Aanklacht tegen Franco in Argentinië

Mensenrechtenorganisaties dienen volgende week bij de federale rechter in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires een aanklacht in wegens genocide en misdaden tegen de menselijkheid begaan door het regime van de Spaanse dictator Francisco Franco.

Van onze verslaggever Iñaki Oñorbe Genovesi

Volgens Slepoy is de aanklacht gebaseerd op de uitgangspunten dat dergelijke misdrijven niet kunnen verjaren en vanwege het zogenoemde universaliteitsbeginsel waar ook ter wereld behandeld kunnen worden door rechters die zich daartoe bevoegd hebben verklaard. Eenzelfde vorm van jurisdictie werd bijvoorbeeld eerder ook door de Spaanse rechter toegepast om de Argentijnse ex-marineofficier Adolfo Scilingo in 2007 te veroordelen tot 1.084 jaar celstraf wegens zijn rol in de Argentijnse dictatuur (1976-1983).

Opstand

Slepoy benadrukt dat de Argentijnse federale rechter gevraagd zal worden onderzoek te doen naar genocide en misdaden tegen de menselijkheid die in Spanje zijn begaan tussen 18 juli 1936 (de dag waarop Franco met zijn nationalistische troepen in opstand kwam tegen de Tweede Republiek en de Spaanse Burgeroorlog begon) en 15 december 1975 (drie weken nadat Franco op 82-jarige leeftijd overleed).

Deze twee data behelzen precies de periode die wordt genoemd in de Spaanse amnestieregeling van 1977 en die van toepassing is op al degenen die in Spanje een misdaad hebben begaan met ‘een politieke achtergrond’. Een amnestie waar mensenrechtenorganisaties fel tegen zijn. Maar ook het Mensenrechtencomité van de Verenigde Naties heeft aangeraden deze regeling niet-bindend te verklaren.

Vermisten

Volgens Slepoy, die de nabestaandenorganisaties zal vertegenwoordigen van de 113 duizend officiële vermisten in Spanje, zal de aanklacht tegen Franco en de zijnen uitgaan van het concrete geval van Severino Rivas, de in 1936 gefusilleerde socialistische burgemeester van het Spaanse stadje Lugo. Aan de hand van zijn zaak hopen Slepoy en de aanklagers aan te tonen dat het Franco-regime een systematisch plan uitvoerde dat heeft geleid tot ‘een politieke, sociale en culturele genocide’.

De aanklacht in Argentinië komt vlak nadat de Spaanse onderzoeksrechter Baltasar Garzón zich in eigen land moet verantwoorden omdat hij in 2008 zijn bevoegdheden te buiten zou zijn gegaan met een onderzoek naar misdaden door Franco en de zijnen. Als Garzón schuldig wordt bevonden kan hij tien tot twintig jaar uit zijn ambt worden gezet.

Franco op zijn paard. (AFP) Beeld
Franco op zijn paard. (AFP)

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden