Ook voor de caravanbezitter telt het imago

OUDERE kampeerders krijgen waarschijnlijk nostalgische gevoelens bij het zien van de Orbit, een typisch jaren vijftig-caravannetje met slaapplaats voor drie. Alleen achterin bij het keukenblok is stahoogte, de voorkant loopt schuin af. Het ontwerp contrasteert sterk met de steeds grotere, ruimere, comfortabelere caravans die vanaf donderdag op de Kampeer en Caravan RAI staan te glimmen.

Toch is de Orbit geen ouwetje, maar een nieuw model waarmee Kip 'de jeugd' tussen 25 en 35 jaar wil terugwinnen. 'De jongere kampeerder kruipt steeds later in de caravan', zegt Jack Boon van Kip Caravans. 'Vroeger was een gezinnetje de aanleiding om een caravan te kopen. De laatste tien jaar is de gezinssituatie veranderd. Men trouwt helemaal niet, of later, en neemt pas op latere leeftijd kinderen.'

Daar komt bij, geeft hij toe, dat een grote groep jongeren de caravan enigszins burgerlijk vindt. 'Dat ís niet zo. Maar dat imago is er wel. Dat proberen we te doorbreken.' In de kleurenbrochure poseert een cool stel. Haar topje laat veel buik bloot, zijn halflange haar zit in een paardenstaart, beiden dragen ruige bergschoenen. Aan het kampvuur drinken ze uit tinnen kroezen, in de Kip komen kaasplank en whiskey ter tafel. Quasi achteloos slingert daar ook een SAS Survival Guide, zo eentje die je uitlegt hoe je wilde zwijnen vangt, een ravijn overbrugt of een noodoperatie uitvoert met een zakmes.

Uit onderzoek dat de fabrikant enkele jaren geleden liet uitvoeren onder ruim elfhonderd 'oerkampeerders' in de twintig en dertig, bleek dat ze eventueel wel te porren zijn voor een caravan. Maar dan een duidelijk andere dan het huidige soort. 'Te groot, te luxe, te veel', aldus Boon, 'daar hebben ze geen behoefte aan.' Daarom probeert Kip het nu met een basiscaravan, een licht model van 575 kilo met een maximum laadvermogen van negenhonderd kilo.

Het interieur van de Orbit wijkt af van het gebruikelijke. Geen hout, zegt Boon met nadruk, maar trendy kleuren. Limoenachtig lichtgroen voert de boventoon. De inrichting is 'heel basic': voor ruim dertienduizend gulden zit er slechts het hoognodige in. 'Je kunt er heel comfortabel in slapen en zitten. Maar een magnetron, oven of zelfs toilet ontbreekt.' Komt die survival-gids toch nog van pas bij het graven van een latrine.

Tot vreugde van tenten- en caravanfabrikanten blijven haringen timmeren en pootjes uitdraaien bij grote delen van de bevolking wel degelijk geliefde bezigheden. Eenderde van de Nederlandse huishoudens bezit een 'kampeermiddel', zoals dat in jargon heet: 21,9 procent heeft een tent, 6,9 procent een (toer)caravan, 2,8 procent een vouwwagen, 0,7 procent een kampeerauto, 0,5 procent een vouw- en 1,9 procent een stacaravan.

De helft van de zomervakanties in Nederland en eenderde van de vakanties in het buitenland zijn kampeervakanties. Van de in totaal 15,4 miljard gulden die Nederlanders vorig jaar aan vakanties uitgaven (een verdubbeling ten opzichte van tien jaar geleden), ging 3,6 miljard op aan kamperen.

Dáárvan weer werd bijna eenderde besteed in Nederland, eenderde in Frankrijk, en de rest vooral in Duitsland, Italië, Spanje en België. Frankrijk, blijkt hieruit, blijft de favoriete buitenlandse bestemming, vorig jaar uitverkoren door ruim 40 procent van de Nederlandse kampeerders.

Wie in het buitenland zijn tent of caravan neerzet, heeft gemiddeld negenhonderd kilometer achter de rug en gaat ruim negenhonderd gulden per persoon uitgeven. Lange kampeervakanties in eigen land kosten gemiddeld ruim driehonderdvijftig gulden, korte zo'n honderd. Dat geld wordt vooral uitgegeven op campings langs de Noordzeekust, in Drenthe en op de Veluwe.

Om ideeën aan de hand te doen, is op de Kampeer en Caravan RAI een paviljoen met overwegend Nederlandse vakantiebestemmingen ingericht. Andere jaarlijks terugkerende onderdelen zijn een speel- en knutselhoek voor kinderen (twee tot twaalf jaar) en een technisch paviljoen, waar onderhoud dit keer het centrale thema is. Er zijn tips te krijgen over banden verwisselen, af- en aankoppelen van caravans en vouwwagens en het winterklaar maken van caravans. Bezoekers kunnen de kunst afkijken bij de wedstrijd voor de beste caravan-technicus van het jaar.

De beurs is kleiner dan voorgaande jaren. Zowel exposanten als bezoekers bleken een compactere tentoonstelling te prefereren. Die is nu beperkt tot zeven hallen in het oude gedeelte van de RAI. Bezoekers hoeven daardoor ettelijke kilometers minder af te leggen. Wel heeft de inkrimping geleid tot het wegblijven van minstens één ontevreden exposant. Desondanks blijven er tweehonderd standhouders over met tenten, caravans, vouwwagens en accessoires, variërend van geurvreters voor muf geworden tenten en personenlifen voor mindervaliden tot alle mogelijke apparaten om op vakantie toch te kunnen telefoneren of televisie kijken.

De ruim vierhonderdduizend Nederlandse caravanbezitters staat in 1997 - waarschijnlijk per 1 juli - een verplichte kentekenregistratie te wachten. De registratiebewijzen worden voortaan op naam gesteld, zodat overheidsinstanties weten wie welke caravan bezit.

De hoop is dat dit diefstal zal bemoeilijken. Ook al wordt het kenteken van een gestolen caravan geschroefd, gegevens als chassisnummer en uiterlijke kenmerken staan in een databestand, zodat de eigenaar makkelijker zal zijn terug te vinden. Tot teleurstelling van de ANWB blijft een (in Europees verband afgesproken) ondergrens van 750 kilo gelden, waardoor vouwwagens, bagage-aanhangwagens en kleine caravans buiten de registratieplicht vallen.

Branche-organisaties als de Bovag en de RAI Vereniging hopen vurig dat de verplichte kentekenregistratie op termijn leidt tot de invoering van een APK (algemene periodieke keuring) voor caravans. De RAI Vereniging denkt aan een eenvoudige veiligheidskeuring eens in de twee jaar, zegt secretaris Felix Gruijters. 'Kijken of de remmen goed zijn, het elektra in orde is, de banden niet zijn uitgedroogd. Verzekeraars nemen het sinds anderhalf, twee jaar al in de polis op: als de banden slecht zijn, keren we niet uit.'

De ANWB is niet zo'n voorstander van een caravan-APK. Randolf de Leeuw, chef afdeling Caravans en Kamperen: 'Het is niet hard te maken dat keuring bijdraagt aan de veiligheid. Van de APK voor auto's bestaan geen cijfers dat daardoor minder ongevallen zijn gebeurd.' Een keuring is relatief prijzig, voert hij aan, en bovendien te technisch gericht. 'De meeste ongelukken met caravans hebben heel andere oorzaken.'

Dat bleek toen de ANWB begin juli ('tijdens zo'n grote-uittochtweekeinde') een dag lang op een parkeerplaats langs de snelweg bij Weert stond met een keuringsstraat voor auto-caravancombinaties. Op de Top-10 van toen geconstateerde tekortkomingen staan technische gebreken onderaan, zegt De Leeuw. 'Het was veel meer een kwestie van: hoe gaan we met de caravan om?'

Nummer één was overbelading. 'Onvoldoende rekening houden met het draagvermogen van de caravan haal je met een APK niet weg.' Daarna kwam het ontbreken van het aanvullingsblad. 'Een documentje dat bij het kentekenbewijs van de auto hoort. Je hebt het nodig als je meer dan 750 kilo trekt. Het maximale aanhanggewicht en het type trekhaak staan erop.'

Relatief lage bandenspanning kwam vaak voor. Het maakt de caravan gevoeliger voor slingeren. 'Bij een APK wordt dat één keer gecontroleerd. Maar die controle is regelmatig nodig.' Aan de verlichting mankeerde ook nogal wat. De Leeuw: 'Dat zou je met een APK kunnen verhelpen. Maar wie zegt dat dat lampje het na een half jaar ook nog doet?'

Dat sommige caravans tegenwoordig standaard met een derde remlicht worden uitgevoerd, juicht hij toe. 'Je kunt door de auto van je voorganger heen zien dat er ergens vóór je wordt geremd. Met een caravan ertussen zie je dat niet meer. Een derde remlicht op caravans is daarom een heel aardig initiatief.'

Nummer vijf was het ontbreken van een NL-sticker, nummer zes slechte bevestiging van de schokbrekers. 'Dat zou je wél met een APK kunnen verhelpen. Maar het klinkt erger dan het is: meestal hangen ze niet los, maar is het een kwestie van een moer aandraaien.' Ook werd het maximale aanhanggewicht van auto's nogal eens overschreden.

Pas daarna volgden echt technische mankementen, zoals caravanbanden op leeftijd. 'Een jaar of zeven is een verstandige grens om ze te vervangen. Dan zijn ze nog niet versleten, maar bijvoorbeeld wel verdroogd door een warmer klimaat.' Veersystemen bleken aan revisie toe te zijn en hier en daar was een handrem-breekkabel beschadigd, of ontbrak zelfs. 'Het gebeurt zelden, maar als de caravan onverhoopt van de trekhaak afschiet, trekt die kabel de handrem van de caravan aan.'

Op een kwart van de 53 gecontroleerde caravans viel niets aan te merken. Aan de rest ontbrak in sommige gevallen alleen maar een NL-sticker. 'En ruim 60 procent had geen enkel technisch gebrek', zegt De Leeuw, 'dat is een heel aardige score.' Behalve dan dat ene geval van overbelading: vierhonderd kilo te veel. 'Dat kán eigenlijk niet.'

De RAI Vereniging heeft naast het verplichte periodieke onderhoud nog een wens: een Europese maximumsnelheid voor auto's met aanhanger van honderd kilometer per uur. In Nederland is nu tachtig het maximum, de Duiters overwegen een verhoging naar honderd, in Frankrijk is het maximum 130. 'Dat is veel te hoog', zegt Felix Gruijters. 'Een caravanbezitter heeft weinig rij-ervaring. Gemiddeld ben je 35 dagen op vakantie en het aantal dagen dat je daarvan op de weg zit, is heel beperkt. Dan moet je geen 120, 130 gaan rijden. Maar honderd is een verstandige snelheid. Dan kom je ook makkelijk met de rest van het verkeer mee. Nu worden auto's met caravans ingehaald door vrachtwagens.'

Hij erkent dat voor caravanbezitters het imago meetelt. 'De consument wil snel.'

Kampeer & Caravan RAI 96, 22 t/m 27 november, Europacomplex RAI, Amsterdam, 020-549.12.12. Dagelijks 10-18 uur. Toegang ¿ 17,50, Pas65 en vooraf aangemelde groepen van minimaal twintig personen ¿ 10 p.p., kinderen t/m 11 jaar gratis. RAIL-Idee geldig.