Kunstenaar die met haar woedende portret van Trump als blote vogelman tot in Amerika succes had

Al schilderend schoten haar eind 2016 beelden van vogels en het nieuws over de Amerikaanse presidentsverkiezing door het hoofd. ‘Toen kwam ik uit bij een mannenfiguur, dat werd een haan, een blaaskaak, die zijn hoofd naar voren steekt. Eén en één werd twee. Hij was er. Daaronder kon ik niet veel. Het werd een buik. Dat was niet genoeg. Er moest nog een piemel bij’, zei Edith Meijering in het radioprogramma EenVandaag.

Nasty Trump, Donald Trump in een duister vogelkostuum met bloot geslachtsdeel, is waarschijnlijk het bekendste werk van Meijering. Het is illustratief voor haar werkwijze: ze schilderde haar emoties. Uit ‘pure ergernis’ is het ontstaan. ‘Ik heb een ontzettende hekel aan die man’, zei ze tegen Omroep Gelderland. Het kwam te hangen op de Nasty Woman-tentoonstelling in San Diego, Californië. Twee vrouwen hadden op Facebook vrouwelijke kunstenaars opgeroepen om zich uit te spreken naar aanleiding van uitspraken van Trump (‘I grab them by the pussy’).

Bijna zevenhonderd kunstenaars uit de hele wereld zonden werk in. De opbrengst van de verkochte kunstwerken ging naar Planned Parenthood, een organisatie waar vrouwen terechtkunnen voor een abortus. Meijering stuurde kopieën die voor dertig dollar werden verkocht. Het origineel staat in haar atelier.

Meijering woonde ergens anders in Zutphen, maar haar atelier was haar thuis, haar bron, haar schuilplaats, zegt haar nicht Roosmarijn Ernst. Ze was er vaak tot diep in de nacht te vinden. Samen met haar zussen was Ernst er kind aan huis. ‘We zijn in haar atelier opgegroeid.’ Dat hun tante niet altijd de makkelijkste was, namen ze voor lief. ‘Het kon onweren en de zon kon schijnen. Ook tegelijkertijd.’ De deur stond altijd open, het was een zoete inval. Meijering sprak graag over haar werk, leerde haar bezoekers kijken en vond dat iedereen zelf kunst kan maken. Als je maar durft.

De spanning tussen mens en natuur en tussen mens en dier staat centraal in haar werk. ‘Het is geen keuze, maar noodzaak. Het is als ademen, een innerlijke drift’, zei ze in een interview met het Zutphense Museum Henriëtte Polak, dat werk van haar exposeerde. ‘Haar manier van tekenen en schilderen is vloeiend, kleuren lopen nat in nat in elkaar over en het eindresultaat is misschien wel opgedroogd, maar nog steeds heb je het gevoel dat de emotie eraf druipt’, schreef kunstcriticus Rob Smolders op zijn website.

Het atelier is volgepakt met tekeningen, collages, aquarellen en schilderijen, de alleenstaande Meijering kon moeilijk afstand doen van haar kunstwerken, die ze beschouwde als haar kinderen. Ernst gaat een digitaal archief aanleggen van de paar duizend werken, variërend van een tekening op A4-formaat tot ingelijste schilderijen van twee bij twee meter. De familie hoopt dat het atelier behouden blijft. ‘Misschien kan het een museum worden’, zegt Ernst. ‘Ze verdient het. Van Edith was er maar één.’

Onno Maurer, directeur van het Museum Flehite in Amersfoort, ‘pikte een graantje van haar fascinerende oeuvre mee’ voor een tentoonstelling van schilderijen van landschappen. ‘Aan illustraties van romantische landschappen uit de 17de en 18de eeuw die ze uit kunstboeken had gescheurd had ze van alles toegevoegd. Verfijnd en met driftige hand, grote strepen en subtiele figuurtjes. Bovenal eigenzinnig en betoverend.’

In haar laatste nieuwsbrief (22 december) schreef Meijering dat ze de komende periode veel in haar atelier zou zijn. ‘Ik ontvang jou graag voor een gesprek en veel kunst. Dan kunnen we het oude jaar uitluiden en als wakker, alert, sierlijk en fijngevoelig hert vol verwondering het nieuwe jaar inluiden.’ Op 1 januari werd Meijering opgenomen in het ziekenhuis in Zutphen, waar ze op 13 januari overleed. Ze werd 59 jaar.

Maurer: ‘Ze verdient een overzichtstentoonstelling en een boek.’