Het futloze gesis van te goedkoop vuurwerk

Van onze correspondent

WASHINGTON

'We horen juist dat de video-banden op weg zijn', meldde CNN-verslaggever Bob Franken opgewonden, alsof de Fat Man werd aangerold uit het Capitool. Maar in plaats van de kernontploffing die de Amerikaanse pers voorspeld had, leverde de uitzending van Clintons verhoor slechts het futloze gesis van te goedkoop vuurwerk op. Waar waren de beloofde woede-uitbarstingen waarmee Clinton - zo voorspelden de Republikeinen al handenwrijvend - de laatste restjes van zijn presidentiële waardigheid zou opblazen? Een paar keer was Clinton duidelijk geïrriteerd, maar tijdens het vier uur en twaalf minuten durende verhoor verloor hij geen enkele keer zijn zelfbeheersing.

Een van de weinige momenten dat er iets was te zien van de vulkaan die in Clinton borrelt, was toen hij zijn gal spuwde over 'die onzin-rechtszaak' van Paula Jones met geld van zijn 'politieke vijanden' tegen hem voerde.

Aan het begin van het verhoor, dat vorige maand in de War Room van het Witte Huis werd gehouden, was de president duidelijk gespannen en keek hij regelmatig even naar zijn (voor de camera onzichtbare) advocaat om te peilen of hij niets had miszegd. Maar geleidelijk aan kreeg hij meer zelfvertrouwen en lachte hij zelfs af en toe.

Een enkele keer weigerde Clinton antwoord te geven op de vragen die de vier aanklagers uit het team van Kenneth Starr op hem afvuurden. 'Ik ga geen antwoord geven op uw strikvragen.' De meeste vragen over wat voor hij precies met Monica Lewinsky gedaan had, weerde hij af met een verwijzing naar een verklaring die hij aan het begin van het verhoor had voorgelezen. Daarin erkende hij dat er sprake was geweest van 'ongepaste seksuele contacten', maar ontkende hij dat hij 'geslachtsverkeer' had gehad.

Clinton moest zich af en toe in wel heel curieuze bochten draaien om aannemelijk te maken dat hij geen meineed heeft gepleegd, toen hij in de Jones-zaak beweerde dat hij geen seksuele relatie met Lewinsky gehad had.

Bij de vraag of het klopte dat hij Lewinsky met een sigaar bevredigd had, draaide hij met zijn ogen alsof hij wilde zeggen: hoe kom je erop? Maar vervolgens begon hij als een rechtgeaard jurist uit te leggen dat dat soort seks niet onder de definitie van seksuele contacten viel die de rechter in de Jones-zaak hanteerde. Als er iemand gelachen had, zou het vernietigend geweest zijn, maar het effect van Clintons gedraai ging verloren doordat zijn ondervragers de zaak zo serieus nemen.

Een paar keer kreeg Clinton genoeg van de vragen en sloeg hij terug. 'Jullie hebben hiervan de belangrijkste zaak ter wereld gemaakt', zei hij smalend. 'Na vier jaar onderzoek en veertig miljoen dollar, kon ik toch niet weten dat het alleen over de uitleg van seks zou gaan.'

Vooral tegen het einde begonnen Clintons ondervragers duidelijk geprikkeld te raken door zijn eindeloze betogen, waarmee hij de afgesproken vier uur tijd vol probeerde te praten. Maar ze lieten hem zelf ontglippen door te beginnen over de das die hij van Lewinsky had gekregen. Had hij die misschien als een signaal gedragen? Je zag Clinton opgelucht adem halen.