Nieuws
Aantal asielverzoeken met 44 procent gestegen, drie keer meer Russen
Het aantal asielaanvragen in Nederland was in 2022 44 procent hoger dan het jaar ervoor. Tijdens de pandemie daalde het aantal asielaanvragen sterk. In totaal dienden 35.535 mensen een asielverzoek in. De grootste groep is afkomstig uit Syrië. Onder Russen is er sprake van een zeer sterke stijging.
Vorig jaar dienden in totaal 590 Russen een asielverzoek in. In absolute zin is dat niet veel, maar het betekent wel (bijna) een verdrievoudiging. Het CBS zegt niks over de reden achter de asielverzoeken. Te zien is wel dat het aantal aanvragen piekt in maart en april, vlak na de invasie in Oekraïne, en in oktober en november, na de aankondiging van een ‘gedeeltelijke mobilisatie’ in Rusland.
De meeste Oekraïense vluchtelingen zijn in deze cijfers niet terug te vinden. Zij hoeven geen asielverzoek in te dienen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Toch is er een deel van de Oekraïners dat niet onder die richtlijn valt en wel een asielaanvraag moest indienen. Dat betreft 1.060 mensen. In 2021 deden er 70 Oekraïners een asielverzoek.
Nareismaatregel
Uit de cijfers van het CBS, afkomstig van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), blijkt verder dat het aantal nareizende gezinsleden van statushouders 8 procent hoger lag in 2022. In de tweede helft van het jaar is wel te zien dat het aantal nareizigers sterk daalt.
Dat is het gevolg van een omstreden maatregel van het kabinet om nareizigers langer te laten wachten voordat ze naar Nederland mogen komen. In individuele zaken heeft de rechter meermaals geoordeeld dat dit juridisch niet deugt. Een hoger beroep van het kabinet bij de Raad van State loopt nog. In februari volgt de uitspraak, die een definitief oordeel betekent over de juridische houdbaarheid van de gezinsherenigingsmaatregel.
Die maatregel is onderdeel van het asielakkoord dat in oktober is gesloten. Daarmee wilde het kabinet de opvangcrisis beteugelen. In het aanmeldcentrum in Ter Apel was maandenlang sprake van te weinig plek, waardoor asielzoekers daar in zeer slechte omstandigheden moesten verblijven. Er waren zelfs nachten dat er asielzoekers buiten moesten slapen vanwege een gebrek aan opvangplekken. Verschillende gemeenten richtten crisisnoodopvang in om de druk op Ter Apel te verlichten.
Europese migratietop
Een definitieve oplossing vormde dat echter niet. Het kabinet heeft daarom zijn hoop gevestigd op een nieuwe spreidingswet. Met die wet kan staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel, VVD) gemeenten eventueel dwingen om asielzoekers op te vangen als er vanuit gemeenten en provincies niet genoeg plekken ter beschikking gesteld worden.
Daarnaast speelt er een politieke discussie over het terugdringen van het aantal asielzoekers. Zeker in aanloop naar de verkiezingen voor de Provinciale Staten in maart klinkt ter rechterzijde het geluid almaar harder dat de opvangcrisis niet alleen kan worden opgelost met meer plekken, maar dat er ook iets gedaan moet worden aan de instroom.
Dat is echter met name een Brusselse kwestie. Premier Rutte heeft het initiatief genomen voor een Europese migratietop, die komende maand plaatsvindt. De Nederlandse inzet is onder meer dat de EU afspreekt de zogeheten Dublinverordening strenger na te leven. Het land waar een asielzoeker het eerst aankomt is volgens die regels verantwoordelijk voor de opvang.
