Hof Sierra Leone 'niet zo veilig'

Een handdoek en een stukje zeep. Veel meer, zo grapten de bewakers van het Speciale Hof voor Sierra Leone, was niet nodig om Charles Taylor in zijn cel te ontvangen. Iedereen was er klaar voor, al een jaar geleden. Nu dan heeft Taylor zijn cel in Freetown betrokken. Maar mogelijk niet voor lang.

In de aangenaam chaotische, maar zeker ook armoedige plek die Sierra Leones hoofdstad is, springen de gebouwen van het oorlogstribunaal eruit. Van de cellen, via de kantine, tot aan de rechtszaal zelf: het ziet er allemaal keurig verzorgd en goed geoutilleerd uit. De vraag is echter: hoe veilig is het complex?

'Niet al te veilig', zo was vorig jaar al het veel gehoorde antwoord. Toen nog kende Sierra Leone de VN-soldaten van de vredesmacht Unamsil. Maar de meesten van hen waren hun bagage al aan het pakken en in december 2005 is de missie beëindigd. Daarmee is ook de bewaking van het tribunaal, en dus ook van Charles Taylor, een veel grotere zorg geworden.

'Taylor is nogal een ontsnapper', zo zei woensdag Desmond de Silva, de hoofdaanklager van het tribunaal. Dat bewees de Liberiaanse ex-president in de jaren tachtig al, toen hij in de Verenigde Staten gevangen zat. En deze week was de man, die als een van de grootste huidige oorlogsmisdadigers geldt, bijna ontsnapt uit zijn ballingsoord in het zuidoosten van Nigeria.

Dat hij onder de jurisdictie van het Speciale Hof voor Sierra Leone berecht zal worden, staat wel vast. Het hof heeft immers talrijke aanklachten tegen Taylor lopen vanwege zijn betrokkenheid, in de jaren negentig, bij de brute binnenlandse strijd in dit West-Afrikaanse land. Maar Freetown lijkt een weinig geschikte plaats.

Daarop wees deze week ook de Amerikaanse president George Bush, toen hij sprak over 'een proces om Charles Taylor naar het hof in Nederland te krijgen'. De Amerikaanse president bedoelt Den Haag. Maar in tegenstelling tot het Rwanda-Tribunaal heeft dat van Sierra Leone geen vertegenwoordiging in Den Haag.

In Den Haag zetelt wel het Internationaal Strafhof (ICC). Probleem hierbij is echter dat het ICC alleen misdrijven onderzoekt die vanaf 2002 zijn gepleegd, ná de oorlog in Sierra Leone dus. Maar voor de Amerikanen, zonder wier druk Taylor nu niet gevangen zou zitten, geldt op de eerste plaats dat een plek gevonden dient te worden die 'fysiek' de beste is.

Taylor zelf heeft via zijn zogeheten spirituele adviseur vaker laten weten niet in Sierra Leone maar wel in Nederland te willen terechtstaan. Den Haag heeft inmiddels de nodige ervaring met internationale oorlogsmisdadigers. En voor Sierra Leone plus de gehele West-Afrikaanse regio zou het een goede oplossing zijn.

Of het nu in zijn tijd als president, balling of gevangene is: niemand mag het vermogen van Charles Taylor onderschatten om politieke en militaire onrust te stoken. De Liberiaan heeft in de regio al vaak genoeg de kwade genius gespeeld. Hij dient daarom letterlijk en figuurlijk op afstand te worden gehouden.

Wie daarvan niet overtuigd is, kan het nog eens navragen bij de getraumatiseerde nabestaanden van de circa vijftigduizend burgers die mede dankzij Taylors misdragingen in Sierra Leone om het leven kwamen.