Aardbeving
Donderdagnacht bevond ik mij met vrienden in café De Wolthoorn in de stad Groningen, toen zich even verderop een aardbeving voordeed van 3,3 op de schaal van Richter. Godzijdank was de afstand tot het epicentrum van de schok groot genoeg, het bier bleef overeind.
Maar in het café te Zandeweer, zag ik op tv, rinkelden op datzelfde moment de glazen.
Het was de zeventiende aardbeving die de provincie Groningen dit jaar trof. Minister Kamp hield niettemin voet bij stuk: de gasproductie zal niet worden verminderd om zodoende het aardbevingsrisico navenant te verlagen.
Op 22 juli 1959, om half zeven in de ochtend, stuitte de Nederlandse Aardolie Maatschappij na twee maanden boren op het land van boer Kees Boon te Kolham op de gasbel. Eerst dachten ze dat er 60 miljard kuub gas in zat, uiteindelijk bleek het 2.800 miljard kuub: op dat moment het grootste aaneengesloten gasveld ter wereld.
Nederland was ineens rijk. Op 8 december 1963 werd het eerste gas geleverd aan het in allerijl aangelegde gasnet, en in de vijftig jaar daarna haalde de Staat der Nederlanden ruim tweehonderd miljard op door de gasverkoop.
We bouwden er de verzorgingsstaat mee op, gingen aan subtropische tuinbouw doen in het Westland, moderniseerden het leger, legden er autowegen mee aan en spendeerden het aan nog veel meer leuke dingen.
Op 26 december 1986 beefde de aarde, in de buurt van Assen, voor de eerste keer. Het duurde bijna tien jaar voor de NAM erkende dat de bevingen weleens het gevolg konden zijn van de gaswinning. Minister Lodewijk Asscher gooide er gisteren een bijna-haiku tegenaan om zijn medeleven met de Groningers te uiten. 'Als de aarde rommelt/ en je huis scheuren vertoont/ ben je natuurlijk bezorgd'.
Maar hoewel het Staatstoezicht op de Mijnen eind januari adviseerde de gaswinning zoveel mogelijk terug te schroeven, kan daarvan geen sprake zijn. 20 procent minder gas kost 2,2 miljard euro per jaar - twee keer het bedrag waarmee premier Rutte gisteren na 'hard knokken' thuiskwam.
Volgens de Delftse oud-hoogleraar geofysica Jacob Fokkema zijn de Gronings aardbevingen 'onomkeerbaar' en 'onontkoombaar'. Mogelijk zullen zich aardbevingen gaan voordoen van 5 op de schaal van Richter. Dat is het stadium van de rinkelende glazen ver voorbij. Maar ook dan zullen we doorgaan met pompen. Er zit in Slochteren zeker voor nóg 200 miljard euro gas in de grond. De toestand van de schatkist staat het ons niet toe die te laten zitten.
Commissaris van de koningin Max van den Berg zei een tijdje geleden dat zijn provincie een miljard compensatie verwachtte voor de door de gaswinning aangerichte schade. Dat miljard komt er niet - of pas wanneer de aardbevingen een bedreiging gaan vormen voor de gaswinning zelf.
Zou het gasveld onder Amsterdam hebben gelegen, dan waren de compensatiebetalingen inmiddels tot vele miljarden opgelopen. Maar Noordoost Groningen heeft de pech dat Noordoost Groningen is. Een dun bevolkt en ver weg gelegen wingewest dat niemand kent en waar de bewoners namens ons de prijs betalen voor de aardgasbaten.
Het zijn daar de verliezers van Nederland. Zelfs de zeehonden in de Waddenzee krijgen meer compensatie voor de gasboringen in hún gebied.
We zouden niet zo kinderachtig moeten doen; dat miljard van Max is een eigenlijk een zeer bescheiden eis.
undefined
