Stemmen met gevaar voor leven

KABUL Miljoenen Afghanen gaan vandaag naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. Maar waarnemers maken zich ernstig zorgen over de veiligheid van de kiezers en over grootschalige fraude in de stemlokalen.

Taliban dreigden donderdag opnieuw dat stembureaus en kiezers in het hele land doelwit zijn van aanslagen. Zij roepen Afghanen op de verkiezingen te boycotten, die in hun ogen louter zijn bedoeld om de pro-westerse regering van Karzai in het zadel te houden.

De terreurgroep heeft al ten minste drie parlementskandidaten en achttien campagnemedewerkers gedood. Vrijdag werden door het hele land nog eens een twintig verkiezingsmedewerkers ontvoerd, onder wie twee parlementskandidaten.

Vooral vrouwelijke kandidaten lopen een groot risico, meldden mensenrechtenorganisaties Amnesty International en Human Rights Watch deze week. In Noord-Afghanistan worden de vrouwen in flyers onder meer ‘on-islamitisch en prostituees’ genoemd. In het aartsconservatieve Talibangebied kan zo’n beschuldiging uitmonden in moord.

Uit een rondgang langs kandidaten in Kabul blijkt bovendien dat velen van hen stelselmatig per telefoon worden geïntimideerd en bedreigd met de dood. Een kandidate, Fawzia Koofi, acht het risico dat ze sterft zo groot, dat ze al een afscheidsbrief voor haar dochters heeft geschreven.

Ook kiezers worden bedreigd door extremisten, onder meer met het afhakken van vingers als ze gaan stemmen. Op advies van het Afghaanse leger en de politie blijven vandaag ruim duizend van de 6.835 stemlokalen dicht omdat zij de veiligheid daar niet kunnen garanderen. Slechts in negen van de 34 provincies zullen alle stembureaus open zijn.

In Kabul is de angst onder kiezers echter opvallend laag. Zij achten de hoofdstad veilig genoeg om te gaan stemmen. ‘Wij hebben al zoveel oorlogen meegemaakt, we zijn wel wat gewend. Een wandeling naar het stembureau maakt ons echt niet bang’, zegt bijvoorbeeld Abdul Ahad (57), directeur van een timmerfabriek in een Tadzjiek-wijk in Noord-Kabul.

Westerse coalitietroepen stimuleren Afghanen om te gaan stemmen. ‘Elke stem die tijdens deze verkiezingen wordt uitgebracht door een Afghaan, is een perfect statement tegen de Taliban’, zei ISAF-woordvoerder Josef Blotz donderdag op een persconferentie in Kabul. ‘Iedere keer dat iemand stemt in een kieslokaal, verliezen de Taliban.’

Voor Afghanen buiten de hoofdstad blijft stemmen echter een zeer hachelijke zaak. ‘Mijn familie in Paktia blijft thuis op verkiezingsdag. Taliban hebben gedreigd iedereen te vermoorden die naar het stemlokaal gaat’, zegt Nur Ahmad (26), tegelverkoper in een Pashtun-wijk is West-Kabul.

De stembusgang is de eerste sinds de tumultueuze presidentsverkiezingen vorig jaar. Toen werd grootschalige fraude geconstateerd. President Karzai werd nipt, maar onder dubieuze omstandigheden herkozen.

De voortekenen van deze parlementsverkiezingen zijn ook niet gunstig, stellen diverse waarnemers. Een van de buitenlandse leden van de Afghaanse kieswaakhond, de Electorale Klachtencommissie (ECC), gaf tegen journalisten openlijk toe dat er zaterdag gefraudeerd zal worden. In de straten van Kabul zijn de berichten over fraude voor sommigen een reden helemaal niet te gaan stemmen.

De hoop dat er na de verkiezingen betere tijden aanbreken voor Afghanistan, hebben veel Afghanen al lang verloren. Ze willen vrede, veiligheid en meer banen. Maar ze denken niet dat de 249 parlementsleden, gekozen uit ruim 2.500 kandidaten, daar voor kunnen zorgen.

. ‘Ik bid tot Allah dat er verandering komt’, zegt Haji Mahmood, een geldwisselaar in een Tadzjiek-wijk in Noord-Kabul. ‘Maar als ik realistisch ben, denk ik niet dat de verkiezingen iets zullen veranderen. Ik heb niet zoveel hoop meer voor Afghanistan.’