Aan tafel bij de veganistische studentenvereniging: ‘Het is fijn om jezelf een keer niet uit te hoeven leggen’

Na literati, corpsballen en synchroonzwemmers hebben nu ook veganisten hun eigen studentenvereniging in Nijmegen. Bijna elke maand worden tafels volgeladen met vleesproductvrije gerechten. Samen overstappen is makkelijker. ‘Ik had een serieuze kaasverslaving, dat was een hobbel.’

Langzaam druppelen de studenten binnen om plaats te nemen aan de lange tafel. Uit plastic tassen en rugzakken komen borden, bestek en tupperware met avondeten: wraps, pastasalades, curry’s, groente en fruit belanden op tafel. Hoe divers de gerechten ook zijn, ze hebben één ding gemeen: alles is veganistisch. Het avondeten wordt met gretige nieuwsgierigheid bekeken. ‘Nou, dat ziet er heerlijk uit!’

Het is de eerste keer dit collegejaar dat iets meer dan veertig veganistische studenten uit Nijmegen het brood breken tijdens een zogeheten ‘potluck’, waarbij iedereen zelf iets meeneemt. En het is de eerste samenkomst sinds deze groep studenten haar eigen vereniging heeft: de Vegan Student Association Nijmegen (VSA).

De VSA is een paar weken terug officieel opgericht, maar de potlucks vinden al ruim een jaar plaats, vertelt penningmeester Paul (34). Al bij het prille begin gingen er stemmen op voor een vereniging, ‘maar dat is nu eenmaal veel werk’. Samen met secretaris Rebecca (23) organiseerde hij de potlucks. Ondertussen lobbyden ze voor meer veganistische opties in de Refter, de mensa van de Radboud Universiteit.

Gedurende het jaar bleek er zoveel animo te zijn voor veganistisch eten, dat ze alsnog hebben besloten de vereniging op te zetten. Daarmee zijn ze de tweede van Nederland: Groningen heeft sinds vorig jaar ook een veganistische studentenvereniging.

Wat is het voordeel van zo’n vereniging? ‘Je kunt gewoon veel meer. We worden nu echt serieus genomen. Bovendien worden we ook sneller gevonden door andere groene initiatieven op de universiteit, die samen met ons dingen willen organiseren,’ vertelt Rebecca. ‘Eerder waren we gewoon een groep studenten.’ Bovendien doet de universiteit zijn best om duurzamer te worden, valt voorzitter Elena (21) haar bij, en ‘veganisme valt nu eenmaal niet los te koppelen van duurzaamheid’.

Veganisten wijzen alle dierlijke producten af, dus naast vlees en vis bijvoorbeeld ook zuivel en eieren. Maar het gaat over meer dan een plantaardig dieet. ‘Het is een levensstijl waarbij, voor zover dat praktisch haalbaar is, wordt afgezien van alle vormen van exploitatie van dieren’, vertelt Debby van Velzen van de Nederlandse Vereniging voor Veganisme (NVV). ‘Dus veganisten kopen ook schoenen zonder leer en gebruiken dier- en dierproefvrije verzorgingsproducten.’

Het is een levensstijl die aan populariteit wint. Waren er in 1996 nog zo’n 16 duizend veganisten in Nederland, twintig jaar later waren dat er volgens het SCP 70 duizend. Inmiddels durft de NVV voorzichtig te schatten dat Nederland vandaag de dag zo’n 127.500 veganisten telt.

Hoe komt dit? Van Velzen: ‘Het aanbod in de supermarkt en de horeca neemt toe, het is laagdrempeliger geworden om veganistisch te eten. Daarnaast spelen internet en sociale media een rol. Mensen informeren zich via internet over de bio-industrie, of bekijken Cowspiracy (een beruchte Netflix-documentaire over de impact van veehouderij op het milieu, red.).’

‘Ouderwetse’ demonstratie

Bovendien zijn sociale media ook een manier voor veganisten om elkaar te vinden: de meeste steden hebben een eigen Facebookpagina, waar mensen contact met elkaar opnemen en afspreken om samen te eten, vertelt Elena. Zo heeft ze veganisten in Arnhem en Nijmegen leren kennen.

Soms raken mensen overtuigd door een ‘ouderwetse’ demonstratie. Rebecca: ‘Ik was een keer bij een protest tegen de zuivelindustrie. Ik werd alleen maar bozer. Waarom doen we dit?’ Ze was, net als veel veganisten, al vegetariër. Dit maakte de overstap iets minder moeilijk. Maar: ‘Ik had wel een serieuze kaasverslaving, dat was een hobbel.’

Activisme is een verbindende factor. Pleun (23), die voor vanavond een veganistische curry heeft gemaakt (kokosnoot en tomatenpuree, met koriander, komijnzaad en een vijftal andere kruiden) kent weer een aantal VSA-leden via ‘Anonymous for the voiceless’, een beweging van straatprotesten tegen de bio-industrie.

Bio-industrie, dierenleed, stalbranden, de imminente ondergang van de aarde: wordt het allemaal niet wat zwaar op de hand, wanneer je een vereniging optuigt rondom zulke thema’s? Waar is de lichtheid, het speelse van het studentenleven?

‘Het is meer dat je er op bepaalde momenten over nadenkt’, zegt Pleun. ‘Af en toe zet je het ook uit. Je kunt niet 24/7 denken: de wereld gaat naar de kloten.’ Zijn leven duurzaam inrichten vindt hij niet lastig. ‘En we drinken natuurlijk ook af en toe gezellig een biertje.’

Actievoeren

‘Sommige mensen houden van drinken en feesten, en sommige mensen van diepe gesprekken en om de wereld geven’, zegt de Duitse Vivienne (20) uit Kassel. ‘Wij houden trouwens ook wel van een feestje hoor.’ Toch kwamen zij en Gina (20), een medestudente uit Stuttgart, terecht bij de VSA omdat ze een vereniging zochten ‘die gaat om meer dan alleen drinken’. En het hoeft ook niet per se heel grimmig te zijn. ‘We denken ook na over oplossingen, en over actievoeren. Dat stemt hoopvol.’

Er valt ook wat te lachen op zo’n avond. Aan tafel worden geanimeerde gesprekken gevoerd, een kurk knalt van een fles alcoholvrije bubbels. De niet erg inspirerende omgeving (linoleum vloer, sobere houten tafels, fletse lampen; het Hollandse herfstweer heeft de veganisten van het park naar de eetzaal van de bètafaculteit gedreven) drukt de pret in elk geval niet.

De studenten zijn opgewekt. Gina: ‘Soms denk je wel twee keer na of je iemand vertelt dat je veganist bent. Hier begrijpt iedereen dat gewoon. En je hoeft niet de hele tijd na te denken over wat je eet, want alles is veganistisch.’ Dit gevoel wordt breed gedeeld: een soort opluchting. Rebecca: ‘Het is fijn om een vereniging te hebben waar je jezelf een keer niet hoeft uit te leggen.’

_{Waar interessante en spraakmakende verhalen online en in de krant ophouden, gaat het Volkskrantgeluid verder. Wat is een zwart gat precies? En hoe gaat het eraan toe in tbs-klinieken? Onze verhalenmakers leggen het uit.}