Seksueel geweld jongeren vraagt om protocol

Dat is een van de conclusies uit het rapport Experts over ontwikkelingen en trends in seks en seksueel geweld van kennisinstituut Movisie. Het is gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid en wordt vanmiddag gepresenteerd in Utrecht.

Onduidelijkheid
'Over veel seksueel gedrag heerst onduidelijkheid in de samenleving', zegt Movisie-onderzoekster Lou Repetur. 'Dat zie je in die zaak rond Dominique Strauss-Kahn en het kamermeisje, waar discussie is over de vraag in hoeverre zij is gedwongen. Maar zonder wederzijdse toestemming is per definitie sprake van dwang en dus seksueel geweld.'

Jongeren kunnen moeilijk de grens trekken tussen 'onschuldige experimenten' en 'grensoverschrijdend gedrag'. Dat komt onder meer door seksualisering van de samenleving: we zien steeds meer (half)naakte lichamen in videoclips, op billboards en op internet.

Pijpwedstrijd
Twintig jaar geleden trokken organisatoren van feesten extra publiek met een wet-T-shirt-night, nu gaan jongeren naar erotische feesten, met in een enkel geval zelfs een 'pijpwedstrijd'. Daar kunnen groepsdruk en alcohol tot excessen leiden.

'Er is een vervagend terrein waarop met name jongeren met seks bezig zijn', constateert zedenadvocaat Richard Korver in het rapport. 'Ik heb ooit een meisje gesproken dat zo'n pijpwedstrijd gewonnen had. Ze was daar trots op. De invulling van 'dwang' lijkt daar te zijn: als ik je niet in elkaar sla, geen pistool op je hoofd zet, dan is het vrijwillig. Dat geloven ze volgens mij ook echt.'

Overgangsfase
Allochtonen en autochtonen denken verschillend over seksuele grenzen. 'Dat zorgt voor verwarring', zegt Repetur. 'We zitten in een overgangsfase: Turkse en Marokkaanse jongens worden minder gecontroleerd door de eigen gemeenschap, maar ze krijgen zelden te horen wat mag op het gebied van seks. Het gevolg is dat ze relatief vaak iemand dwingen of zelf slachtoffer worden.'

Ook veel autochtone ouders bereiden hun kinderen onvoldoende voor. 'Jongeren hebben steeds vaker ook anale seks, maar daar horen ze thuis niets over. En ze worden te weinig gewaarschuwd voor een nieuw gevaar: digitaal pesten. Experimenteergedrag wordt gefilmd met mobieltjes en daarna breed verspreid.'

Taboe
Movisie wil dat scholen structureel aandacht besteden aan seksuele opvoeding en geweld. 'We begrijpen dat de overheid terughoudend is met extra lespakketten, maar dit is noodzakelijk. Bijna twintig procent van de vrouwen onder de twintig jaar zegt weleens tot seks te zijn gedwongen. Ik denk dat het taboe op seksualiteit bij met name de christelijke partijen de overheid belemmert om breed beleid te voeren, met trieste gevolgen. Het is tijd voor een structurele aanpak, waarin preventie, hulpverlening en het strafrecht een plaats hebben.'