Marcel Bullinga: futurist die in robot redding van de aarde zag

Futurist en trendwatcher Marcel Bullinga zag digitalisering en robotisering als beste middel in de strijd tegen de vernietiging van de aarde. ‘Kiezen we voor de economie van de techmultinationals met vergroting van de kloof in onze samenleving. Of voor een renaissancetoekomst, met een coöperatieve en circulaire economie. In laatstgenoemd scenario bieden hightech voedselprinters, energierobots en elektrische deelauto’s ons de kans om onze onafhankelijkheid te heroveren’, zo vond hij.

Eind 2017 – hij was toen al ziek – organiseerde hij nog de battle van Bodegraven-Reeuwijk waarin drie deskundigen hun visie op de toekomst van het dorp konden ontvouwen. Daarna leverde hij zijn conclusie in bij de gemeente: ‘De lieflijke gemeente Bodegraven-Reeuwijk loopt tegen haar grenzen aan.’

Bullinga werd in 2011 bekend met het interactieve Engelstalige boek Welcome to the Future Cloud – the World in 2025 in 100 Predictions. In de Volkskrant voorspelde hij een financiële ineenstorting. ‘Het verwende Westen leeft zich het graf in, consumeert met versgedrukte, volstrekt waardeloze euro- en dollarbiljetten.’ Deficit spending en quantative easing – het bijdrukken van geld door overheden en centrale banken – hadden in zijn ogen toen al de vormen van een piramidespel aangenomen.

Zelf zal hij zijn gelijk in 2025 niet kunnen halen, noch zijn ongelijk hoeven bekennen. Bullinga overleed 15 april in zijn woonplaats St. Pancras bij Alkmaar aan de kanker die tweeënhalf jaar geleden bij hem was vastgesteld. Artsen dachten dat hij nog een half jaar te leven had, maar de voorzienigheid gunde hem de tijd zijn laatste boek te voltooien: Iedereen aan de robot – Hoe robots onze economie en democratie gaan redden.

Bullinga was een Brabander – hij werd geboren als middelste in een gezin van vijf kinderen in Ravenstein – maar verhuisde al op zijn 18de naar Amsterdam. Hier vestigde hij zich als freelance journalist, werd actief in de homobeweging, en ontmoette ook zijn partner Bamber Delver (opvoedcoach en schrijver van het Handboek tegen Pesten). ‘Al toen had hij iets van een futurist. Hij schreef over problemen die juist in deze tijd een thema zijn geworden, zoals de uitwassen van de prostitutie’, zegt Delver.

In 1982 verscheen zijn boek Van de liefde kun je niet leven : interviews met hoeren en hoerenjongens. Twee jaar later volgde het opzienbarende boek Het Leger maakt een man van je over homoseksualiteit en seksueel geweld in het Nederlandse leger – een thema dat anno 2019 nog als ‘nieuws’ in de Tweede Kamer werd behandeld.

Eind jaren tachtig werd hij als futurist in dienst genomen bij het ministerie van VROM (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu) waar hij toekomstige trends moest zien te onderkennen. Delver: ‘Hij moest het ambtelijk apparaat wakker schudden.’

Bullinga was volgens hem een van de eerste drie Nederlanders met een eigen website. In 1994 was hij de oprichter van De Digitale Burgerbeweging Nederland (meestal afgekort tot DB.NL) die de Nederlandse burgers wilde voorbereiden op het onlinetijdperk.

Eind jaren negentig vestigde hij zich als zelfstandig futurist en trendwatcher. Hij ging masterclasses geven en was veelvuldig dagvoorzitter van congressen over toekomst en innovatie. Delver: ‘Hij was een echt podiumbeest. Maar dat combineerde hij met een bijzondere mate van bescheidenheid.’

Marcel Bullinga was samen met Bamber Delver vader van zoon Mick, nu 22 jaar en daarmee was hij een van de eerste openlijke gay vaders in Nederland.