Vijf vragenMediafusie RTL en Talpa
ACM zet streep door megamediafusie Talpa en RTL
Het moest één commerciële mediareus worden en zou gevolgen hebben voor zo ongeveer iedereen in de tv-wereld: producenten, presentatoren, adverteerders, distributeurs. Maar de overname van Talpa door RTL gaat niet door. De partij zou te machtig worden, stelt concurrentiewaakhond ACM.
Waarom wilde RTL nu Talpa overnemen?
Nederland is te klein voor twee zendergroepen die elkaar naar het leven staan, zei John de Mol in 2017 bij de oprichting van Talpa Network. Om te kunnen concurreren met streaminggiganten als Netflix, zo zei De Mol, was een fusie tussen RTL en Talpa, of een gedeeltelijke overname, onvermijdelijk.
RTL reageerde in eerste instantie afwijzend, maar vier jaar later, in de zomer van 2021, kwam het er toch van. RTL en Talpa maakten toen bekend samen verder te willen. Bij de nieuw op te richten mediareus zou RTL 70 procent van de aandelen krijgen.
Waarom zet de ACM een streep door de overname?
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) concludeert na anderhalf jaar onderzoek dat het bedrijf op twee markten te machtig zou zijn: die van adverteerders en die van kabelbedrijven. RTL en Talpa zouden samen ruwweg tweederde van de tv-advertentiemarkt in handen krijgen. Volgens adverteerders zouden de tarieven stijgen met zo’n groot, commercieel blok. Die kosten zouden uiteindelijk doorberekend worden aan de consument.
Volgens Sven Sauvé, ceo van RTL Nederland, draait het niet om de traditionele tv-markt. Hij wijst naar de internationale strijd om de kijker. ‘Er zijn in het afgelopen jaar drie streamingdiensten bijgekomen en Netflix en Disney Plus hebben aangekondigd ook de advertentiemarkt te betreden’, zegt hij.
De ACM gaat hier niet in mee. ‘Adverteerders die zichzelf landelijk willen lanceren, zijn nog steeds afhankelijk van televisie’, zegt Martijn Snoep, bestuursvoorzitter van de concurrentiewaakhond. ‘Daarmee bereik je een ander publiek dan via streamingdiensten of Facebook en Google.’
Talpa en RTL probeerden de ACM tegemoet te komen door een deel van de advertentietak van het nieuw op te richten bedrijf onder te brengen bij Mediahuis, moederconcern van onder meer De Telegraaf . ‘Fusie Talpa en RTL lijkt rond’, kopte mediavakblad Broadcast Magazine twee weken geleden. ‘Maar die maatregel bleek na onderzoek onvoldoende’, zegt ACM-voorzitter Snoep. De overname door Mediahuis was onderdeel van het fusievoorstel en is nu eveneens van de baan, meldt een Talpa-woordvoerder.
Ook kabelbedrijven zagen de fusie niet zitten. Snoep: ‘Partijen als Ziggo en KPN verwachtten hogere prijzen als ze met één partij moesten onderhandelen. Die vrees is gegrond, denken wij.’
Voor wie heeft het afketsen van de overname nog meer gevolgen?
Net als zenderdistributeurs en adverteerders zullen ook producenten en presentatoren het ACM-besluit toejuichen, vermoedt Tina Nijkamp, mediaconsultant en oud-programmadirecteur van SBS 6. ‘Hun onderhandelingspositie verbetert nu ze met twee grote commerciële bedrijven zaken blijven doen.’
Wat gaat er nu gebeuren met Talpa en RTL?
RTL-topman Sauvé noemt het noodzakelijk dat partijen gaan samenwerken om de internationale concurrentie aan te kunnen. ‘Maar daar zijn geen concrete plannen voor.’ Op vragen over een mogelijke overname door DPG Media, uitgever van onder meer de Volkskrant, Nu.nl en AD, zegt Sauvé dat dit niet speelt.
In 2021 was DPG Media dicht bij de overname van RTL, vertelt Fons van Westerloo, oud-topman van RTL en SBS. ‘Ik was destijds commissaris bij DPG Media en ik herinner me dat RTL een bod van 700 miljoen euro min of meer had geaccepteerd. Als een duveltje uit een doosje was Talpa daar ineens, tot verbijstering van DPG-mensen.’
Van Westerloo acht het niet ondenkbaar dat DPG Media een nieuwe poging gaat wagen bij RTL. Ook bij Talpa? ‘Dat weet ik niet. Daar gaat het niet zo goed mee.’ DPG Media is ‘altijd geïnteresseerd geweest in tv en blijft dat ook’, zegt een woordvoerder. ‘Maar een overname van RTL is nu niet aan de orde.’
Hoe staan Talpa en RTL er voor?
RTL staat er een stuk beter voor dan Talpa, zegt mediaconsultant Tina Nijkamp. ‘In de commercieel belangrijke doelgroep, die van kijkers tussen de 20 en 54, bereikt RTL twee keer zoveel mensen. Vroeger lag dat veel dichter bij elkaar. SBS is bovendien afhankelijk van het succes van de dagelijkse talkshow Vandaag Inside.’
In tegenstelling tot SBS heeft RTL een succesvolle streamingdienst: Videoland, dat ruim een miljoen abonnees heeft. ‘Dat on demand-kijken is de toekomst en levert bovendien een stabiele stroom aan inkomsten op’, zegt Van Westerloo. ‘Mensen nemen een abonnement en zeggen die doorgaans niet snel op. Bij lineaire tv ben je afhankelijk van de kijkcijfers binnen je doelgroep.’
