interviewTuğrul Çirakoğlu

‘Ik ben op mijn werk bezig met de dood, met eenzaamheid en depressies. Dat zuig ik allemaal op’

Wat zijn dit voor vragen? Naar aanleiding van zijn boek Schoon genoeg, 6 dilemma’s voor crime scene-schoonmaker Tuğrul Çirakoğlu.

Hassan Bahara
Tuğrul Çirakoğlu Beeld Frank Ruiter
Tuğrul ÇirakoğluBeeld Frank Ruiter

Schraal bier of poep?

‘Oei. Dat is een moeilijke. Als ik moet kiezen vind ik de geur van poep het ergst. Van schraal bier kan ik ook onwel worden, maar de walm die van poep afslaat is heftiger. Dat dringt meteen mijn neus binnen en schiet mijn maaginhoud in mijn keel.

‘Ik ben in 2014 begonnen met mijn schoonmaakbedrijf Frisse Kater. Ik deed de schoonmaak na huisfeestjes van studenten en leverde daarbij ook een ontbijt. Ik was daarmee begonnen omdat ik na het behalen van mijn master aan de European Business School in Londen niet aan het werk kwam. Op elke sollicitatiebrief volgde een afwijzing. Als ik dan belde om te vragen waarom ik niet uitgenodigd was, kreeg ik smoesjes te horen.

‘Het was in het begin hard werken voor weinig. De studenten waarbij ik schoonmaakte waren niet erg respectvol. In 2016 ben ik me gaan specialiseren in uitzonderlijke en extreme vormen van vervuiling. Ik maak schoon bij bloederige plaats delicten, na zelfmoorden, of in huizen waar iemand heel lang dood in zijn eigen vuil heeft gelegen. Maar ik doe ook chemische lekkages, riooloverstromingen, of kerkgebouwen vol met duivenpoep.

‘Frisse Kater heeft nu zes werknemers. Het is heftig en vies werk, maar het verdient in ieder geval beter dan schoonmaken bij studentenfeestjes.’

Nieuw-West of Izmir?

‘Sowieso Amsterdam Nieuw-West. Daar ben ik geboren en ik woon er nog altijd, in Osdorp. Mijn vader is na zijn pensionering naar Izmir verhuisd. Dat zie je ook in de documentaire Niet normaal vies, die twee jaar geleden over mij werd gemaakt.

‘Ik heb een jonger zusje. Mijn moeder is overleden aan kanker. We woonden eerst in de Baarsjes, later in Slotervaart. In Nieuw-West voel ik mij het prettigst. Als ik in Amsterdam Oud-Zuid op een terras zit, dan krijg ik bepaalde blikken. Als ik in het centrum een winkel in loop, dan krijg ik weleens de vraag of ik hun spullen wel kan betalen. In Nieuw-West gebeurt dat niet. Hier leven verschillende nationaliteiten door elkaar en wordt iedereen geaccepteerd.’

Sint Nicolaaslyceum of de European Business School in Londen?

‘Makkelijk: de European Business School in Londen. Op het Sint Nicolaaslyceum was ik een van de weinige kinderen met een buitenlandse naam. Maar op de European Business School, waar ik management studeerde, was er een diverse groep mensen, daar speelde dat gedoe van ik tegen de rest niet.

‘Ik werd door mijn moeder gedwongen om naar het Sint Nicolaaslyceum te gaan, een school bij de Zuidas, met allemaal leerlingen uit Vinkeveen en Abcoude. Ik denk dat mijn moeder dacht: als ik hem naar een witte school stuur, dan voorkom ik dat hij op het slechte pad raakt door foute vrienden. Terwijl ik altijd een heel brave jongen ben geweest.

‘Ik vond het verschrikkelijk op die school. Ik werd er flink gepest vanwege mijn Turkse afkomst. Ik werd uitgescholden voor kankerturk. Of ik werd crimineel genoemd omdat ik uit Slotervaart kwam. Ik heb er mentale schade opgelopen. Ik ben nog altijd bang dat mensen mij zomaar tot de grond toe kunnen afbreken om wie ik ben.

‘Ik neem het mijn ouders kwalijk dat ze niet naar mij luisterden toen ik vertelde hoe zwaar ik het had op die school. Ik ging veel gamen. Dat was mijn manier om aan de realiteit te ontsnappen. Op de havo deed ik net genoeg mijn best om overal een zesje voor te halen. Ik wilde zo snel mogelijk weg van die school.

‘Mijn vrouw is Somalisch en groeide op in Zweden. Zij heeft ook op een witte school gezeten. Maar toen zij haar moeder vertelde hoe zwaar ze het had, mocht ze naar een gekleurde school. Ik word binnenkort vader van een zoontje, bij hem wil ik het anders aanpakken. Hij moet naar de school waar hij zich goed voelt, of die nou wit of zwart is. En ik wil hem meegeven wie hij is en wat zijn achtergrond is. Dat hij zich nergens voor hoeft te schamen. Mijn ouders hebben mij nooit verteld wat onze Turkse geschiedenis is, dat ik daar trots op kan zijn. Ik was veel zelfverzekerder geweest als ik dat had geweten.’

Tuğrul Çirakoğlu
 Beeld Frank Ruiter
Tuğrul ÇirakoğluBeeld Frank Ruiter

Schrijven of vloggen?

‘Schrijven. Vloggen is erg leuk, maar ook een beetje beperkt. Om privacyredenen kan ik met beelden niet altijd het volledige verhaal achter een schoonmaakklus vertellen. Als ik bijvoorbeeld op een plek heb schoongemaakt waar iemand zelfmoord heeft gepleegd, dan kan ik door erover te schrijven iets makkelijker bij de diepe eenzaamheid komen die ik er aantrof.

‘Ik ben in 2019 begonnen met vloggen over mijn werk. In het begin was ik onzeker, ik dacht: wie wil er nou naar mij kijken? Dat had ook met de onzekerheid uit mijn jeugd te maken, ik was bang om afgebrand te worden. Maar ik besloot het toch te doen. Heel snel had ik tienduizenden volgers op YouTube. Op TikTok, waar ik nu het meest op doe, heb ik bijna honderdduizend volgers. Mijn video’s zijn meer dan 50 miljoen keer bekeken.

‘In de video’s zie je de heftigste voorbeelden van mijn werk. De bergen vuil waar iemand in geleefd heeft. Bloed. Ontlasting. Het gaat over de donkerste kanten van het bestaan. Eenzaamheid. De dood. Geweld. Verslaving. Mensen laten vaak ontroerende reacties achter. Hoe ze door mijn video’s van de drugs af willen omdat ze niet zo eenzaam willen eindigen. Of hoe ze door mijn video’s aangespoord werden om contact op te nemen met iemand die eenzaam was.’

Hiernamaalspunten of euro’s?

‘Hiernamaalspunten. Dat begrip gebruik ik altijd in gesprekken met niet-moslims. Ik doel daarmee op hasanat, dat is in de islam het krediet dat je krijgt voor het verrichten van goede daden. Ik verdien met mijn werk goed geld, maar ik vind het veel belangrijker dat ik iets voor mensen kan betekenen. Met wat ik nu doe is dat zeker het geval.

‘Van huis uit ben ik islamitisch, maar ik ben niet met veel religie opgevoed. Rond mijn 20ste begon ik na te denken: waarom zijn wij hier, wat komt er na de dood? Ik ben van alles gaan bestuderen, het christendom, boeddhisme, filosofie. En ik las de Koran heel aandachtig. Op een dag zei een stem in mij: Tugrul, je bent gewoon moslim en het wordt tijd dat je ook zo gaat leven.

‘Het geloof helpt mij om te gaan met mijn werk. Ik ben er steeds bezig met de dood, met eenzaamheid en depressies. Dat zuig ik allemaal op. Als ik thuis ben, moet ik dat ook weer kunnen loslaten. Dat doe ik door te bidden. Dat is voor mij hetzelfde als meditatie voor anderen.’

Parfum of rottend kippenvlees?

‘Parfum. Dat spreekt voor zich. De afgelopen acht jaar was ik erg bezig met exclusieve parfums. Dat was natuurlijk omdat ik iets anders wilde ruiken dan al die zaken van mijn werk. Mijn vrouw zegt nu dat ik er iets te veel mee bezig ben, dus de laatste tijd heb ik minder gekocht. Mijn favoriete parfum is Amouage Reflection, die kost ongeveer 300 euro. Hij is een beetje houtig, een beetje bloemig, heel warm en aromatisch. Het mooie aan dit soort parfums is dat ze heel complex ze zijn, ze veranderen de hele dag door van geur.

‘Een van de zwaarste schoonmaakklussen tot nu toe was het opruimen van 2.500 kilo rottend kippenvlees tijdens een snikhete zomer. Het vlees was bedorven geraakt doordat de koeling van een vriezer kapot was gegaan. Het vlees was papperig geworden en liep overal onderdoor. Er sloeg een ongelofelijke ammoniakdamp vanaf. Het brandde in je keel en ogen. We waren de hele nacht bezig met opruimen. Echt een nachtmerrie, de geur van dat vlees zat nog weken in mijn huid.

‘Soms spreken wildvreemde mensen mij aan op straat, die zeggen dan bezorgd dat ik psychische hulp moet zoeken. Ze kunnen zich niet voorstellen dat ik het niet zwaar heb door mijn werk. Erg irritant vind ik dat. Ze kennen mij niet. Hoe weten ze nou hoe ik er mentaal aan toe ben?’

cv

1990 Geboren op 17 april in Amsterdam

1994 - 2002 7e Montessorischool

2002 - 2007 Sint Nicolaas Lyceum

2007 - 2012 Hogeschool Inholland Haarlem

2013 - 2014 European Business School London (Regent’s University)

2020 Niet Normaal vies: De wereld van schoonmaker Tuğrul (docuserie NPO 3)

2021 Columnist Het Parool

2022 Boek Schoon genoeg: De verborgen wereld achter het schoonmaken van extreme situaties

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden