OVER CORSICA Het vriendelijke eiland van de 'norsicanen'

CORSICA'S eerste bijnaam is het Eiland van Schoonheid, l'le de Beauté, de tweede is het Geurige Eiland. De geur van de maquis, het ondoordringbare struikgewas op het eiland, is zo karakteristiek dat Napoleon ooit beweerde genoeg te hebben aan zijn reukzin om zijn geboorte-eiland blindelings te herkennen. Sla er vijftien reisgidsen op na, en overal vind je het citaat van de beroemdste Corsicaan.

Wegwijzer voor Corsica, Sunflower Books (* 29,50) heeft een derde bijnaam bedacht: het Vriendelijke Eiland. 'De voortdurende vriendelijkheid van de Corsicanen overtrof al het overige. In tegenstelling tot de meeste toeristenoorden was ze eerder regel dan uitzondering.'

Noel Rochford omschrijft het huren van een appartement als een logeerpartij, vragen naar de weg mondt bij hem uit in vriendelijke gesprekjes en op de VVV-kantoren trof hij louter vriendelijke mensen. 'Een zeldzaamheid in de wereld van het toerisme. Corsica, ontdekte ik, is uniek' (Sunflower is niet de enige gids waarin rijkelijk wordt gestrooid met uitroeptekens.)

Corsica (Trotter-serie, uitgeverij Lannoo, * 24,50) omschrijft het karakter van De Corsicanen ietwat anders. 'Je zou ze norsicanen kunnen noemen vanwege hun trotse, ongenaakbare pantser. Toch klopt dat niet, zo zitten ze niet in elkaar. Het zijn sinds jaar en dag bergbewoners en eilanders tegelijk. Lichtgeraakt en overgevoelig? Niet meer dan andere volkeren van het Middellandse Zee-gebied. Dus, nors de Cors? Gefrustreerd, dat wel.'

Dominicus (Corsica, * 29,90): 'Ze gaan rustig hun gang en laten eigenlijk pas merken dat iets mis is als het al te laat is, wat nog vrij lang kan duren. (...) In september, aan het eind van een lang toeristenseizoen, als sommigen de grens van de overspannenheid hebben bereikt of die zelfs overschrijden, ontladen maanden van opkroppen zich in knallende driftbuien of erger.'

Er wonen 800 duizend Corsicanen op het Franse vasteland, op Corsica zelf zo'n 220 duizend. In twee Corsicaanse steden, Ajaccio en Bastia, woont 45 procent van de bevolking. De grootste inkomensbron is het toerisme. Corsica verwerkt tegenwoordig een stroom van 1,5 miljoen vakantiegangers per jaar.

In de jaren zeventig groeide het toerisme enorm, eind jaren tachtig bleef de groei steken op 1,2 miljoen. Dat had te maken met de recessie, met aanslagen die de Corsicaanse afscheidingsbeweging pleegde en de steeds terugkerende bosbranden. Lang niet alle reisgidsen hebben het complete verhaal over de oorzaak van die branden. De wildkampeerders krijgen nogal eens de schuld.

Corsica, Nelles Guide (Het Spectrum, * 32,50): 'Vrij kamperen is op het hele eiland in principe verboden. Het is begrijpelijk dat de Corsicanen dit absoluut niet oogluikend toestaan, omdat de vrije kampeerders vaak enorme bosbranden veroorzaken.'

Reishandboek Corsica (Elmar, * 34,50): 'De branden ontstaan door onachtzaamheid van de plaatselijke bevolking en toeristen. De door de felle zon verdroogde maquis brandt al snel als een fakkel.'

Corsica (The Rough Guide, * 42,55) vertelt wie de werkelijke boosdoeners waren: Corsicanen die pseudo-veehouderijen runden alleen om miljoenen aan Europese subsidies op te strijken. Hun magere koeien leverden geen melk en nauwelijks vlees; om de beesten te kunnen laten grazen, werden duizenden hectares maquis platgebrand.

Ook de schrijver van de Trotter-reisgids vertelt over de criminele praktijken. Van 1974 tot 1994 hebben ze voortgeduurd. Toen heeft de Europese Gemeenschap een punt gezet achter de subsidies. In 1995 daalde het aantal bosbranden met 90 procent.

D E BANNELING Ozewiezewoze-wiezewallakristallix uit Asterix op Corsica (Dargaud, * 10,95), keert terug naar zijn eiland. Hij denkt dat hij door een landgenoot, Bagatellix, is verraden aan de Romeinen. Asterix wil graag weten waarom de twee ruzie hebben.

Dat kan twee redenen hebben, wordt hem verteld. Een ver familielid van de één was concurrent in de liefde van een vage bekende van de ander. Of een vage bekende van de één heeft verzuimd een ezel te betalen aan een ver familielid van de ander. 'In ieder geval, het is heel ernstig.'

Ook voor reisgidsauteurs is de vendetta of bloedwraak een dankbaar onderwerp. Volgens Dominicus dateert de laatste vendetta uit 1954. Er zouden twee doden zijn gevallen omdat een ezel een uitstapje had gemaakt naar de tuin van de buurman. Dominicus: 'Ook al zal er niet zo gemakkelijk bloed meer vloeien, toch is een zekere behoedzaamheid in de omgang met Corsicanen - en hun zusters en dochters - wel op zijn plaats.'

Corsica, Nelles Guide: 'Tussen 1789 en 1821 bereikte de dodenlijst een hoogtepunt. In die periode werden op Corsica bijna dertigduizend vendetta-slachtoffers geteld.' De bloedwraak was bijna uitgestorven, schrijft de gids, maar in de jaren negentig zijn militante, rivaliserende separatisten weer met vendettapraktijken begonnen.

Alle gidsen zijn het eens: het moet wel heel gek lopen, wil een toerist te maken krijgen met een vendetta. Dat kan niet gezegd worden van de moderne criminaliteit: inbraken in auto's, diefstal van motoren en caravans. De meningen over het risico voor toeristen verschillen nogal.

Volgens de ene gids worden in het hoogseizoen dagelijks zestig auto's opengebroken door speciale bendes, volgens de andere is Corsica niet meer of minder gevaarlijk dan welke Europese bestemming ook. Wat de inschatting ook is, het advies blijft hetzelfde: auto goed afsluiten en waardevolle spullen meenemen.

Al is Corsica niet groot (8720 vierkante kilometer), het landschap is afwisselend. De meeste stranden van de duizend kilometer lange kust zijn schoon. Volgens Corsica (Blue Guide, * 41,95) is zelfs de hele kust schoon. Wellicht is de auteur per auto langs de vuilstortplaats vol wasmachines gereden die Luc Oteman nauwgezet beschrijft in Fietsen op Corsica (Uitgeverij Pirola, * 29,50). Het is een informatieve, goed geschreven gids met aandacht voor meer dan alleen fietsen.

Over de bergen in de binnenlanden is een van de mooiste maar tegelijk een van de zwaarste wandelroutes in Frankrijk uitgezet, de GR20. Wie hem gaat lopen, moet geoefend zijn en zeker A travers la montagne Corse (* 38,70) aanschaffen, een uitstekend boekje, uitgegeven door de Fédération Française de la Randonnée Pédestre.

Wie zijn informatiebehoefte snel bevredigd wil zien, via internet, surft naar CorseWeb (http://www.corsica.net). Een bron van mooie foto's van Desjobert, en informatie over hotelprijzen, wandeltochten, titels van boeken om verder te lezen, adressen van VVV-kantoren, tentoonstellingen, en duizend andere onderwerpen. Allemaal in drie talen: Engels, Duits en Frans.

Ook de keurige festival-agenda op CorseWeb is drietalig. In juni wordt er een jazzfestival gehouden, in juli een moderne- kunstmanifestatie en in september een cultureel filmfestival. Wie likkebaardend doorklikt om het fijne te weten te komen, wordt teleurgesteld: het is de festivalagenda van 1997. Die van 1998 is er nog niet.