vrouwen zullen reageren op de prik, stelt de raad. Het advies gaat lijnrecht in tegen de huidige consensus om zo min mogelijk medicijnen aan zwangeren te geven.
Kinkhoest wordt ook wel de 'honderddagenhoest' genoemd: kinderen moeten continu hoesten, halen gierend adem en lijken bijna te stikken. Soms lopen ze blauw aan. Gemiddeld krijgen jaarlijks 128 kinderen onder de vijf maanden de ziekte in Nederland. Daarvan belanden er ruim honderd in het ziekenhuis. Tussen 2005 en 2014 overleden hier vijf zuigelingen aan kinkhoest.
Deze getallen zijn relatief laag, maar de Gezondheidsraad stelt dat Nederland heeft gekozen voor het beschermen van kinderen tegen kinkhoest. Verwacht wordt dat er per jaar honderd zieke zuigelingen minder zullen zijn.
Baby's worden pas twee maanden na hun geboorte voor het eerst ingeënt tegen de ziekte. Vervolgens duurt het enkele weken om voldoende antistoffen aan te maken. Pas na drie maanden is de bescherming afdoende. 'Dit is een lacune in het vaccinatieprogramma', zegt Van Gool. Volgens hem lijkt er ook een lichte toename te zijn in het aantal gevallen van kinkhoest onder zuigelingen.
Beste methode
De raad onderzocht verschillende opties en concludeerde dat het toedienen van een vaccin tijdens de zwangerschap de beste methode is. Na de vaccinatie maakt de moeder grote hoeveelheden antistoffen aan tegen de kinkhoestbacterie en geeft die via de placenta door aan het ongeboren kind. Dit moet dan wel in het laatste trimester gebeuren; dan heeft het kind bij de geboorte nog veel antistoffen van de moeder in zijn bloed.
In de VS wordt inenting sinds 2012 aangeraden. Uit onderzoek onder 120 duizend zwangeren daar blijkt dat vaccinatie tegen kinkhoest veilig is, stelt de Gezondheidsraad. Vrouwen lopen een gering verhoogd risico op ontstoken vliezen, maar niet op zwangerschapscomplicaties, zoals vroeggeboorte of zwangerschapsvergiftiging.
De Gezondheidsraad bekeek ook of baby's vlak na hun geboorte konden worden ingeënt. Dit werd verworpen omdat bestaande vaccins niet zijn onderzocht bij pasgeborenen.
In Engeland liet bij een uitbraak 60 procent van de zwangeren zich vaccineren. Hoe de acceptatie in Nederland zal zijn, moet eerst worden onderzocht, vindt de Gezondheidsraad. 'Het is niet zo dat we deze vaccinatie morgen in kunnen voeren', zegt Van Gool. 'Wij zien heel goed dat dit een flinke inspanning zal vergen. Je kunt wel een effectieve methode bedenken, maar als hij niet aankomt, dan heeft het geen zin. We moeten goed oog hebben voor de psychologie.'
