Waarom schoot de agent Samir Laifa dood?

Van onze verslaggever

Mac van Dinther

NIJMEGEN

Noodweer, zegt de politie. Maar de ruim tweehonderd demonstranten die voor het centrum staan, twijfelen daaraan. Sommigen hebben hun mond dichtgeplakt, anderen dragen foto's van Samir in voetbaltenue. Boven hun hoofden uit steken spandoeken met teksten als: 'Gevlucht uit Algerije, gedood in Nederland'.

De onrust is groot onder asielzoekers in Nijmegen en onder Algerijnse vluchtelingen in Nederland, na de dood van Samir Laifa. Het inderhaast opgerichte Onderzoekscomité van Algerijnse Vluchtelingen eist een onafhankelijk onderzoek. Daar is de rijksrecherche inmiddels mee begonnen.

Wat er zaterdagnacht is gebeurd in het anderhalf bij drie meter grote halletje van het AZC is in grote lijnen wel duidelijk, al lopen de lezingen over cruciale onderdelen van het verhaal uiteen. In de nacht van vrijdag op zaterdag, tegen één uur, zette een taxi Samir Laifa af bij het AZC. De 23-jarige Algerijn was dronken en had geen geld om de taxi te betalen. Hij wilde dat de receptionist van het AZC betaalde. Die weigerde, waarop Samir ruzie begon te maken. De Algerijn trok een mes.

Een 'aardappelschilmesje', aldus zijn Algerijnse vrienden, die zich baseren op de waarneming van een Iraniër die in de buurt was. Een klapmes van ruim twintig centimeter, aldus de politie, die eraan toevoegt dat Samir eerder op de avond ook al iemand op straat met een mes had bedreigd.

De bewaker belde de politie, die snel met twee mensen arriveerde in het halletje. Samir maakte 'stekende bewegingen', aldus de politie. De politiemensen sommeerden hem het mes neer te leggen. Toen hij dat niet deed, schoot een agent, zonder Samir te raken.

Samir bleef doorgaan met dreigen, zonder iemand te verwonden. Daarop schoot de agent nog twee keer, waarbij hij Samir in de arm raakte. Een kogel is via de arm doorgedrongen in het lichaam en heeft vitale organen geraakt, aldus een verklaring van het parket in Arnhem, dat het onderzoek leidt. Pas daarna arriveerden nog twee agenten.

Noodweer, zegt de politie, die verder niet op de feiten wil ingaan omdat de zaak in onderzoek is. Een woordvoerder hecht er nog wel aan te zeggen dat de agent die de schoten heeft gelost een ervaren man is die nog nooit bij een schietincident betrokken was. De directie van het AZC heeft een brief geschreven aan alle bewoners waarin zij toezegt te zullen proberen alle vragen te helpen beantwoorden.

De meest prangende vraag die de vluchtelingen bezighoudt is of er echt geen andere manier was om Samir te stoppen. 'Wij begrijpen niet dat dit heeft moeten gebeuren', aldus Mersel Benamar, een van de woordvoerders van de Algerijnen. 'Wij kunnen niet geloven dat er voor de politie geen andere mogelijkheid was.'

Dat is ook de mening van de demonstranten die zich maandagmiddag voor het centrum hebben verzameld voor een demonstratie naar het gemeentehuis van Nijmegen. 'Goed, hij was fout, hij was dronken, hij had een mes', zegt de 33-jarige Fekir, een uit Algerije gevluchte veearts. 'Maar waarom drie kogels, en in de borst?'

Bij veel demonstranten speelt ook frustratie over het asielbeleid mee. 'Wat wij bijvoorbeeld niet snappen is dat Nederland een boycot wil tegen Nigeria, maar tegelijkertijd hier Nigeriaanse asielzoekers worden afgewezen', zegt een vrouw. 'Dat snappen wij als simpele vluchtelingen niet.'

Anderen laken de lauwe houding van Nederland tegenover het geweld in Algerije. 'In Algerije vindt een broedermoord plaats', zegt veearts Fekir, die drie jaar hier is. 'En Nederland doet niets. Ze horen ons wel, maar ze luisteren niet.'

In het gemeentehuis in Nijmegen overhandigt een delegatie van de demonstranten een brief aan loco-burgemeester T. Buitenhuis. Die zegt de Algerijnen alle medewerking toe, ook voor het overbrengen van het lijk naar Algerije, zodat het daar kan worden begraven. 'Dit is een verschrikkelijke gebeurtenis. Het is heel belangrijk dat dit onderzocht wordt. Het maakt niet uit of dat in een café gebeurt, of in een asielzoekerscentrum.'

Voor het gemeentehuis is intussen de spanning opgelopen. 'Assassin', schreeuwen de demonstranten. 'Moordenaar'. Organisator Mersel Benamar sust in allerijl de gemoederen. 'Dit is een rechtsstaat. Wij hebben vertrouwen in justitie.' Hij roept de menigte op tot een minuut stilte en een gebed. Na afloop worden bloemen gelegd bij een foto van Samir die tegen de pui van het gemeentehuis is geplakt.