90 procent schadevergoedingen Groningen gaat naar experts
Van het geld voor het afhandelen van aardbevingsschade in Groningen wordt 10 procent daadwerkelijk besteed aan het herstellen van scheuren. Het meeste gaat op aan inspecties, experts, rapportages, contra-expertises en arbiters. Mede vanwege die hoge kosten kunnen eenvoudige schades vanaf volgend jaar per app worden afgehandeld.
De laatste drie maanden gaf de NAM 22,8 miljoen euro uit aan het afhandelen van 3.379 schadegevallen, blijkt uit de laatste kwartaalrapportage van Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders. Het gemiddelde schadebedrag was 656 euro. Slechts 2,2 miljoen euro, nog geen 10 procent van de totale kosten, wordt besteed aan herstelwerkzaamheden. Oftewel: het afhandelen van een gemiddelde schade van 656 euro kost gemiddeld 6.090 euro.
'Onvoorstelbaar', zegt Susan Top van belangenbehartigingsorganisatie Groninger Gasberaad. Zij spreekt van een 'schadecircus'. 'Dan hebben het nog niet eens over de psychische belasting van de aardbevingen. Waar zijn we in vredesnaam mee bezig?'
Het Centrum Veilig Wonen (CVW), dat namens de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) schades als gevolg van gaswinning afhandelt, onderkent het probleem. 'Er zijn procedures die maanden duren, veel geld kosten en waarbij de emoties hoog oplopen', zegt woordvoerder Arjen van de Leur.
Bij erkende bevingsschade wordt gemiddeld zo'n 1.500 euro uitgekeerd. Nu er minder bevingen zijn, worden schades vaker afgedaan als niet-aardbevingsgerelateerd. Daardoor neemt het aantal contra-expertises toe en stijgen de proceskosten. Van de Leur: 'We schieten er niets mee op als we alleen geld uitgeven aan experts.'
Het CVW wil de schadeafhandeling daarom vereenvoudigen. Vanaf volgend jaar kunnen mensen eenvoudige schades melden via een app. Een foto maakt inspectie overbodig en versnelt het proces, hoopt het CVW. Ook moet het aantal contra-expertises afnemen, zegt Van de Leur. 'Door snel te handelen, denken wij de maatschappelijke acceptatie van ons werk te vergroten.'
De vereenvoudiging gaat het Groninger Gasberaad niet ver genoeg. 'Het moet afgelopen zijn met de eindeloze discussie over oorzaken en gevolgen', zegt Susan Top. 'Niemand maakt moedwillig scheuren in zijn huis.'
Het Gasberaad voelt zich gesteund door recente uitspraken van de aardbevingsarbiters die Alders sinds dit jaar ingeschakelt bij onenigheid over een contra-expertise. In meerdere gevallen hebben deze rechters bepaald dat de NAM bij redelijke vermoedens aansprakelijk is voor schade, ook als dat niet bewezen kan worden.
Het afhandelen van 75 duizend Groningse schadeclaims die sinds augustus 2013 zijn ingediend, heeft tot nu toe 520 miljoen euro gekost. Gemiddeld uitgekeerde schadebedragen zijn niet over de hele periode beschikbaar. Onder politieke druk is er nu wel inzage in de kosten.
