Plan: klagen over mensenrechten moeilijker
Een klacht indienen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens wordt wellicht moeilijker. Om de enorme toeloop te beperken, zijn er plannen om de criteria te verscherpen en het klagen niet langer gratis te houden.
Het Hof in Straatsburg is de laatste rechtsinstantie waar 800 miljoen Europeanen kunnen klagen over schendingen van mensenrechten, zoals vrijheid van meningsuiting of het recht op een eerlijk proces. Het Hof bepaalde bijvoorbeeld de regels voor hoofddoekjes in Turkije en de kruisbeelden in Italiaanse openbare scholen.
Vooral sinds Oost-Europese landen en Rusland zijn aangesloten, kan het Hof de klachtenstroom niet meer aan. De achterstand is opgelopen tot 115.000 zaken, waarvan circa achthonderd zaken uit Nederland. De behandeling duurt steeds langer. Soms overschrijden de rechters de termijn die ze zelf nog redelijk vinden.
Ministers van de 47 aangesloten landen komen 18 en 19 februari in het Zwitserse Interlaken bijeen om maatregelen te bespreken.
‘Een pleister plakken helpt niet meer. Hier is echt een levensreddende operatie nodig’, zegt directeur mensenrechten Jan Kleijssen van de Raad van Europa, de overkoepelende organisatie van het Hof. ‘Het gaat om politieke keuzes. Bijvoorbeeld de vraag of alle ingediende zaken door een rechter moeten worden bekeken. Sommigen vinden dat ook ambtenaren de aperte onzinklachten eruit kunnen filteren.’
Ook het idee om griffierecht te vragen heeft politieke aspecten. ‘Voor iemand uit Oost-Europa die wil klagen is bijvoorbeeld 20 euro wellicht een heel bedrag. Die maak je het dan moeilijker om te klagen dan rijke westerlingen.’
Onlangs hadden lidstaten al gedeeltelijk een efficiëntere werkwijze voor het Hof mogelijk gemaakt. Daarbij worden de meeste zaken niet meer bekeken door drie rechters, maar door een enkele. Desondanks neemt de achterstand toe.
