Zeeuw Jo Everaert was de sportdenker des vaderlands

In geen land wordt zoveel over sport gepraat als in Nederland. Roeptoeters, die hun meningen mogen ventileren in de media, zijn er te over.

Jo Everaert behoorde tot de uitzonderingen die serieus nadacht over sport. Hij werd de vaderlandse sportdenker genoemd. Hij keek niet alleen naar sport, maar bestudeerde die ook. Met mathematische precisie. De hoek van inval en die van uitval van elke beweging. ‘Voetbal doe je met je armen en volleybal met je benen’, zo luidde een van zijn conclusies, nadat hij zag dat Clarence Seedorf zijn superioriteit dankte aan de brede armbewegingen. ‘Toen die later door trainers werd gecorrigeerd, verloor hij meteen deels zijn explosiviteit’, stelde hij vast.

In een interview met John Volkers in deze krant keerde hij zich 23 jaar geleden al tegen stretchen – het rekken van de spieren na inspanning. In plaats van een hek of boom omver te duwen als cooling-down konden sporters beter een ‘kaars’ maken, in schouderstand met de benen recht de lucht in. Deze zogenoemde cleaning-up was veel efficiënter dan de cooling-down. ‘In één keer kiep je een emmer met modderwater om. Dat is veel beter dan de slang erin te hangen tot het water helemaal helder is’, zo zei de ‘professor van de bewegingsleer’.

‘Eigenlijk had hij het liefst wiskunde willen studeren’, zegt zijn zoon Michel Everaert. Jo Everaert bleef het zijn hele leven doen – nadenken over sport. Elke dag zag hij opnieuw elementaire fouten tijdens trainingen en trok hij ten strijde tegen wat hij de dogma’s in de sport noemde.

In het blad NL Coach wees hij drie jaar geleden op een de ergste dogma’s: ‘Helaas bestaat bij de atletiek de verbijsterende opvatting dat men hardloopt door de strekkracht van de benen te gebruiken. Het zijn vooral de hamstrings en de bilspieren die de arbeid verrichten. Het zijn de wetten van Newton.’

De sportdenker uit Hulst in Zeeuws-Vlaanderen overleed 20 april op 84-jarige leeftijd na een beroerte. Hij had vier kinderen met zijn echtgenote Ria Tielemans. Hij werd vlakbij in het dorpje Terhole ook geboren als zevende in een katholiek gezin van elf kinderen. Zijn vader was hoofd van de dorpsschool. Ook zijn moeder was docent. Na de HBS ging hij naar de kweekschool, waarop hij een zogenoemde S-aantekening haalde. Hierdoor mocht hij als gymnastiekleraar aan de slag bij de plaatselijke ambachtsschool.

Michel Everaert: ‘De dorpspastoor wilde dat de jeugd niet over straat zwierf en vroeg de dorpsagent een sportvereniging op te richten.’ Dat deed hij en mijn vader werd zijn fanatiekste lid. Jo werd trainer-coach bij de kleine volleybalvereniging Morres/Hulst. Met zowel het mannen- als vrouwenteam haalde de club de eerste divisie – het een-na-hoogste niveau. Zijn twee zonen zouden ook lange tijd in de eredivisie spelen. Michel, nu directeur bij de volleybalbond Nevobo, nam in 1996 als beachvolleyballer deel aan de Olympische Spelen in Atlanta.

Als autodidact in de bewegingsleer lanceerdehij termen als de teenstart, ‘penderen’ (een kruising tussen pendelen van de arm en poweren), de armscharen, het periferisch zicht en de eenbeen-Merckx-methode. In het trainersblad Volley Techno had hij onder de titel Onder de Loep een rubriek over misvattingen bij trainingsmethoden. Veel topsporters namen zijn adviezen over en hadden er profijt van.

De drive om te winnen had hij ook buiten de sport. Toen de NCRV in 2009 een verkiezing organiseerde voor de mooiste kerk van Nederland, zette hij zich in voor de Heilige Willibrordusbasiliek in zijn woonplaats Hulst. En die kerk won uiteraard ook.