Adbusters neemt zichzelf te serieus

Soms is een parodie overbodig, en volstaat het origineel. De absurdistische Amerikaanse internetkrant The Onion (www.theonion.com) brengt nieuws als 'Bush laat zijn nieuwe voetbal niet los' of 'zogenaamd te zwaar huisdier heeft onrealistische verwachtingen over zijn lichaam.'..

Itai Mol

Eind vorig jaar schreef het internet-tijdschrift 'Voormalig mister World gekozen tot gouverneur van Californi

The Onion bracht het nieuws van de verkiezing van Schwarzenegger zoals ieder ander medium.

De nieuwste editie van het Canadese tijdschrift Adbusters doet iets soortgelijks met advertenties van wapenfabrikant Northrop Grumman. De glossy van de antiglobalistische beweging is vooral beroemd geworden door reclameuitingen van beroemde merken te verdraaien en zo tegen ze te gebruiken.

Het bekendste voorbeeld is waarschijnlijk de 'advertentie' in de stijl van modegigant Calvin Klein, waarop een anorexische jonge vrouw kotsend boven een wc te zien is. Daarboven staat Obsession, zoals een van de parfums van Calvin Klein heet. Er is ook een variant waarop een jonge man in zijn onderbroek kijkt met dezelfde titel erboven.

In het januari/februari nummer laat Adbusters de advertenties van Northrop Grumman zoals ze zijn, en drukt ze af, inclusief teksten als: 'Alleen Northrop Grumman heeft de visie en technologie om de chaos van oorlogsvoering om te zetten in helderheid.'

Adbusters mag dan vooral bekend zijn om haar parodieen er vaak speels uitzien, de boodschap is kwaad en radicaal. In tekst en beeld richt het blad zich tegen de kapitalistische consumptie-maatschappij.

Dat doet Adbusters niet alleen met het tijdschrift. De organisatie voert ook internationale campagnes als buy nothing day (niet-winkel-dag). En een week in april is uitgeroepen tot tv turnoff week, de televisieloze week.

Bij deze campagnes maakt Adbusters gebruik van dezelfde taal als adverteerders. Zo werd voor de tv turnoff week een commercial gemaakt waarin het beeld dertig seconden zwart blijft. Voor het 'filmpje' werd zendtijd gekocht bij CNN, de enige zender die spotjes van Adbusters accepteert.

Het adopteren en verdraaien van de commerciel¿e beeldcultuur door Adbusters is niet bedoeld als een ironische speldenprik, maar als een strategie om het kapitalisme omver te werpen. De artikelen in het blad zijn soms loodzwaar, en de thema's al jaren onveranderd.

Het nieuwe nummer van Adbusters richt zich op de media, een van die bekende thema's van het blad. Oprichter van Adbusters Kalle Lasn beschreef vijf jaar geleden in zijn boek 'Cultuurkrakers' hoe televisie-spotjes voor campagnes van Adbusters zoals de televisieloze week vrijwel alle televisiestations ter wereld worden geweigerd.

Datzelfde verhaal staat nu weer in het tijdschrift. Net als Lasns actieplan om de macht van tycoons als Berlusconi en Murdoch te breken, de Media Carta. Naast deze herhalingen heeft Adbusters voldoende origineels te bieden.

De al genoemde 'reclames' voor Northrop Grumman, in het geheel ongesponsorde bijvoorbeeld. Of het 'gat in je hoofd' dat door het hele tijdschrift geperforeerd.

Maar het blijft steken dat de makers van Adbusters zichzelf zo serieus nemen. Lees bijvoorbeeld de Media Carta, met als een van de centrale ideetelevisiestations te verplichten twee minuten zendtijd per uur te reserveren voor 'door burgers geproduceerde boodschappen.'

Een parodie is overbodig.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden