'Ik hoor die auto's niet, maar ruik ze wel'

Het is vermoedelijk de bekendste en opvallendste geluidswal van Nederland: het gebogen scherm van glas, staal en beton langs de A 16 bij Dordrecht. Automobilisten op de rechter rijstrook rijden goeddeels overdekt. En aan de andere kant van de wal heerst rust. Nou ja, geluidsoverlast is natuurlijk betrekkelijk.

'Ik kan 's zomers gewoon weer met de balkondeur open slapen', zegt Adri Aanen in haar flatje twee hoog aan de Admiraal de Ruyterweg, terwijl op minder dan tien meter de wagens voorbijzoeven. 'Ik hoor die auto's niet eens meer. Maar ik ruik ze wel. Vooral als de wind verkeerd staat, ruik je de uitlaatgassen.'

De wind staat deze middag goed, zowel voor het geluid als voor de stank. Door het glas trekt de eindeloze rij vracht- en personenwagens als een film aan je voorbij. Slechts het monotone geluid van zoevende banden over het asfalt is als een fluistering te horen.

Ze vindt het 'zalig' wonen langs de snelweg. Het geluidsscherm, 1100 meter lang en 9,40 meter hoog, heeft wonderen verricht. Want voorheen bestond een conversatie vooral uit schreeuwen en gillen. Sinds twee jaar kan ze weer rustig televisie kijken en rustig slapen. 'Ik heb meer last van van een brommer dan van de snelweg.'

En ze is blij dat ze twee hoog woont: kan ze door het glas de weg zien. 'De visite wil altijd even op het balkon kijken. Ze kunnen zich niet voorstellen dat je langs de snelweg woont, maar moeten bekennen dat ze bijna niets horen. Het is ook wel gezellig: auto's kijken. Elke dag staan er files.'

De Wielwijk, een volkswijk uit de jaren vijftig, heeft lang op het geluidsscherm moeten wachten. De doorbraak kwam pas toen het buurtcomité minister Jan Pronk en Kamerlid Paul Rosenmöller uitnodigden om eens een nachtje te komen slapen langs de snelweg. Dat was in 1994, verkiezingstijd. De Haagse politici deden praktisch geen oog dicht en zegden hun steun toe. Twee jaar geleden kwamen Pronk en Rosenmöller weer langs in de Wielwijk, voor de inwijding van het geluidsscherm, dat 26 miljoen gulden kostte.

Volgens Rijkswaterstaat heeft het scherm de geluidsoverlast in de wijk teruggebracht van 78 naar 55 decibel. Maar Ineke Moret, die op het speelveldje de boxers Luuk en Saar uitlaat, vindt dat de overlast langzamerhand weer toeneemt. 'Het geluid komt weer terug, door de kieren heen. '

Het verloop is nog steeds groot, maar dat komt vooral door de verloedering van de buurt. Een fikse renovatie moet de Wielwijk een ander aanzien geven. Ook de twee afgebladderde flats aan de Admiraal de Ruyterweg, waarin al veel leegstand te zien is, komen aan de beurt, snelweg of niet. De slaapkamers waar Pronk en Rosenmöller vijf jaar geleden een doorwaakte nacht doorbrachten, zijn onlangs reeds door de bulldozers platgestampt. Er komt nieuwbouw voor in de plaats.

'Ik heb me eigenlijk nooit zo aan die snelweg gestoord. In Rotterdam is meer lawaai', meent Dien Leune. Op de verwilderde grasstrook langs het geluidsscherm trippelt haar Doby, een poedelachtige. 'Maar dat geluidsscherm vind ik geen beauty hoor. Ik woon op één hoog en kijk de hele dag tegen dat grijze beton aan. Hadden ze daar niet wat fleurigers van kunnen maken ?'

Zo spectaculair als de geluidswal er uitziet op de snelweg, zo troosteloos is het zicht aan de andere kant. Leune heeft speciaal lamellen laten maken voor de ramen. Alleen op twee en drie hoog heb je 'mooi zicht', vindt ze. Nog een nadeel: de roetaanslag. 'Je hoeft hier geen witte auto te parkeren, want dan is 'ie binnen de kortste keren roetzwart.'

Maar het wonen langs de snelweg heeft ook voordelen. Vanuit je raam kun al zien dat er een file staat. Aanen 'Dan neem ik lekker een andere route naar mijn werk.' Leune: 'Toen mijn man nog in Rotterdam werkte, belde ik hem altijd op: er staat file voor de deur, je kunt beter omrijden.'